Odliczanie VAT-u od nabyć podlegających pod odwrotne obciążenie w 2017 roku

Odliczanie VAT-u od nabyć podlegających pod odwrotne obciążenie w 2017 roku – sprawdź szczegóły.

Odwrotne obciążenie w podatku VAT

Z uwagi na corocznie poszerzający się zakres transakcji podlegających pod odwrotne obciążenie podatkiem VAT, przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą powinni dobrze poznać mechanizm, na którym opiera się obowiązek naliczenia VAT-u przez nabywcę.

Sztandarowymi przykładami sprzedaży na terytorium Polski podlegających pod odwrotne obciążenie są:

• sprzedaż towarów z załącznika nr 11 do ustawy o VAT, m.in. stal, czy sprzedaż hurtowa sprzętu elektronicznego w ramach jednolitej transakcji pow. 20 000 zł
• świadczenie usług budowlanych z załącznika nr 14 do ustawy o VAT przez podwykonawcę

W przypadku transakcji z podmiotami zagranicznymi, gdzie do naliczenia VAT-u zobligowany jest nabywca są to:

• sprzedaż towarów będąca dla nabywcy WNT – wewnątrzwspólnotowym nabyciem towaru
• dostawa towaru przez firmę zagraniczną z terytorium Polski dla polskiej firmy, gdzie firma zagraniczna nie jest podatnikiem VAT w Polsce
• świadczenie usług w trybie art. 28 b stanowiące u nabywcy import usług

Biuro Rachunkowe – dedykowana księgowa

Nabycie towaru czy usługi podlegającej pod odwrotne obciążenie jest o tyle nietypowe, że rodzi obowiązek podatkowy u kupującego. Koszt, którego rozliczenie z założenia jest przywilejem przedsiębiorcy, w przypadku zakupu w ramach procedury odwrotnego obciążenia nie może zostać pominięty. Naliczenie VAT-u jest w tej sytuacji obowiązkiem przedsiębiorcy. Podatek VAT zostanie naliczony w dacie powstania obowiązku podatkowego według stawki pod jaką zakupione towary, usługi podlegają opodatkowaniu. Informację o stawkach VAT-u przedsiębiorca odnajdzie w ustawie o VAT.

Warto zwrócić uwagę na jedną ważną rzecz, jest mało prawdopodobnym by opodatkowanie było według stawki 0%, art. 83 ustawy o VAT wskazuje jakie dostawy i usługi są opodatkowane daną stawką. W większości towary, usługi podlegają pod opodatkowanie stawką 23% o której mówi art. 41 ustawy o VAT, w załącznikach do ustawy o VAT wskazane są towary, usługi opodatkowane stawkami 8% – załącznik nr 3 ustawy o VAT, 5%. – załącznik nr 6 ustawy o VAT.

Przykład 1.

Przedsiębiorca zakupił aplikację przez Internet od firmy francuskiej. Firma francuska oraz przedsiębiorca z Polski są czynnymi podatnikami VAT w swoim kraju oraz zarejestrowanymi do podatku unijnego przedsiębiorcami. Aplikacja została pobrana i opłacona 16 marca 2017 roku, za aplikację firma polska zapłaciła 100 zł. Tego samego dnia firma francuska wystawiła fakturę. Z uwagi na to, iż transakcja miała miejsce między dwoma przedsiębiorcami, firma z Francji sprzedała usługę elektroniczną w cenie netto, zaś polska firma została zobligowana do naliczenia podatku VAT od nabycia w Polsce.

Rozliczenie wygląda następująco:

1. naliczenie VAT 100*23% = 23 zł

2. odliczenie VAT 100*23% = 23 zł

Dla przedsiębiorcy transakcja jest neutralna pod względem podatku VAT, podatek od sprzedaży (naliczenie VAT = 23 zł) pomniejszony o podatek od zakupu (odliczenie VAT = 23 zł) wynosi 0 zł.

Księgowość Internetowa – 30 dni za darmo

Ważne

Faktura, na której sprzedawca naliczył błędnie podatek 23%, gdzie towar powinien podlegać opodatkowaniu przez nabywcę nie zwalnia nabywcy z prawidłowego zachowania w danej sytuacji i opodatkowania transakcji:

• 1. VAT należy naliczyć mimo to od danej transakcji i wykazać w okresie kiedy miał miejsce zakup/sprzedaż
  2. nabywca nie odliczy VAT-u naliczonego błędnie przez sprzedawcę co potwierdzają:
     • interpretacje m.in. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 września 2015 r., sygn. ILPP4/4512-1-204/15-2/BA)
     • Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 6 lutego 2014 r., sygn. C-424/12

Przykład 2.

Duża firma zagraniczna mająca siedzibę na terytorium Irlandii sprzedaje wysyłkowo sprzęt elektroniczny na rzecz klientów z Polski. Z uwagi na to, że obrót roczny wysłanych z Irlandii do Polski towarów przekroczył u firmy limity podatkowe, firma Irlandzka zarejestrowała się w Polsce do podatku VAT. W związku z powyższym firma zagraniczna nalicza VAT od dostaw na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej wg polskich stawek VAT.

Firma polska zakupiła od firmy irlandzkiej tablet, z uwagi na to, że firma irlandzka nie zweryfikowała nabywcy jako podatnika unijnego naliczyła do nabycia VAT 23% tak jak dla osoby, która nie prowadzi działalności. Wartość zakupu wynosiła 560 zł netto, 128,80 zł VAT, 688,80 zł brutto.

Przedsiębiorca z Polski jest czynnym podatnikiem VAT nabycie towaru wysłanego z Irlandii stanowi u niego Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów – tzw. WNT.

Rozliczenie WNT u polskiego przedsiębiorcy:

1. naliczenie VAT – 688,80*23% = 158,42 zł

2. odliczenie VAT – 688,80*23% = 158,42 zł

Program do faktur – Darmowe konto

Odliczenie VAT-u, który przedsiębiorca był zobligowany naliczyć

Przerzucenie opodatkowania podatkiem VAT na nabywcę usługi wbrew pozorom nie zawsze wiąże się dodatkowym zobowiązaniem podatkowym. Związane jest to z tym, że nabywca będący czynnym płatnikiem VAT-u poza obowiązkiem naliczenia VAT ma prawo do odliczenia VAT-u od wydatków służących jego działalności opodatkowanej. Zgodnie z zasadami ogólnymi w okresie kiedy miało miejsce nabycie, podatnik nalicza VAT tak jak od sprzedaży jak i odlicza podatek VAT tak jak od zakupu przez co zapis z Ewidencji sprzedaży równoważy się z zapisem z Ewidencji zakupów. Efekt końcowy jest taki, że „podatek od sprzedaży – podatek od zakup = 0”.

Ta ogólna zasada ma zastosowania przy każdym nabyciu w procedurze odwrotnego obciążenia, które zostało wykazane w deklaracji w prawidłowym okresie rozliczeniowym w złożonej do urzędu deklaracji VAT-7/7K. Co ciekawe wykazanie nabycia nie jest obligatoryjnie związane z posiadaniem faktury zakupu, najważniejsze jest to, iż sprzedaż miała miejsce i w związku z tym, należy ją wykazać. Brak faktury z jednej strony nie znosi obowiązku wykazania dostawy przez nabywcę. Z drugiej strony mimo braku dokumentu zakupu w większości przypadków przedsiębiorca ma prawo do odliczenia VAT-u od nabycia spełniając jedyny warunek jakim jest: związek z prowadzoną działalnością opodatkowaną podatkiem VAT.

Zmiany w 2014 roku zakresie możliwości odliczenia VAT-u od Wewnątrzwpólnotowego Nabycia Towarów

Do końca 2013 roku każde nabycie w procedurze odwrotnego obciążenia jeżeli tylko miało związek z czynnościami opodatkowanymi VAT dawało bez dodatkowych warunków możliwość odliczenia VAT. Rok 2014 przyniósł zmiany w zasadach odliczenia VAT-u od jednej z transakcji podlegającej pod odwrotne obciążenie tj. od Wewnątrzwpsólnotowego nabycia towarów (tzw. WNT). Ustawodawca uzależnił w tym przypadku odliczenie VAT od:

• otrzyma faktury dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u przedsiębiorcy WNT, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy,
• uwzględnienia kwoty podatku należnego z tytułu WNT w deklaracji podatkowej, w której przedsiębiorca był zobowiązany rozliczyć podatek.

W przypadku kiedy nabywca nie otrzyma faktury w ciągu trzech miesięcy wiąże się to z utratą prawa do odliczenia wcześniej naliczonego podatku poprzez skorygowanie deklaracji za okres, w której termin na otrzymanie dokumentu zakupu upłynął. Otrzymanie faktury w późniejszym terminie zaś uprawnia do ponownego odliczenia podatku VAT naliczonego w okresie, w którym przedsiębiorca otrzymał fakturę zakupu. Brak faktury to niestety brak możliwości odliczenia podatku naliczonego od WNT.

Ograniczenia w możliwości odliczenia VAT-u od pozostałych transakcji podlegających pod odwrotne obciążenie zmiany w roku 2017

Obecnie przepisy narzuciły na przedsiębiorców dodatkowy warunek, który wprowadza obostrzenia w odliczeniu podatku naliczonego od nabyć objętych odwrotnym obciążeniem. Do końca roku 2016, jeżeli przedsiębiorca nie wykazał w deklaracji transakcji objętej odwrotnym obciążeniem, bez względu na czas po jakim się zorientował w sytuacji i naprawił błąd miał prawo do odliczenia podatku w okresie kiedy była wykazana transakcja.

Według bieżących przepisów, jeżeli minie trzymiesięczny okres na wykazanie transakcji, odliczenie podatku naliczonego jest możliwe już tylko na bieżąco wyłącznie w deklaracji, w której nie upłynął jeszcze termin do jej złożenia. Termin 3 miesięcy liczony jest od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. Powyższe zasady dotyczą zarówno pierwotnie złożonej deklaracji jak również korekty deklaracji złożonej po upływie 3 miesięcznego terminu.

Przykład 3.

25 stycznia 2017 roku przedsiębiorca zakupił stal podlegającą pod odwrotne obciążenie. Przedsiębiorca nie opodatkował i nie wykazał nabycia w deklaracji VAT-7 za styczeń 2017. Trzymiesięczny okres na wykazanie nabycia minie na początku maja 2017. W przypadku kiedy podatnik zostanie wezwany przez urząd do wykazania transakcji w maju 2017 podatek należny będzie obowiązany wykazać w deklaracji za styczeń 2017, zaś podatek naliczony będzie mógł odliczyć dopiero w deklaracji składanej za w maj 2017, jeżeli nie minął jeszcze termin do jej złożenia. Konieczność wykazania podatku należnego bez prawa do odliczenia podatku naliczonego, spowoduje zwiększenie zobowiązania podatkowego do zapłaty za styczeń 2017. W przypadku kiedy powstaje niedopłata podatku przedsiębiorca ma obowiązek jej uregulowania wraz z należnymi odsetkami.

Ważne

Przedsiębiorcy może się wydawać, że urząd skarbowy nie posiada informacji w temacie, czy miała u niego miejsce transakcja, w której musi opodatkować nabycie. Takie rozumowanie jest jednak błędne. Wiążę się to z tym, że każdy przedsiębiorca w Polsce sprzedający usługi/towary w ramach procedury odwrotnego obciążenia składa do urzędu informację podsumowującą VAT-27, w której wykazuje dane podatnika na rzecz którego dokonał sprzedaży. Podatnicy unijni na terenie całego obszaru Unii Europejskiej składają deklarację VAT-UE również wskazując dane podmiotu, z którym współpracują.

Przedsiębiorca nabywając towary, usługi musi zwracać uwagę na to, czy nie jest zobligowany do naliczenia VAT-u od nabycia i czy transakcja nie podlega pod odwrotne obciążenie. Jak powszechnie wiadomo brak znajomości przepisów nigdy nie uchroni przed ich skutkami. Lista towarów, usług jest ogólnodostępna i zawiera ją ustawa o VAT, nabywając określone usługi/towary przedsiębiorca wchodzi w rolę płatnika VAT-u co rodzi za sobą szereg obowiązków, które warto poznać zanim przyjdzie ponieść konsekwencje braku terminowego opodatkowania.

Zmiana przepisów dotyczy określonych transakcji rozliczanych na zasadzie odwrotnego obciążenia, poniższe tabele obrazują w jakich konkretnie sytuacjach wykazanie nabycia po terminie może spowodować dopłatę podatku w okresie rzeczywistego nabycia towaru/usługi.

Dostawy i usługi gdzie stronami transakcji są dwie firmy polskie:

Dostawy i usługi gdzie stroną transakcji jest firma zagraniczna:

Przepisy przejściowe

Zmiany dotyczą transakcji mających miejsce po 1 stycznia 2017 roku, oznacza to, iż do rozliczeń okresów poprzedzających rok 2017 stosuje się przepisy w brzmieniu sprzed roku 2017.

Jakie są konsekwencje niedochowania trzymiesięcznego terminu na wykazanie nabycia we właściwym okresie

Niedochowanie trzymiesięcznego terminu wiąże się z dwiema negatywnymi konsekwencjami:

• brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w deklaracji za ten sam okres lub w jednej z dwóch następnych,
• jeśli niedochowanie terminu zostanie stwierdzone przez urząd (a nie przez podatnika), dodatkowo mają zastosowanie przepisy o sankcji 30%.

Więcej w temacie sankcji w artykule: Od 1 stycznia 2017 r. nowe sankcje za nierzetelne rozliczanie podatku VAT.