Optymalizacja kosztów ZUS firmy

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z ponoszeniem dużych obciążeń finansowych. Większości z nich nie da się uniknąć, jednak warto od czasu do czasu zrobić przegląd ponoszonych wydatków, czy aby na pewno wszystkie są niezbędne i czy przypadkiem nie da się ich ograniczyć. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się optymalizacją kosztów ZUS w firmie.

Co oznacza optymalizacja kosztów?

Optymalizacja najczęściej kojarzy się nam z obniżeniem kosztów, ale nie zawsze tak musi być. Analizując różne definicje można z nich wyciągnąć wniosek, że nie chodzi tylko o wydawanie mniej, ale przede wszystkim efektywniej. Wszystko zależy od tego, o jakich kategoriach kosztów jest mowa. Na pewne grupy kosztów zwyczajnie nie mamy wpływu, takie jak chociażby ceny energii, które są ustalane odgórnie, ale już możemy wprowadzić pewne rozwiązania, które pozwolą zaoszczędzić jej zużycie. Temat optymalizacji można omawiać na wielu płaszczyznach, ale nas będą dzisiaj interesowały koszty ZUS i tym się zajmiemy.

Optymalizacja kosztów ZUS firmy

Przedsiębiorca, który rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej zdaje sobie sprawę, że jego podstawowym obowiązkiem będzie opłacanie składek ZUS od pierwszego miesiąca. Dla ZUS nie ma znaczenia, czy firma generuje przychody, czy też nie, za każdy miesiąc trzeba i tak zapłacić składki. Od kilku lat przedsiębiorcy mogą skorzystać z kilku preferencyjnych form opłacania składek społecznych do ZUS, jednak są one ograniczone czasowo. Zobaczmy, jakie składki ZUS płacą osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

Duży ZUS 2024

Jeśli już przedsiębiorca wyczerpie wszystkie możliwości opłacania niższych składek ZUS pozostaje mu zgłoszenie do Dużego ZUS. Składki na ubezpieczenia społeczne w tym przypadku opłaca się od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, w 2024 roku jest to kwota 4.694,40 zł. Roczna podstawa wymiaru na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2024 roku może wynosić maksymalnie 234.720 zł, tj. 30 krotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (7.824 zł x 30). Zobaczmy jak w 2024 roku kształtują się składki społeczne dla ZUS preferencyjnego i Dużego ZUS.

Składki społeczne 2024 – ZUS preferencyjny i Duży ZUS

Najlepiej do wyobraźni przemawiają liczby, dlatego poniżej zaprezentujemy na zestawieniu, jak w 2024 roku kształtuje się wysokość składek społecznych ZUS preferencyjnego i Dużego ZUS. Na zestawieniu nie ujęto Małego ZUS Plus, ponieważ w tym przypadku podstawa do naliczania składek społecznych w każdym przypadku będzie inna.

Na zestawieniu nie ujęto składek opłacanych na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Mały ZUS Plus 2024 – podstawa wymiaru składek społecznych

Jeśli chodzi o wysokość składek społecznych przedsiębiorców, którzy kwalifikują się do Małego ZUS Plus, to można mówić o minimalnej i maksymalnej podstawie do naliczania składek społecznych. Jak podstawa jest równa lub wyższa od 60% przeciętnego wynagrodzenia, to już powinno być zgłoszenie do Dużego ZUS.

Umowa o pracę i działalność gospodarcza

Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na zawarcie umowy o pracę i będzie z tego tytułu uzyskiwał wynagrodzenie nie niższe niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, to nie będzie miał obowiązku opłacania składek społecznych w prowadzonej działalności gospodarczej. W takim przypadku z działalności będzie do zapłaty jedynie składka zdrowotna. Od każdej umowy o pracę naliczane są i pobierane obowiązkowe składki społeczne. Jeśli dojdzie do zbiegu tytułów do ubezpieczenia, tak jak ma to miejsce w tym przypadku przedsiębiorca zapłaci składki społeczne tylko raz z tytułu umowy o pracę.

Umowa zlecenie i działalność gospodarcza

Przedsiębiorca może również pracować na umowę zlecenie pod warunkiem, że przedmiotem umowy nie będzie taki sam, jak charakter prowadzonej działalności gospodarczej. Umowa zlecenie musi być zawarta poza działalnością gospodarczą. W tym przypadku również dochodzi do zbiegu tytułów do ubezpieczenia, jednak sprawy się nieco komplikują, ponieważ kluczowe będzie, jakie składki społeczne są opłacane z działalności gospodarczej. Wówczas jeśli wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenie będzie równe lub wyższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia w przypadku ZUS preferencyjnego i Małego ZUS Plus lub wyższe od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w przypadku Dużego ZUS, to przedsiębiorca nie zapłaci składek społecznych z działalności gospodarczej. Zobrazujemy to na liczbach poniżej

Umowa o dzieło a działalność gospodarcza

Zawierając umowę o dzieło, podobnie jak przy umowie zlecenie, należy zwrócić uwagę czy wykonywane czynności mieszczą się w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej czy też nie. To ustalenie będzie kluczowe do oceny, czy tak umowa powinna być rozliczana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej czy poza nią.

Zawarcie umowy o dzieło nie generuje obowiązku rozliczania jakichkolwiek składek ZUS. W tym przypadku nie opłaca się ani składek społecznych ani składki zdrowotnej. Oznacza to, że ZUS będzie normalnie opłacany w działalności gospodarczej.

Emerytura i działalność gospodarcza

Jeśli przedsiębiorca osiągnie wiek emerytalny – w przypadku kobiet 60 lat, w przypadku mężczyzn 65 lat, może podjąć decyzję o przejściu na emeryturę. Nie oznacza to, że nie może dalej prowadzić działalności gospodarczej, żadne przepisy tego nie zabraniają. W takim przypadku emeryt nie musi płacić już składek społecznych z działalności gospodarczej. Jeśli emeryt wcześniej nie prowadził działalności gospodarczej, to może to zrobić po przejściu na emeryturę i będą go obowiązywały te same zasady.

Renta a działalność gospodarcza

Następna sytuacja dotyczy przypadku, gdy przedsiębiorca nabędzie prawa do renty, która może być przyznana z różnych powodów. Jeśli przedsiębiorca uzyska już prawo do renty, to nie ma obowiązku opłacania składek społecznych z działalności, może to robić dobrowolnie. Tak jak w innych przypadkach składka zdrowotna z działalności będzie opłacana na zasadach ogólnych.

Zasiłek macierzyński a działalność gospodarcza

Prawo do zasiłku macierzyńskiego nie pozbawia prawa do prowadzenia działalności gospodarczej w tym samym czasie. Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych (SUS) osoby, które spełniają warunki do objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego. To oznacza, że taka osoba, która prowadzi działalność gospodarczą w tym okresie jest zwolniona z opłacania składek społecznych z tytułu działalności. Składki na ubezpieczenie społeczne w okresie zasiłku macierzyńskiego są finansowane z Budżetu Państwa.

Optymalizacja kosztów ZUS – podsumowanie

Składki ZUS stanowią poważne obciążenie dla przedsiębiorców. W dzisiejszej publikacji napisaliśmy o optymalizacji kosztów ZUS firmy, jednak taka możliwość występuje jedynie w odniesieniu do składek społecznych. Zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej jest możliwe tylko w nielicznych przypadkach, ale to nie było tematem naszych rozważań. Przedsiębiorca może płacić niższe składki społeczne lub ich w ogóle nie płacić, o ile wynika to z ustawy o SUS. Zagadnienie zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych jest niezwykle złożone i zawiłe, dlatego każda sprawa powinna być poddana indywidualnej analizie. W artykule pokazaliśmy niektóre przypadki, kiedy przedsiębiorca nie będzie miał obowiązku zapłaty składek społecznych z działalności po spełnieniu warunków ustawowych. Jeśli chodzi o optymalizację składek ZUS, to tak naprawdę nie ma tutaj zbyt wielkiego pola manewru i swobody działania, wszystko musi być zgodne z literą prawa.

Stan prawny na dzień: 22.05.2024 r.