Wiele firm w dalszym ciągu stosuje praktykę zatrudniania “na czarno”, często również część wynagrodzenia jest wypłacane “pod stołem”. W ustawie o Polskim Ładzie znalazły się regulacje dotyczące tego wrażliwego obszaru. W dzisiejszej publikacji opiszemy, co w sprawie nielegalnego zatrudnienia zmienia Polski Ład.
Walka z szarą strefą
Nielegalne zatrudnianie pracowników znane jest od zawsze.
Zgodnie z definicją jest to zatrudnienie przez pracodawcę osoby bez potwierdzenia na piśmie w wymaganym terminie rodzaju zawartej umowy i jej warunków.
Brakuje w ustawie wyjaśnienia co należy rozumieć pod pojęciem “umowa”, a to jak wiadomo może rodzić określone konsekwencje. W ocenie niektórych interpretatorów Polskiego Ładu taka konstrukcja przepisów może dotyczyć również umów zawartych w formie pisemnej, które zostały błędnie zakwalifikowane, np. umowa zlecenie zamiast umowa o pracę. Są to jednak na razie jedynie spekulacje, jeżeli pojawią się potwierdzone informacje na ten temat, to na pewno o nich poinformujemy.
Obecnie, jeszcze do końca 2021 roku, konsekwencje zatrudnienia “na czarno” ponosi zarówno pracodawca, jak i pracownik. W przypadku ujawnienia takiego procederu pracownik byłby zobowiązany do zapłaty zaległych zaliczek na podatek dochodowy i składek ZUS w części pracownika. Dlatego też tak naprawdę w interesie obu stron leżało do tej pory ukrywanie takiego bezprawnego porozumienia. Te zasady zostały zmienione w Polskim Ładzie.
Nielegalne zatrudnienie a Polski Ład
Polski Ład wprowadza nowe regulacje w zakresie podatków i składek w przypadku zatrudniania “na czarno”.
Konsekwencje nielegalnego zatrudniania zgodnie z regulacjami w Polskim Ładzie obciążać będą wyłącznie pracodawcę, a nie pracownika.
W sytuacji ujawnienia takiego procederu pracodawca będzie zobowiązany:
- rozpoznać dodatkowy przychód w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę za każdy miesiąc nielegalnego zatrudnienia,
- zapłacić w całości, w części pracownika i pracodawcy, składki na ubezpieczenia społeczne i składki zdrowotnej od wynagrodzeń wykonujących pracę “na czarno” lub od wypłat “pod stołem”.
Wypłacone wynagrodzenia, jak i składki ZUS nie będą mogły zostać zaliczone przez pracodawców do kosztów uzyskania przychodu.
Czy nielegalnie zatrudniony pracownik poniesie jakieś konsekwencje?
Intencją ustawodawcy było skonstruowanie nowych przepisów w taki sposób, żeby zachęcały pracowników zatrudnionych nieoficjalnie do ujawniania tego typu procederów. Wyłączona została więc jakakolwiek odpowiedzialność pracowników w tym zakresie:
- nie zapłacą podatku od wypłaconych wynagrodzeń,
- zostaną objęci ubezpieczeniem zdrowotnym,
- nie zapłacą składek na ubezpieczenia społeczne od ujawnionego wynagrodzenia, ponieważ te składki będzie zobowiązany uregulować pracodawca, zarówno w części pracownika, jak i pracodawcy.
Nowe regulacje dotyczą nielegalnego zatrudnienia zaczynają obowiązywać od 1 stycznia 2022 roku, a więc będą dotyczyły sytuacji powstałych po tej dacie.
Na pewno należy się spodziewać wzmożonych kontroli Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) i ZUS w związku z wprowadzanymi zmianami przepisów.
Małgorzata Jagusiak 
Dyrektywa plastikowa 2024, kogo dotyczy opłata za plastikowe opakowania?
Krzysztof Janoś
VAT-IOSS – jak wygląda rejestracja krok po kroku
Wskaźniki i limity podatkowe 2024
Dorota Łesak
Czy można połączyć spółkę z o.o. z inną spółką?
Adrianna Glapiak
