Ponowne rozpoczęcie działalności a prawo do zwolnienia z VAT

Działalność gospodarczą można zawiesić, zakończyć i ponownie rozpocząć. Ustawodawca nie wprowadza nam w tym zakresie żadnych ograniczeń. Jednak niekiedy można mieć wątpliwości, co do pewnych obowiązków podatkowych po kolejnym zarejestrowaniu działalności. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się ponownym rozpoczęciem działalności a prawem do zwolnienia z podatku VAT.

Kto i na jakich zasadach może korzystać ze zwolnienia z VAT

W ustawie o podatku VAT zostały wymienione dwa rodzaje zwolnienia:

1. Zwolnienie podmiotowego do wysokości 200.000 zł obrotu (art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku VAT).
2. Zwolnienie przedmiotowego z uwagi na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej (art. 43; art. 82 ust. 3 ustawy o VAT).

Oczywiście nie każdy przedsiębiorca będzie mógł korzystać ze zwolnienia od podatku VAT ze względu na limit sprzedaży, ponieważ w przepisach zostały wymienione kategorie towarów i usług, które nie mogą korzystać z tego zwolnienia.

Nie ma możliwości udzielenia jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, kto i na jakich zasadach może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, ponieważ jest zbyt wiele ustawowych wyjątków i zawiłości w obowiązujących przepisach. Dlatego każda osoba zainteresowana powinna zawsze zbadać temat z uwzględnieniem własnych założeń.

Zakończenie działalności gospodarczej a podatek VAT

Jeżeli przedsiębiorca podejmie decyzję o likwidacji działalności gospodarczej, to ma kilka obowiązków z tym związanych. Zakres czynności będzie niewątpliwie zależał m.in. od tego, czy byliśmy czynnym podatnikiem VAT, czy też korzystaliśmy ze zwolnienia od tego podatku. Jednym z podstawowych obowiązków, jakie ma przedsiębiorca na zakończenie działalności jest sporządzenie remanentu likwidacyjnego w podatku dochodowym i w podatku VAT, jeżeli byliśmy czynnym podatnikiem VAT.

Oczywiście obowiązek sporządzenia remanentu likwidacyjnego dla VAT dotyczy tylko czynnego podatnika tego podatku. Myślą przewodnią naszych dzisiejszych rozważań jest jednak prawo do zwolnienia od podatku VAT po ponownym rozpoczęciu działalności i tym tematem zajmiemy się poniżej.

Ponowne rozpoczęcie działalności a prawo do zwolnienia z VAT

Jeżeli kończąc działalność gospodarczą spełnialiśmy warunki do korzystania ze zwolnienia od podatku VAT, po ponownym rozpoczęciu działalności należałoby przeprowadzić krótką analizę stanu faktycznego:

1. Po pierwsze, czy w roku poprzedzającym zakończenie działalności nie przekroczyliśmy limitu sprzedaży do zwolnienia podmiotowego.
2. Po drugie, czy po wznowieniu działalności nie będziemy wykonywali czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, które obligują nas do rejestracji do VAT.
3. Po trzecie, czy jeżeli korzystaliśmy ze zwolnienia przedmiotowego z art. 43 ustawy o VAT, to czy w dalszym ciągu wykonujemy te czynności i czy one nadal korzystają z takiego zwolnienia.

Może się tak zdarzyć, że kończąc działalność gospodarczą byliśmy zarejestrowani do podatku VAT. I w takim przypadku możemy również w określonych okolicznościach powrócić do zwolnienia z VAT. Spróbujmy dokonać analizy na przykładach.

Ponowne rozpoczęcie działalności a prawo do zwolnienia VAT – przykłady

Poniżej spróbujemy wyjaśnić na kilku przykładach, jak należy rozumieć prawo do zwolnienia od podatku VAT po ponownym rozpoczęciu działalności gospodarczej.

Przykład 1

Pani Aneta prowadziła działalność handlową od 2020 roku i korzystała ze zwolnienia od podatku VAT ze względu na limit obrotów (200.000 zł). Z uwagi na problemy osobiste podjęła decyzję o zakończeniu działalności w listopadzie 2021 roku, nosi się jednak z zamiarem ponownego otwarcia firmy od 1 listopada 2022 roku. Zastanawia się jednak, czy w dalszym ciągu będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT? W tym przypadku, jeżeli pani Aneta w 2021 roku nie przekroczyła limitu zwolnienia od podatku VAT, policzonego proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności, a także jeżeli w dalszym ciągu nie będzie wykonywała czynności, które ją z tego zwolnienia wyłączają, to nie ma przeciwwskazań do kontynuowania zwolnienia podmiotowego w VAT.

Przykład 2

Pani Krystyna rozpoczęła prowadzenie działalności od marca 2022 roku, zlikwidowała działalność z końcem miesiąca sierpnia 2022 r. a od 1 grudnia 2022 roku chce ponownie rozpocząć działalność, korzystała ze zwolnienia podmiotowego w VAT. W takim przypadku, jeżeli w okresie prowadzenia działalności nie przekroczyła limitu zwolnienia podmiotowego, proporcjonalnie do okresu prowadzenia firmy, to w dalszym ciągu może korzystać ze zwolnienia podmiotowego. Nie można jednak zapomnieć o innych ustawowych regulacjach, które nakazują rejestrację, chociażby wykonywanie czynności z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT.

Przykład 3

Pan Krystian rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej od stycznia 2018 roku i od początku był zarejestrowany dobrowolnie, jako czynny podatnik VAT. W żadnym okresie od 2018 do 2021 roku nie przekroczył kwoty zwolnienia podmiotowego 200.000 zł. W marcu 2022 roku pan Krystian zakończył działalność gospodarczą, ale zastanawia się czy będzie mógł ją wznowić w 2023 roku i skorzystać tym razem ze zwolnienia od podatku VAT? Pan Krystian był czynnym podatnikiem VAT przez pełne 4 lata (2018-2021) i w żadnym roku nie przekroczył obrotu 200.000 zł. W takim przypadku, o ile pan Krystian nie przekroczył w 2022 roku limitu obrotu, obliczonego proporcjonalnie do długości prowadzenia działalności gospodarczej, to może powrócić do zwolnienia podmiotowego w 2023 roku. W tym przypadku ustawowy warunek prowadzenia działalności przez co najmniej jeden rok podatkowy, jako czynny podatnik VAT został spełniony.

Przykład 4

Pani Agata rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w lutym 2022 roku a w lipcu 2022 r. zamknęła firmę. Od samego początku zarejestrowała się do podatku VAT. Pani Agata chce ponownie rozpocząć działalność gospodarczą w 2023 r., ale tym razem korzystając ze zwolnienia od podatku VAT. Niestety w tym przypadku to nie będzie możliwe. Powrót do zwolnienia od podatku VAT jest możliwy pod pewnymi ustawowymi warunkami. Mianowicie nie może to nastąpić wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym przedsiębiorca utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia. W tym przypadku ten warunek nie jest spełniony, ponieważ pani Agata prowadziła działalność krócej niż przez rok (od lutego do czerwca 2022 r.). Jeżeli pani Agata rozpocznie działalność począwszy od kwietnia 2023 roku, to musi być czynnym podatnikiem VAT w 2023 i 2024 roku, żeby móc powrócić do zwolnienia podmiotowego w VAT w 2025 roku. Oczywiście będzie to możliwe pod warunkiem, że nie przekroczy limitu zwolnienia podmiotowego w całym tym okresie, a także nie zacznie wykonywać czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT.

Podsumowanie

Prawo do zwolnienia od podatku VAT zostało uregulowane wprost w ustawie. Jeżeli zakończymy działalność gospodarczą i po jakimś czasie ją wznowimy, to każdorazowo należy przeanalizować, czy mamy prawo do zwolnienia VAT podmiotowego lub przedmiotowego, każdy przypadek może być inny. Jest kilka zmiennych, które mogą o tym decydować i trudno je wszystkie od razu wymienić i przewidzieć. Najważniejsze kwestie, na które należy zwrócić uwagę zostały opisane w publikacji i zobrazowane przykładami. Jeżeli wystąpią jeszcze inne okoliczności, wówczas można zawsze zwrócić się z pytaniem do KIS lub urzędu skarbowego, a jeżeli to nie rozwieje naszych wątpliwości można także złożyć wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.