Pożyczka a podatek PCC - jak powinno wyglądać rozliczenie?

Pożyczka a podatek PCC - omówione zagadnienia:

W momencie przeprowadzania jakiejkolwiek czynności czy to w życiu osobistym, czy w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą warto się dowiedzieć, czy przypadkiem nie wiążą się z tym jakieś obowiązki urzędowe. W dzisiejszej publikacji podniesiemy temat rozliczenia pożyczki na gruncie podatku PCC.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Z reguły zasady rozliczania podatków wynikają z różnego rodzaju ustaw. Tak też jest jeśli chodzi o podatek PCC, który został opisany w ustawie. W przepisach jest mowa m.in. o tym:

jakie czynności podlegają pod podatek PCC,
jakie czynności nie podlegają pod podatek PCC,
jakie podmioty są zobowiązane do jego zapłaty,
kiedy i od jakich umów jest płacony podatek,
kiedy powstaje obowiązek podatkowy,
jaka jest podstawa opodatkowania,
jakie są stawki podatku,
kto może korzystać ze zwolnienia od podatku PCC,
właściwości miejscowej organów podatkowych.

Zobaczmy, które z tych przepisów odnoszą się do umowy pożyczki, jednak zanim do tego przejdziemy, zdefiniujemy umowę pożyczki.

Pożyczka – jak rozumieć taką czynność?

Termin “pożyczka” został zdefiniowany w ustawie Kodeks cywilny. Poniżej opiszemy elementy, które charakteryzują umowę pożyczki.

Pod pojęciem pożyczki kryje się przeniesienie określonej ilości pieniędzy przez dającego na rzecz biorącego pożyczkę, który zobowiązuje się do jej zwrotu
Jeśli kwota pożyczki przekracza 1.000 zł, to ustawa wymaga formy pisemnej
Poza odsetkami od udzielonej pożyczki mogą być ustalone poza odsetkowe koszty związane z zawarciem pożyczki takie jak m.in.: marże, prowizje lub opłaty związane z przygotowaniem umowy pożyczki, opłaty związane z odroczeniem terminu spłaty lub nieterminową spłatą pożyczki, koszty usług dodatkowych, w szczególności: koszty ubezpieczeń, koszty związane z ustanowieniem zabezpieczenia pożyczki

Pod pojęciem pożyczki kryje się przeniesienie określonej ilości pieniędzy przez dającego na rzecz biorącego pożyczkę, który zobowiązuje się do jej zwrotu

Jeśli kwota pożyczki przekracza 1.000 zł, to ustawa wymaga formy pisemnej

Poza odsetkami od udzielonej pożyczki mogą być ustalone poza odsetkowe koszty związane z zawarciem pożyczki takie jak m.in.:

marże, prowizje lub opłaty związane z przygotowaniem umowy pożyczki,
opłaty związane z odroczeniem terminu spłaty lub nieterminową spłatą pożyczki,
koszty usług dodatkowych, w szczególności: koszty ubezpieczeń, koszty związane z ustanowieniem zabezpieczenia pożyczki

Czy zawsze podatek PCC od pożyczki będzie do zapłaty w Polsce?

Jeśli została podjęta decyzja o zawarciu umowy pożyczki, to rozliczenie podatku PCC będzie zależało jeszcze od tego, czy umowa pożyczki została zawarta w Polsce i czy pożyczka jest z Polski, czy z zagranicy. Jeśli umowa pożyczki będzie dotyczyła pożyczkodawcy z zagranicy, to należałoby jeszcze dokładnie ustalić, czy podatek PCC będzie do zapłaty w Polsce

Podatek od czynności PCC będzie należny do zapłaty w Polsce, o ile umowa pożyczki będzie zawarta na terenie Polski i pożyczka będzie udzielona w Polsce
W przypadku pożyczek z zagranicy należałoby doprecyzować warunki i miejsce zawarcia umowy. Przepisy nie wypowiadają się na ten temat w szczegółach. Mowa jest jedynie o tym, że jeśli pożyczka będzie pochodziła z zagranicy, ale nabywca (pożyczkobiorca) posiada miejsce zamieszkania (siedzibę) na terytorium Polski i umowa została zawarta w Polsce, to będzie podlegać pod PCC w Polsce. Jednak w takim przypadku warto zasięgnąć opinii lub wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej
W podlinkowanej publikacji omówiono w większej szczegółowości zagadnienia związane z udzieleniem pożyczki za granicą

Podatek od czynności PCC będzie należny do zapłaty w Polsce, o ile umowa pożyczki będzie zawarta na terenie Polski i pożyczka będzie udzielona w Polsce

W przypadku pożyczek z zagranicy należałoby doprecyzować warunki i miejsce zawarcia umowy. Przepisy nie wypowiadają się na ten temat w szczegółach. Mowa jest jedynie o tym, że jeśli pożyczka będzie pochodziła z zagranicy, ale nabywca (pożyczkobiorca) posiada miejsce zamieszkania (siedzibę) na terytorium Polski i umowa została zawarta w Polsce, to będzie podlegać pod PCC w Polsce. Jednak w takim przypadku warto zasięgnąć opinii lub wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej

W podlinkowanej publikacji omówiono w większej szczegółowości zagadnienia związane z udzieleniem pożyczki za granicą

Pożyczka a podatek PCC – jak wygląda rozliczenie

W celu prawidłowego rozliczenia umowy pożyczki w PCC należy sprawdzić, jakie mamy ustawowe obowiązki z tym związane, wiemy już, że wynika to z ustawy o PCC.

W podstawie opodatkowania znajdzie się kwota lub wartość pożyczki, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi wielokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych

Stawka podatku PCC od umowy pożyczki wynosi 0,5%
Przykładowo jeśli kwota pożyczki wynosi 50.000 zł, to podatek PCC wyniesie 250 zł (50.000 zł x 0,5%)

Stawka podatku może wynieść 20% jeśli w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej pożyczkobiorca powoła się na fakt zawarcia umowy pożyczki, jednak okaże się, że:

podatek PCC nie został zapłacony,
pożyczka została zawarta z członkiem najbliższej rodziny (np. rodzice, dzieci, wnuki, prawnuki, dziadkowie, rodzeństwo) nie jest udokumentowana wpływem środków na rachunek bankowy

Obowiązek podatkowy z tytułu pożyczki powstaje w terminie 14 dni od zawarcia umowy pożyczki i w tym czasie należy złoży deklarację PCC

Podatek PCC od pożyczki należy uregulować na rachunek urzędu skarbowego w terminie 14 dni od powstania obowiązku podatkowego

Deklarację PCC można złożyć osobiście w urzędzie skarbowym zgodnie z właściwością miejscową:

miejsce zamieszkania w przypadku osób fizycznych,
adres siedziby w przypadku spółek prawa handlowego

Deklarację PCC można również wysłać elektronicznie w usłudze e-Deklaracje

Kiedy pożyczka jest zwolniona z PCC?

W niektórych przypadkach umowa pożyczki będzie zwolniona z PCC i o tym też jest mowa w ustawie.

Podatku PCC nie zapłacimy od umowy pożyczki udzielonej przez:

przedsiębiorców niemających na terytorium Polski siedziby lub zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek,
członków najbliższej rodziny, których jest mowa w ustawie o spadkach i darowiznach (małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macochę), pod warunkiem, że:
- zostanie złożona deklaracja PCC w terminie 14 dni,
- otrzymanie pieniędzy zostanie udokumentowane dowodem przekazania na rachunek płatniczy lub na jego inny rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo–kredytowej, lub przekazem pocztowym,
osoby zaliczane do I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu – na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn,
wspólnika (akcjonariusza) w spółce kapitałowej.

Umowa pożyczki nie będzie podlegała pod PCC także wówczas, gdy:

kwota pożyczki nie przekracza 1.000 zł,
pożyczka jest udzielona z ZFŚS, z kas lub funduszów zakładowych, funduszów związków zawodowych, kas zapomogowo-pożyczkowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo–kredytowych, koleżeńskich kas oszczędnościowo-pożyczkowych działających w wojsku,
jeśli umowa pożyczki jest opodatkowana w VAT,
jedna ze stron umowy korzysta ze zwolnienia od podatku VAT z tytułu przeprowadzanej czynności.

Podsumowanie

Z instytucji pożyczki chętnie korzystają zarówno przedsiębiorcy, jak osoby nieprowadzące działalności gospodarczej. Przepisy mówią o obowiązku zapłaty podatku PCC w wysokości 0,5% od kwoty umowy pożyczki. W niektórych przypadkach można zapłacić tzw. stawkę sankcyjną w wysokości 20%, więc warto o tym pamiętać. Obowiązek zapłaty PCC na terenie Polski wynika z ustawy o podatku PCC. Warto pamiętać, że pożyczka może pochodzić również z zagranicy, a w takiej sytuacji należałoby dokładnie zbadać, czy w Polsce powstaje obowiązek podatkowy, podano dodatkowe źródła, które mówią na ten temat. Obowiązek podatkowy powstaje w terminie 14 dni od zawarcia umowy, a to oznacza, że w tym czasie należy złożyć deklarację PCC i zapłacić podatek.

Stan prawny na dzień: 17.05.2024 r.

Mobilnie. Wszędzie

Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.