Przestój ekonomiczny a zmniejszenie wymiaru czasu pracy

Przedsiębiorcy borykają się w dobie pandemii ze znacznymi spadkami obrotów, brakiem nowych zamówień, a obecne zamówienia są już zrealizowane i dostarczone. Każdy przedsiębiorca zastanawia się co teraz zrobić, aby jego firma przetrwała ten trudny okres. Można ograniczać różne koszty poprzez redukcję etatów, ale pandemia w końcu kiedyś się skończy zaczną spływać nowe zamówienia, ale czy zwolnieni pracownicy wrócą? Przyuczenie nowego pracownika wymaga czasu i dodatkowych kosztów. Warto więc złożyć wniosek o dofinansowanie do wynagrodzenia pracowników. I tu przed przedsiębiorcą stoi pierwsza ważna decyzja: czy zmniejszyć wymiar czasu pracy o 20%, czy też wprowadzić przestój ekonomiczny w firmie?

Na czym polega przestój ekonomiczny?

Najważniejsza informacja jest taka, że przy przestoju inaczej zwanym postojem nie zamykamy naszej firmy na kłódkę, a wszyscy nasi pracownicy są zwolnieni ze świadczenia pracy. Przy przestoju firma nadal ma obowiązek sprawozdawczy na przykład wysyłania deklaracji do ZUS, GUS (który teraz stał się nawet bardziej aktywny), a co najważniejsze firma może wciąż wystawiać faktury i sprzedawać swój towar, który wcześniej wyprodukowała.

Wojewódzkie Urzędy Pracy nakazują, aby w porozumieniu były wskazane warunki i tryb wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego. Należy również zwrócić uwagę na fakt, że artykuł 81 Kodeksu Pracy mówi o tym, że w okresie przestoju pracownik powinien być gotowy do wykonywania pracy, a pracodawca może wezwać pracownika do wykonywania innej pracy.

Zaznaczyć należy, że nie można pracownikowi wypłacić mniej niż minimalna krajowa czyli 2600 brutto. Jeśli pracownik zarabiał już minimalną krajową to nie możemy jej obniżyć. We wniosku o dofinansowanie w ramach tarczy antykryzysowej wnioskujemy o dofinansowanie do kwoty 2600 brutto.

Przestój ekonomiczny dzięki tarczy antykryzysowej nie wymaga wypowiedzenia zmieniającego, dodatkowo daje pracodawcy możliwość zmniejszenia wynagrodzenia bez zgody pracownika. W mikro i małych przedsiębiorstwach pracownicy powinni wyłonić swojego przedstawiciela i z nim pracodawca powinien podpisać porozumienie o zmniejszeniu wynagrodzenia. W firmach, u których działają związki zawodowe pracodawca zawiera porozumienie z zakładową organizacją związkową. Zgoda każdego pracownika nie jest potrzebna. Zmiany można wprowadzić po porozumieniu z przedstawicielem pracowników czy związkami zawodowymi.

Mogą to być między innymi osoby zatrudnione w sklepach mieszczących się w galeriach handlowych czy pracownicy klubów i miejsc rozrywki. Pracodawca może wówczas obniżyć wynagrodzenie pracowników objętych przestojem ekonomicznym o 50%, przy czym nie może być ono niższe niż minimalne wynagrodzenie 2600 złotych brutto.

Na czym polega zmniejszenie wymiaru czasu pracy?

Możemy zmniejszyć wielkość wymiaru czasu pracy o 20%, a co za tym idzie również wynagrodzenie o 20%. I tu należy zwrócić uwagę na ważne sformułowanie, jak mówi art. 15g pkt 8 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych: “Wynagrodzenie z tytułu obniżonego wymiaru czasu pracy nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.” Jeżeli pracownik zarabia minimalną krajową to po wprowadzeniu obniżenia czasu pracy będzie zarabiał 2080 zł brutto.

Obniżenie wymiaru czasu pracy obowiązuje przez okres zawartego porozumienia z przedstawicielem pracowników. Wskazane rozwiązanie w ocenie ustawodawcy ma za zadanie ułatwić stopniowy powrót do pracy pracownikom.

Korzystając z tego rozwiązania pracodawca ma możliwość wprowadzić zmiany w czasie pracy pracowników przez okres 12 miesięcy poprzez:

• umożliwienie zmiany czasu pracy: przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin; nieprzerwanego odpoczynku zostanie zmniejszony do 8 godzin (w Kodeksie Pracy jest 11 godzin); natomiast tygodniowy nieprzerwany odpoczynek zostanie zmniejszony jest do 32 godzin (w Kodeksie Pracy jest 35 godzin),
• umożliwienie zmiany czasu pracy: pracodawca może również przedłużyć do 12 miesięcy okres rozliczeniowy (bez konieczności spełnienia przesłanek Kodeksu Pracy),
• możliwość przedłużenia do 12 miesięcy okresu rozliczeniowego.

Zmniejszenie wymiaru czasu pracy dzięki tarczy antykryzysowej również jak przestój nie wymaga wypowiedzenia zmieniającego.

Czy oba świadczenia mogą wystąpić u jednego pracodawcy?

Tak mogą. Można je zamieniać, można wprowadzić obydwa, ale takie zmiany muszą dotyczyć całych miesięcy czyli:

• w miesiącu kwietniu mamy mało zamówień pracownicy mają obniżony wymiar czasu pracy i o takie dofinansowanie wnioskujemy,
• w miesiącach maj i czerwiec pracownicy są na postojowym i wnioskujemy o dofinansowanie do postojowego.

Możemy też podzielić pracowników:

• jedna grupa to osoby, które mają zmniejszony wymiar czasu pracy,
• druga grupa to osoby które przebywają na postojowym.

Należy pamiętać, że żeby otrzymać dofinansowanie zarówno w zakresie przestoju, jak i obniżonego wymiaru czasu pracy, należy wypełnić odpowiedni wniosek.