Renta socjalna, renta rodzinna i z tytułu niezdolności do pracy

Czym różnią się od siebie – renta socjalna, renta rodzinna i z tytułu niezdolności do pracy. Jakie warunki musi spełnić osoba, aby móc się ubiegać o poszczególny rodzaj renty?

Renta rodzinna

Komu przysługuje

Wg art. 65 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny funkcjonariusza zaginionego w czasie pełnienia służby. Do renty rodzinnej są uprawnieni członkowie rodziny: dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione, przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, małżonek (wdowa i wdowiec), rodzice. Jest to dokładnie opisane w tej samej ustawie w art. od 68 do 71.

Renta rodzinna a działalność gospodarcza

Jeżeli dana osoba otrzymuje rentę rodzinną i zakłada działalność gospodarczą to z działalności podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. (Jak chce to może się zgłosić do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych). Natomiast student do 26 roku życia otrzymujący rentę rodzinną i zakładający działalność gospodarczą opłaca z niej składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli osoba pobierająca rentę rodzinną podejmie jakiekolwiek zatrudnienie czy pozarolniczą działalność gospodarczą to musi pamiętać że renta ta może zostać zmniejszona lub zawieszona. Prowadzenie działalności gospodarczej nie powoduje zawieszenia renty rodzinnej jeżeli nie przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia -obecnie od 1 września 2010 r. jest to kwota 2238,50 zł. Jeśli z działalności jest odprowadzana tylko składka zdrowotna to podstawę przychodu stanowi tutaj kwota 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – w 2010r. – 1887,60 zł. .

Renta rodzinna a osoba współpracująca

Jeżeli rentę rodzinną otrzymuje osoba która będzie osobą współpracującą w firmie to wtedy obowiązkowo odprowadza tylko składkę zdrowotną. Składki na ubezpieczenia społeczne są dobrowolne.

Renta rodzinna a umowa zlecenie

Osoby otrzymujące rentę rodzinną i zatrudnione na podstawie umowy zlecenia muszą opłacać wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne (składka chorobowa jest dobrowolna) oraz składkę zdrowotną. Student do 26 roku życia otrzymujący rentę rodzinną z umowy zlecenia nie opłaca składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Renta socjalna

Renta socjalna jest stosunkowo nowym świadczeniem wypłacane przez ZUS od 1 października 2003 r. Do końca września 2003 r. renty socjalne były wypłacane przez ośrodki pomocy społecznej. Po tej dacie ZUS przejął od tych ośrodków całą dokumentację dotyczącą przyznania renty socjalnej wraz z uprawnionymi do tej renty na podstawie dotychczasowych przepisów.

Komu przysługuje

Wg art. 4 ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej ( Dz.U. nr 135, poz. 1268 z póżn. zm.) -renta ta przysługuje:

Osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

przed ukończeniem 18 roku życia
w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia
w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej

Czyli renta ta przysługuje wyłącznie osobie, która osiągnęła pełnoletność i która jest całkowicie niezdolna do pracy. Zgodnie z ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2004 nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ustalenie całkowitej niezdolności do pracy i przewidywanego okresu jej trwania dokonuje lekarz orzecznik ZUS. Wg ustawy, za całkowicie niezdolną do pracy uważa się osobę, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Nie jest istotne kiedy powstała całkowita niezdolność do pracy, ale ważne jest to, aby ta niezdolność była skutkiem naruszenia sprawności organizmu które powstało w okresach podanych w ustawie. Podstawę do przyznania renty socjalnej, na wniosek zgłoszony po dniu 30.09.2003 r., stanowi także:orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, orzeczenie komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia o zaliczeniu do I lub II grupy inwalidów oraz orzeczenie lekarza orzecznika, wydane przed dniem 1 października 2003 r., uprawniające do renty socjalnej na podstawie ustawy o pomocy społecznej.

Wysokość renty

Renta socjalna przyznawana jest w stałej wysokości, wynoszącej 84% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Renta socjalna a działalność gospodarcza

Jeżeli osoba otrzymująca rentę socjalną założy działalność gospodarczą to z działalności podlega wszystkim składkom na ubezpieczenia społeczne (tylko składka chorobowa jest dobrowolna) . Obowiązkowo opłaca też składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Student zakładający działalność gospodarczą otrzymujący rentę socjalną z działalności opłaca obowiązkowo składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Renta socjalna a osoba współpracująca

Jeżeli rentę socjalną otrzymuje osoba która będzie osobą współpracującą to opłaca obowiązkowo wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne ( składka chorobowa jest dobrowolna) oraz obowiązkowo składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Renta socjalna a umowa zlecenie

Osoba która otrzymuje rentę socjalną i jest zatrudniona na podstawie umowy zlecenie z umowy tej tak jak przy rencie rodzinnej musi opłacać wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne ( składka chorobowa jest dobrowolna ) oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Zawieszenie renty socjalnej

Prawo do renty socjalnej podlega zawieszeniu w przypadku, gdy osoba uprawniona osiągnęła przychód w łącznej kwocie przekraczającej 30 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS dla celów emerytalnych.

Renta z tytułu niezdolności do pracy

Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ( dawniej nazywana rentą inwalidzką) przysługuje osobie ubezpieczonej spełniającej łącznie warunki:

osoba ta jest niezdolna do pracy
posiada ona wymagany okres składkowy i nieskładkowy
jej niezdolność do pracy powstała w określonych ustawą okresach składkowych (okres zatrudnienia, okres ubezpieczenia) i nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Renta z tytułu niezdolności do pracy a działalność gospodarcza

Od stycznia 2008 r. osoby otrzymujące rentę z tytułu niezdolności do pracy o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawie z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych muszą opłacać wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne (tylko chorobowa jest dobrowolna) oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Oceny niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS. Lekarz orzecznik ocenia niezdolność do pracy, jej stopień oraz dokonuje ustaleń takich jak:

daty powstania tej niezdolności
trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy albo trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji
celowości przekwalifikowania zawodowego.

Renta z tytułu niezdolności do pracy a osoba współpracująca

Natomiast osoba współpracująca przy prowadzeniu działalności otrzymująca rentę z tytułu niezdolności do pracy opłaca tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Renta z tytułu niezdolności do pracy a umowa zlecenie

Jeżeli osoba pobierająca rentę z tytułu niezdolności do pracy będzie zatrudniona na podstawie umowy zlecenia to wtedy z tej umowy zlecenia opłaca wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne ( składka chorobowa dobrowolna) oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Zmniejszenie lub zawieszenie renty z tytułu niezdolności do pracy

Osobie otrzymującej rentę która podejmuje jakąkolwiek pracę zarobkową renta ta może zostać zawieszona przez ZUS zależy to od wysokości przychodu brutto rencisty. Jeżeli osiągnie przychód w kwocie przekraczającej 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia świadczenie ulega zmniejszeniu, zaś przekroczenie 130 proc. tej kwoty powoduje jego zawieszenie. Przeciętne wynagrodzenie jest ogłaszane w każdym kwartale przez prezesa GUS- u w „Monitorze Polskim”. Od września 2010 r. jest to kwota 2238,50 zł do której możne sobie dorobić rencista. Nie ulega zawieszeniu renta jeżeli jest pobierana przez kobiety po 60 roku życia oraz mężczyzn po 65 roku życia. Małgorzata Michalak

Mobilnie. Wszędzie

Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

8 grudnia 2010 o 18:02

Czytelnik

Czyli student do 26 roku życia otrzymujący rentę rodzinną i zakładający działalność gospodarczą opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne osobno czy nie? 🙂
Trochę niejasno napisane w odniesieniu do akapitu powyżej.

9 grudnia 2010 o 12:30

renta

Z ta renta to by mogli w końcu jakoś logicznie pomyśleć a nie tak to jest że rentę może wyłudzić ten co najmniej jej potrzebuje.

9 grudnia 2010 o 13:33

M. Michalak

Jeżeli student otrzymuje rentę rodzinną i zakłada działalność gospodarczą to z tej działalności obowiązkowo musi opłacać tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast składki na ubezpieczenia społeczne są dobrowolne.

10 grudnia 2010 o 14:38

Dziękuję za odpowiedź 🙂
Trochę mylące jest tam słowo “natomiast” w akapicie.

24 lipca 2011 o 20:45

Gość

Czy mogę podjąć pracę otrzymując rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy?

3 sierpnia 2011 o 12:47

Tak, może Pan podjąć pracę otrzymując rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Nie istnieje zakaz pracy dla osób, które uzyskały orzeczenie o niezdolności do pracy i rentę z tego tytułu. Jest jednak ważne, aby praca wykonywana przez osobę, która otrzymuje rentę, była adekwatna do jej stanu zdrowia.
Ale osoba taka, powinna też wiedzieć, że ZUS może zawiesić jej rentę w części lub w całości. Zależy to od wysokości przychodu brutto rencisty.
I tak:
Po osiągnięciu przychodu w kwocie przekraczającej 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia świadczenie ulega zmniejszeniu, zaś przekroczenie 130 proc. tej kwoty powoduje jego zawieszenie.