Restrukturyzacja firmy – na czym polega?

Na czym polega restrukturyzacja firmy, która jest jednym z takich rozwiązań? Sprawdźmy!

Co to jest restrukturyzacja firmy?

Restrukturyzacja firmy jest działaniem chroniącym niewypłacalnego przedsiębiorcę przed upadłością. Ma ono na celu przeprowadzenie zmian pod względem finansowym, strukturalnym lub operacyjnym w obliczu problemów, które mogą być związane z np.:

• Rosnącym zadłużeniem;
• Gorszymi wynikami sprzedażowymi w danym okresie;
• Osłabieniem przewagi konkurencyjnej;
• Osiągnięciem ostatniego etapu cyklu życia firmy.

W celu wprowadzenia działań naprawczych możesz przeprowadzić postępowanie restrukturyzacyjne lub zastosować mniej sformalizowane metody, które zwiększą rentowność Twojej działalności.

Rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych

Ustawa z dnia 15 maja 2015 roku Prawo restrukturyzacyjne przewiduje kilka rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych, pozwalając na wybór najodpowiedniejszego dla indywidualnej sytuacji przedsiębiorstwa. Są to:

• Postępowanie o zatwierdzenie układu;
• Przyspieszone postępowanie układowe;
• Postępowanie układowe;
• Postępowanie sanacyjne.

Postępowanie o zatwierdzenie układu

Zaletą tego postępowania, która jest wspomniana w ustawie, to brak konieczności udziału sądu podczas zawierania owego układu. Dłużnik musi jednak podjąć współpracę z doradcą restrukturyzacyjnym, który po wypełnieniu formalności, będzie pełnić funkcję nadzorującą przebieg układu. Do jego zadań należą: przygotowanie warunków umowy, samodzielne zebranie głosów wśród wierzycieli, a na koniec – złożenie wniosku do organu sądowniczego, który musi go zatwierdzić.

Jednakże trzeba pamiętać o tym, iż rozpoczęcie procedury jest możliwe tylko wtedy, kiedy suma wierzytelności spornych nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Warto dodać, iż za wierzytelności uznaje się te zobowiązania, wobec których toczą się postępowania administracyjne lub cywilne, lub dłużnik zaprzecza ich istnieniu.

Przyspieszone postępowania układowe

Pozwala dłużnikowi na zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie. Głównym celem jest skupienie się na jak najszybszym i skutecznym przeprowadzeniu restrukturyzacji. Podobnie jak w powyższym przypadku, może się rozpocząć tylko wtedy, kiedy liczba wierzytelności spornych nie przekracza 15% wszystkich wierzytelności. W celu rozpoczęcia postępowania musisz złożyć odpowiedni wniosek do sądu. Musi on zawierać m.in.:

• Aktualny wykaz majątku dłużnika;
• Wykaz wierzycieli;
• Sumę wierzytelności z wyszczególnieniem sumy wierzytelności objętej układem;
• Sumę wierzytelności, która może zostać objęta układem po wyrażeniu zgody przez wierzycieli;
• Wykaz wierzytelności spornych;
• Propozycje układowe ze wstępnym planem restrukturyzacji.

Postępowanie układowe

Umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności. Dodatkowo może być przeprowadzone, jeśli suma wierzytelności spornych przekracza 15% sumy wszystkich wierzytelności.

Wg przepisów, sąd restrukturyzacyjny musi pozytywnie rozpoznać wniosek, aby móc rozpocząć całą procedurę. Pismo musi zawierać elementy uwiarygodniające zdolność dłużnika do opłacenia kosztów sprawy i nowo powstałych zobowiązań (np. stan majątku przedsiębiorstwa).

Postępowanie sanacyjne

Zgodnie z art. 3 ust. 5 Prawa restrukturyzacyjnego, postępowanie sanacyjne pozwala dłużnikowi na przeprowadzenie działań sanacyjnych i zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności.

Co kryje się pod pojęciem działań sanacyjnych? Są to czynności prawne i faktyczne, które mają poprawić sytuację ekonomiczną przedsiębiorcy – umożliwienie spłaty zadłużenia i niedopuszczenie do jego bankructwa.

Plan restrukturyzacyjny i spis wierzytelności

W ramach złożenia wniosku o rozpoczęcie restrukturyzacji firmy musisz przygotować również spis wierzytelności oraz plan restrukturyzacyjny. Co powinny one zawierać?

1. Spis wierzytelności (art. 76 – art. 103 ustawy o Prawie upadłościowym)

Jest to wykaz wszystkich wierzytelności dłużnika, które powstały przed otwarciem postępowania restrukturyzacyjnego. W spisie uwzględniane są jedynie wierzytelności osobiste, co oznacza, iż dłużnik odpowiada całym swoim majątkiem. Określa on sumę, z jaką określony wierzyciel będzie brał udział w procesie.

2. Plan restrukturyzacyjny (art. 9 – art. 10 ustawy o Prawie upadłościowym)

Wstępny plan restrukturyzacyjny musi zawierać przede wszystkim:

• Opis przedsiębiorstwa – analiza strategiczna, analiza makrootoczenia (np. za pomocą PEST);
• Podanie przyczyn zaistniałej sytuacji dłużnika;
• Propozycję przyszłej strategii oraz analizę ryzyka firmy;
• Propozycję rozwiązań i ich kosztów oraz harmonogram ich wdrożenia;
• Źródła finansowania.

Skutki restrukturyzacji

W zależności od wybranego trybu postępowania, skutki restrukturyzacji mogą się od siebie różnić. Można jednak wskazać kilka aspektów, które dotyczą każdego z nich. Będą to:

• Zakaz spełniania świadczeń, które zostały objęte układem;
• Uniemożliwienie (w różnym zakresie) rozpoczęcia kolejnych egzekucji wobec dłużnika;
• Ograniczenie częściowe lub całkowite dłużnika w zakresie zarządzania swoim majątkiem;
• Uniknięcie ogłoszenia upadłości.

Najczęstszymi działaniami, które podejmuje się w ramach restrukturyzacji, są:

• Rozłożenie spłaty zadłużenia na raty;
• Odroczenie terminu wykonania zobowiązania;
• Zmniejszenie wysokości zadłużenia;
• Konwersja wierzytelności na akcje, obligacje itd. – polega na objęciu przez wierzyciela posiadanych przez dłużnika udziałów, aby spłacić dane zobowiązanie;
• Przeprowadzenie fuzji lub przejęcia przedsiębiorstwa;
• Usunięcie ograniczeń (wąskich gardeł), które pośrednio lub bezpośrednio przyczyniły się do pogorszenia sytuacji firmy;
• Sprzedaż całości lub części majątku;
• Zastosowanie nowych technologii, metod produkcji, podniesienie jakości, narzędzi lean managementu w celu ograniczeniu marnotrawstwa, optymalizacji kosztów.

Koszty restrukturyzacji

Musisz liczyć się z wysokimi kosztami restrukturyzacji, które obejmują m.in.:

• Opłaty sądowe (za wniosek o otwarcie postępowania musisz zapłacić 1000 zł, wyjątkiem jest przyspieszone postępowanie, które wynosi 200 zł);
• Do skutecznego przeprowadzenia tego procesu konieczna jest pomoc prawnika, doradcy, co również wiążę się z zapewnieniem mu wynagrodzenia za wykonaną pracę;
• Sporządzenie planu restrukturyzacji i spisu wierzytelności;
• Uiszczenie opłaty w wysokości 500 zł za obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym;
• Wynagrodzenia dla doradcy restrukturyzacyjnego oraz osób przez niego zatrudnionych do danej sprawy.

Podsumowanie

Restrukturyzacja działalności gospodarczej może przyjąć różne formy, co w następstwie będzie także skutkować w efektach takiego postępowania. Dlatego ważne jest, aby tę procedurę dostosować do sytuacji danej firmy, aby mogła na niej jak najlepiej skorzystać i uchronić się przed upadłością. Regulacje prawne w tym zakresie dają stosunkowo dużo narzędzi, dzięki którym wypracowanie efektywnego rozwiązania jest jak najbardziej realne. Zatem zawsze warto zachować otwartość i poszukiwać możliwości wyjścia z trudnych sytuacji biznesowych.