Roadmapa produktu. Jak stworzyć taki dokument? 4 podstawowe kroki

Czym jest roadmapa produktu?

Roadmapa produktu to dokument zawierający informacje na temat wizji powstającego produktu, planu prac nad nim, mierników efektywności i wszystkiego tego, co pozwala zespołowi określić, gdzie właściwie jest i czy robi postępy. Najczęściej przedstawiany jest on w formie graficznego wykresu.

Ale takie przedstawienie roadmapy produktu nie jest zasadą wyrytą w kamieniu. Możesz przedstawić ją w dowolny sposób. Najważniejsze, żeby była ona zrozumiała i czytelna dla odbiorców. A skoro o nich mowa, to warto wspomnieć jedno. Możesz mieć więcej niż jedną roadmapę. To znaczy, jej treść zawsze powinna być taka sama. Natomiast forma przedstawienia informacji może się różnić w zależności od tego, kim jest jej odbiorca.

Roadmapa produktu a jej odbiorcy

A to dlatego, że różni członkowie zespołu mają różne role do odegrania w cyklu życia produktu i żeby lepiej rozumieli swoje role, managerowie powinni posługiwać się ich językiem. Jak się to ma do praktyki? Weźmy jakiś przykład i umieśćmy go na roadmapie. Dajmy na to „Zweryfikować biznesową hipotezę”. Niech to będzie nasz cel na Q1.

Być może dla project managera takie przedstawienie celu jest jasne, ale co z resztą zespołu? Niekoniecznie. Dla każdego działu ten cel może oznaczać coś innego, bo każdy dział ma inne zadania do wykonania w obrębie tego celu. Na przykład developerzy muszą zbudować MVP aplikacji (w uproszczeniu produkt o minimalnej użyteczności), a zespół marketerów przygotować landing page do zbierania adresów e-mail.

Tu dochodzimy do kolejnego pytania.

Co powinna zawierać roadmapa produktu?

Poza Tobą właściwie nikt konkretnie nie może powiedzieć, bo produkt produktowi nierówny. Każdy jest inny, każdy ma inną specyfikę i każdy wymaga czego innego. Za każdym razem więc trzeba dostosować roadmapę do celów i zasobów, jakie się ma.

Możemy natomiast wskazać obszary, które warto uwzględnić. Ważne jednak jest, aby patrzeć na nie jak na potencjalne możliwości, a nie jak na zestaw gotowych elementów.

Elementy roadmapy produktu

• Wizja produktu – czyli jasne określenie, jaki i czyj problem rozwiązuje nasz produkt, a także w jaki sposób to robi?
• Cele biznesowe – jakie cele biznesowe osiągniemy, wprowadzając na rynek dany produkt?
• Terminy i milestone’y – przez jakie etapy, w jakich terminach, musimy przejść, żeby wprowadzić dany produkt na rynek?
• Funkcje – jakie funkcje musi posiadać nasz produkt, żeby był atrakcyjny dla naszych odbiorców? Które z tych funkcji są kluczowe?
• Zespoły – kto bierze udział w realizacji danego produktu? Kto, za co odpowiada?
• Feedback i iteracje – jakie informacje, które uzyskaliśmy od naszych odbiorców, uwzględnimy w kolejnych iteracjach produktu?
• Zasoby – jakich zasobów, w tym technologicznych, potrzebujemy, żeby dostarczyć na rynek wartościowy produkt, który spełni oczekiwania odbiorców i osiągnie nasze cele biznesowe?
• Wskaźniki sukcesu – jakie wskaźniki pomogą nam określić postępy w pracach nad produktem?

Jak stworzyć roadmapę produktu?

Najpierw pewne założenie.

W kontakcie z rynkiem i potencjalnymi klientami produkt będzie się zmieniać. A zatem roadmapa produktu nie może „stać w miejscu”. Również musi się zmieniać i nadążać za feedbackiem. Jest to „żywy” dokument, o czym warto pamiętać.

A jak go stworzyć? Cztery poniższe kroki mogą w tym pomóc.

Krok 1. Wizja produktu i potrzeby odbiorców

Pierwszym krokiem do stworzenia roadmapy produktu jest określenie celów biznesowych i postawienie hipotez, a także poznanie potrzeb odbiorców dla danego projektu.

Co przez to rozumiem?

Cele biznesowe. Roadmapa produktu musi odpowiadać na dwa pytania. Co robimy –„jaki produkt mamy zamiar stworzyć?” i dlaczego robimy to, co robimy – „po co chcemy stworzyć ten produkt?”. A za określenie tego odpowiada szeroko rozumiane kierownictwo. Tyle że wizja i cele muszą być znane wykonawcom produktu. Dlatego w pierwszym kroku najważniejszy jest dialog pomiędzy jedną a drugą stroną.

Hipotezy biznesowe. Zamiast zakładać, że nasza wizja produktu z pewnością odpowie na potrzeby i problemy odbiorców, bezpieczniej stawiać hipotezy. Takie podejście zdejmuje z zespołu ciężar odpowiedzialności za ewentualne rynkowe niepowodzenia i skłania do eksperymentowania, a także otwiera na zmiany w roadmapie.

Potrzeby odbiorców. Zrozumienie potrzeb odbiorców determinuje kształt przyszłego produktu. Dlatego analiza rynku, badania nad użytkownikami, a także zbieranie feedbacku są niezbędne na pierwszym etapie pracy nad produktem, a pamiętajmy, że roadmapa to tylko element większej całości. Nie tworzymy roadmapy dla roadmapy.

Krok 2. Koncepcja produktu i wybór funkcji

Po określeniu celów biznesowych i zrozumieniu potrzeb odbiorców następnym kluczowym krokiem jest zastanowienie się nad koncepcją produktu. To etap, w którym definiujemy, jak dany produkt ma wyglądać i jakie funkcje ma spełniać. Tutaj ważne jest skupienie się na wartości oferowanej odbiorcy poprzez produkt.

Jeśli doszliśmy do wniosku, że najistotniejszą potrzebą naszych klientów jest na przykład „możliwość przechowywania plików”, to teraz możemy zadać sobie pytanie, jakie rozwiązanie najlepiej odpowie na tę konkretną potrzebę i czy dysponujemy odpowiednimi zasobami, aby rozwiązanie w takim kształcie wprowadzić na rynek.

Odpowiedź na to pytanie będzie de facto hipotezą biznesową. Dopóki nie skonfrontujemy jej z rynkiem, nie możemy mieć stuprocentowej pewności, że zamysł produktu rzeczywiście odpowie na potrzeby potencjalnych klientów. Warto to sprawdzić.

A do wykonania testu przydać się może MVP (z ang. Minimum Viable Product), czyli najprostsza wersja produktu, zawierająca minimalny zestaw funkcji niezbędny do przetestowania koncepcji.

Mając pomysł na MVP czy nawet na gotowy produkt, poznamy listę funkcji, które będziemy musieli wykonać, a więc umieścić je na roadmapie. Ale zanim to zrobimy, pomyślmy nad zasobami.

Krok 3. Określenie zasobów

Trzecim krokiem na drodze do zbudowania roadmapy produktu jest określenie zasobów. Czego tak naprawdę potrzebujemy, żeby wykonać prace produktowe? Kapitału, ludzi, czasu, narzędzi? Czego? Należy wiedzieć to zawczasu, bo dobór zasobów determinuje sposób realizacji celu, a zatem wpływa na plan i samą roadmapę produktu.

Na przykład jeśli zdecydowałeś się zbudować MVP produktu w formie prostej aplikacji mobilnej, to być może dwóch programistów nie będzie w stanie tego zrobić w ciągu dwóch miesięcy. Co wtedy? Możesz np. zwiększyć zatrudnienie, outsourcingować pracę lub zmienić termin realizacji. Zmiana zasobów wpływa na drogę do celu.

Krok 4. Podział na etapy i określenie czasu

Wiedząc, jaki produkt chcemy zbudować i w jaki sposób zamierzamy to zrobić, możemy pójść naprzód i podzielić pracę na etapy. W zależności od doświadczenia biznesowego, znajomości rynku itd. określenie etapów może być bardziej lub mniej szczegółowe. Czasami jednak trudno jest przewidzieć, co wydarzy się za trzy lub cztery miesiące.

Dlatego bezpieczniej jest założyć, że wiemy, co zrobimy w pierwszej iteracji, a następnie skorygujemy plan w oparciu o feedback, jaki zbierzemy z rynku.

W każdym razie nieodzowną częścią dzielenia pracy na etapy jest przypisywanie im terminów realizacji. Generalnie można założyć, że im bardziej konkretny termin, tym lepiej, bo mamy większy wpływ na to, co dzieje się z produktem – „gdzie jesteśmy?”.

Jednocześnie Jeff Lash, global product management w firmie badawczo-doradczej Forrester, radzi, aby deadline’y dobierać do swoich możliwości. Niby oczywiste. Ale to wymaga wspomnianego doświadczenia. Łatwo ulec pokusie, przeszacować i podzielić duży cel na cztery kwartały, sądząc, że „właśnie tak trzeba zrobić, bo tak się robi”.

Jeff Lash proponuje nieco inne podejście. A mianowicie im bardziej przewidywalne są prace nad produktem, to wtedy – jasne, podzielmy pracę nawet na miesięczne etapy, a im przypiszmy konkretne KPI. Jeśli jednak nie mamy tej pewności, a projekt jest mniej przewidywalny, to umieśćmy milestone’y i KPI na mniej szczegółowej linii czasu. Na przykład w odstępach kwartalnych (Q1, Q2 itd.) lub nawet „teraz, wkrótce, później”.

Ostatecznie warto pamiętać, że roadmapa to nie produkt. Ten w trakcie pracy będzie się zmieniać. A zatem warto mieć otwartą głowę i być gotowym na aktualizację tego dokumentu.