Rodzaje kar umownych w obrocie gospodarczym

Przedsiębiorcy w umowach mogą przewidzieć nałożenie kary umownej na stronę, której zachowanie będzie zagrażało poprawnej realizacji zawartego porozumienia. Zasady nakładania takich sankcji reguluje Kodeks cywilny. Jakie rodzaje kar umownych przewiduje ta ustawa?

Kara umowna – krótka charakterystyka

Na początku warto zaznaczyć, że podstawowym celem kary umownej jest naprawa szkody. Tym samym zmotywowanie stron porozumienia do spełnienia zawartego w umowie świadczenia. W związku z powyższym nie jest możliwe świadome zaniechanie wykonania kontraktu, w zamian za zapłatę przewidzianej w nim sankcji. Wskazuje na to art. 483 par. 1 Kodeksu cywilnego: „jeżeli któraś ze stron poniesie szkodę przez niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, druga będzie zobowiązana do zapłacenia sumy wskazanej w umowie”.

Rodzaje kar umownych

W polskim obrocie gospodarczym – zgodnie z art. 484 kodeksu cywilnego – wyróżnia się cztery rodzaje kar umownych:

Kara umowna wyłączna

Maksymalna wysokość sankcji w przypadku niewykonania umowy lub wykonania jej w nienależyty sposób nie może być wyższa niż ta, która została przewidziana w umowie -więcej informacji tutaj

Kara umowna alternatywna

Wierzyciel może wybrać między zapłatą z tytułu kary umownej, albo z tytułu odszkodowania (które może być wyższe niż sankcja przewidziana w umowie) – więcej informacji tutaj

Kara umowna zaliczalna

W tym przypadku wierzyciel ma prawo żądać zapłaty kary umownej oraz jednocześnie odszkodowania uzupełniającego do wysokości szkody, która powstała w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez drugą ze stron – więcej informacji tutaj

Kara umowna kumulatywna

Wierzyciel może dochodzić jednocześnie zapłaty zobowiązania powstałego z tytułu kary umownej, jak i z tytułu odszkodowania- więcej informacji tutaj

Co ważne, by zastosowanie znalazła inna kara umowna niż kara wyłączna, w zawieranym kontrakcie musi znaleźć się odpowiedni zapis na ten temat. Bez takiej informacji wierzyciel może żądać jedynie zapłaty w wysokości określonej w porozumieniu kary umownej, niezależnie od faktycznie poniesionej szkody.