Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z dnia 25 marca 1957 r. (dalej: TFUE) stanowi główny akt prawa pierwotnego Unii Europejskiej. Nie ulega wątpliwości, że cele wyznaczone w traktatach UE są osiągane za pomocą różnego rodzaju aktów prawnych.
Wobec powyższego należy zwrócić uwagę na przepis art. 288 TFUE, który interpretowany jako przepis określający źródła prawa unijnego. Zgodnie ze zdaniem pierwszym powołanego przepisu W celu wykonania kompetencji Unii instytucje przyjmują rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie.
O tym czym jest rozporządzenie unijne i dyrektywa oraz jakie zachodzą pomiędzy nimi różnice, dowiesz się w niniejszym artykule.
W pierwszej kolejności warto wskazać, że prawo UE stanowi odrębny porządek prawny zarówno od publicznego prawa międzynarodowego jak i od wewnętrznego prawa państw członkowskich.
Co więcej, należy zwrócić uwagę na stanowisko prezentowane w piśmiennictwie, zgodnie którym:
Zasada bezpośredniego obowiązywania prawa unijnego rozstrzyga o tym, jak normy prawa unijnego stają się częścią porządku prawnego obowiązującego w państwie członkowskim. Na porządek ten składają się: system prawa unijnego oraz system prawa krajowego. Omawiana zasada zakłada, że normy prawa unijnego stają się częścią porządku prawnego w państwie członkowskim automatycznie z chwilą wejścia w życie, bez potrzeby dokonywania przez państwo członkowskie aktu inkorporacji tego prawa do wewnętrznego porządku prawnego, chociażby w postaci ratyfikacji lub zatwierdzenia1.
Na prawo wtórne składają się akty prawne, które można podzielić na dwie kategorie:
Przepis art. 288 TFUE, zdanie drugie, stanowi, że Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.
Do najważniejszych cech rozporządzenia należy zatem zaliczyć:
Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że jednostki mogą bezpośrednio się powoływać na przepisy rozporządzenia, które są jasne i bezwarunkowe pomijając przy tym przepisy krajowe.
WAŻNE – ustanawianie przepisów krajowych w celu wykonania rozporządzenia jest możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach. Zapewnia to minimalizację wystąpienia ewentualnych braków związanych z niejednolitą transpozycją decyzji ramowych (a następnie dyrektyw).
Przepis art. 288 TFUE, zdanie trzecie stanowi, że Dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.
Dyrektywa jest zatem:
Dyrektywa jest najważniejszym instrumentem legislacji unijnej, który służyć ma harmonizacji praw państw członkowskich. Harmonizacja stanowi formę ograniczonej interwencji prawa unijnego wobec prawa krajowego stosowanego w państwach członkowskich. Jak już wyżej wskazano adresatami dyrektyw są wszystkie państwa członkowskie, a pomimo, że dyrektywa wiąże co do rezultatu państwa członkowskie, do których jest adresowana, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. Dlatego też stanowi tzw. akt dwustopniowy, który wymaga implementacji (wdrożenia) przez państwo członkowskie w określonym czasie.
WAŻNE – dyrektywa nie wiąże bezpośrednio obywateli, co oznacza, że nie ustanawia dla nich praw, co odróżnia ją od rozporządzenia, które jest bezpośrednio skuteczne.
Rozporządzenie i dyrektywa są aktami prawnie wiążącymi. Pojęcie mocy prawnie wiążącej oznacza, że akt prawny UE wiąże prawnie i wywołuje skutki prawne
Rozporządzenie:
Dyrektywa:
Wśród aktów wymienionych w przepisie art. 288 TFUE poza rozporządzeniem i dyrektywną wyróżniamy również decyzje, zalecenia i opinie. Zgodnie ze zdaniem czwartym i piątym ww. przepisu:
Decyzja wiąże w całości. Decyzja, która wskazuje adresatów, wiąże tylko tych adresatów.Zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej. Decyzja wiąże w całości, dotyczy adresatów takich jak państwa członkowskie, osoby fizyczne lub prawne i służy regulowaniu konkretnych sytuacji właściwych danym państwom członkowskim lub osobom. Zalecenia i opinie nie przyznają adresatom praw ani nie nakładają na nich obowiązków, niemniej jednak mogą zawierać wytyczne w przedmiocie wykładni i treści prawa unijnego.
Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.
Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.
Zrób to za darmo z programem IFIRMA!