Każdy pracodawca chce mieć wykwalifikowaną kadrę pracowniczą. Nie da się tego osiągnąć bez cyklicznych szkoleń, kursów czy studiów. Bez względu na charakter pracy, zakres wykonywanych zadań, potrzeba podnoszenia kwalifikacji zawodowych będzie zawsze. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się natomiast tematyką rozliczania składek ZUS od umorzenia dofinansowania na podnoszenie kwalifikacji.
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników
Pojęcia kwalifikacje zawodowe i podnoszenie kwalifikacji zawodowych pojawia się w ustawie Kodeks pracy. Oznacza to, że te przepisy odnoszą się do pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, a poniżej prezentujemy najważniejsze z nich.
| Kwalifikacje zawodowe pracowników wymagane do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku mogą być ustalane w przepisach prawa pracy obowiązujących u danego pracodawcy, jeśli nie zostały uregulowane w przepisach szczególnych
|
| Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą
|
Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują:
- urlop szkoleniowy, w przypadkach opisanych w przepisach,
- zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania
|
| Za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia
|
Pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za:
- kształcenie,
- przejazd,
- podręczniki,
- zakwaterowanie
|
Ważne!
|
Ważne!
Pracownik ma obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę, jeśli m.in.:
- bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji,
- pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie, nie dłuższym niż 3 lata,
- pracownik zrezygnuje z pracy w ciągu 3 lat od ukończenia dokształcania
|
Zwrot kosztów dofinansowania
Jeśli pracodawca zainwestuje w podnoszenie kwalifikacji pracownika, to na pewno będzie miał w stosunku do niego określone oczekiwania. Przede wszystkim zależy mu, żeby zdobyta wiedza i umiejętności były wykorzystane w jego firmie, a nie u konkurencji. Jeśli jednak z jakiś powodów pracownik nie wywiąże się z warunków umowy, to pracodawca ma prawo żądać zwrotu kosztów. Może się jednak też tak zdarzyć, że pracodawca umorzy takie dofinansowanie. Umorzona kwota będzie stanowiła przychód do opodatkowania, powstaje wątpliwość czy znajdzie się również w podstawie do naliczania składek ZUS?
Składki ZUS a umorzone dofinansowanie na podnoszenie kwalifikacji pracownika
Obowiązują przepisy, w których opisane zostały szczególne zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jest to Rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W tym Rozporządzeniu wymienione są również przychody, których się nie wlicza do składek ZUS. Jeśli chodzi o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, to również jest zapis odnoszący się wprost do takiej sytuacji.
W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie znajdzie się wartość świadczeń przyznanych, zgodnie z odrębnymi przepisami, przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenie ogólne pracownika.
W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe znajdzie się wynagrodzenie:
- za czas urlopu szkoleniowego,
- za czas zwolnień z części dnia pracy
Powstaje wątpliwość co w przypadku zwrotu kosztów dofinansowania lub ich umorzenia. Z takim pytaniem i wątpliwością zwrócił się przedsiębiorca do ZUS w piśmie z dnia 31.08.2023 r. nr DI/200000/43/793/2023, do którego wydano decyzję nr 793/2023. W tym przypadku to pracownik złożył wypowiedzenie przed upływem 3 lat od daty zakończenia nauki. Przedsiębiorca ma wątpliwość, czy w tak przedstawionym stanie faktycznym kwota umorzonego zwrotu dofinansowania będzie stanowiła podstawę składek na ubezpieczenia społeczne? Zdaniem przedsiębiorcy umorzenie dofinansowania nie jest świadczeniem przyznanym na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, a więc powinno się znaleźć w podstawie do naliczania składek ZUS. W swojej decyzji ZUS zgodził się za stanowiskiem przedsiębiorcy, takie umorzenie znajdzie się w podstawie do naliczania składek społecznych.
Podsumowanie
Jak się już niejednokrotnie przekonaliśmy zarówno przepisy podatkowe, jak i przepisy ZUS nie zawsze dają odpowiedzi na wszystkie pytania. Wiele sytuacji wymaga dodatkowej analizy, a często zwrócenia się z zapytaniem do organów podatkowych czy do ZUS. W dzisiejszej publikacji opisaliśmy temat umorzenia dofinansowania na podnoszenie kwalifikacji pracownika w kontekście pobrania składek ZUS od takiej kwoty. Świadczenia przyznane na podnoszenie kwalifikacji zawodowych korzysta ze zwolnienia od składek społecznych i wynika to wprost z przepisów. Jednak nic nie mówi się o zwrocie takich środków, czy umorzeniu takiego zwrotu. Przedsiębiorca, który znalazł się w takiej sytuacji, zwrócił się do organu ZUS z zapytaniem, czy prawidłowy jest jego tok rozumowania, że takie umorzenie znajdzie się w podstawie składek ZUS. Organ rentowy zgodził się z przedsiębiorcą, że jest to przychód, który znajdzie się w podstawie do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne. Jest to oczywiście rozstrzygnięcie w indywidualnej sprawie i może jedynie stanowić wskazówkę dla podmiotów zainteresowanych.
Małgorzata Jagusiak 
Egzekucja udziałów w spółce z o.o. – czy jest możliwa?
Adrianna Glapiak
Europejski Akt o Wolności Mediów
Kiedy pracodawca musi zapewnić pracownikom posiłki i napoje ?
Umowa o świadczenie usług drogą elektroniczną
