Skutki wpłaty podatku po terminie lub na niewłaściwe konto urzędu skarbowego

Obowiązkiem podatkowym podatników, płatników, inkasentów, następców prawnych oraz osób trzecich jest opłacanie podatków w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonym w przepisach prawa podatkowego.

Skutki wpłaty podatku po terminie

Zgodnie z art. 51 ustawy Ordynacja podatkowa zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek lub ratę podatku.

Za termin dokonania zapłaty podatku uważa się:

• przy zapłacie gotówką – dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie organu podatkowego lub w kasie podmiotu obsługującego organ podatkowy lub na rachunek tego organu w banku, w placówce pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, w biurze usług płatniczych, w instytucji płatniczej lub w instytucji pieniądza elektronicznego albo dzień pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta
• w obrocie bezgotówkowym – dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika, rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego na podstawie polecenia przelewu lub zapłaty za pomocą innego niż polecenie przelewu instrumentu płatniczego, zwanego dalej “innym instrumentem płatniczym”.

Tak więc jeżeli podatek VAT za marzec 2016 r. należało uregulować do 25 kwietnia 2016 r. to najpóźniej w tym dniu powinno nastąpić obciążenie rachunku bankowego podatnika lub dokonanie wpłaty w kasie organu podatkowego. W sytuacji, gdy bank wykona operację lub dokonamy wpłaty w dniu następnym, to podatek zostanie uiszczony z opóźnieniem. Wiąże się to przede wszystkim z konsekwencjami odsetkowymi.

Naliczanie odsetek za zwłokę

Odsetki za zwłokę są wpłacane bez wezwania organu podatkowego. Dokonaną wpłatę urząd skarbowy musi zaliczyć proporcjonalnie na zaległość podatkową i odsetki za zwłokę. Zarachowania dokonuje się w takim stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek. Zgodnie z art. 54 ustawy Ordynacja podatkowa nie nalicza się jednak odsetek za zwłokę, jeżeli wysokość odsetek nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej. Obecnie kwota ta wynosi 8,70 zł.

Przedstawiając to na przykładzie:

Jeżeli kwota wyliczonych odsetek wynosi 10,00 zł to kwotę podatku powiększamy o wartość wyliczonych odsetek i wpłacamy w łącznej wartości. Gdy kwota odsetek wynosi 7,00 zł, to wpłacamy tylko kwotę podatku bez odsetek. W sytuacji gdy posiadamy zaległość w podatku za różne okresy na przykład w podatku dochodowym za miesiąc styczeń, kwiecień i wrzesień oraz w podatku od towarów i usług za miesiąc luty i marzec, to odsetki za zwłokę wyliczamy od każdego zobowiązania oddzielnie i doliczamy do podatku za dany miesiąc.

Należy pamiętać, że zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu. Zapłata podatków przez mikroprzedsiębiorców może nastąpić również w gotówce.

Odpowiedzialność karno-skarbowa

Za nieuiszczenie podatku w terminie podatnikowi grozi odpowiedzialność karno-skarbowa pod warunkiem, że takie zachowanie można nazwać uporczywym. Zgodnie z art. 57 § 1 Kodeksu karnego skarbowego podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Kodeks karno skarbowy nie definiuje słowa “uporczywość“. Na podstawie orzecznictwa sądowego przyjmuje się, że uporczywość polega na cyklicznie powtarzającym się wpłacaniu podatku po terminie. Lub długotrwałym zaniechaniu zapłaty podatku. Okresy opóźnienia nie muszą być długie a ich liczba wskazuje jednak na lekceważenie obowiązku terminowego uiszczania zobowiązań podatkowych. Nie ma znaczenia kwota niewpłacanego uporczywie podatku.

Wpłata na niewłaściwe konto urzędu

Wpłaty podatku trzeba dokonać na właściwe konto urzędu skarbowego. Konta bankowe do wpłaty poszczególnych podatków są dostępne na stronach internetowych urzędów. Dyspozycję przelewu lub wpłaty podatku należy tak sporządzić, żeby nie wystąpiły problemy z zaksięgowaniem wpłaty. Na przelewie lub dowodzie wpłaty podajemy nazwę urzędu, właściwy dla danego podatku numer rachunku bankowego, dane podatnika czyli imię i nazwisko lub nazwę firmy, adres i numer identyfikacji podatkowej, kwotę wpłacanego podatku, okres rozliczeniowy, którego dotyczy wpłata oraz symbol formularza. W przypadku dokonywania wpłaty podatku określonego lub ustalonego decyzją lub postanowieniem podajemy numer tego dokumentu.

Obecnie zapłata podatku może nastąpić także przez:

• małżonka podatnika, jego zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma o macochę
• aktualnego właściciela przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, jeżeli podatek zabezpieczony jest hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym
• inny podmiot

w przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 1 000 zł.

W wymienionych przypadkach uznaje się, że wpłata pochodzi ze środków podatnika, jeżeli treść dowodu nie budzi wątpliwości co do jej przeznaczenia.

Złożenie wyjaśnień

Zdarzają się przypadki wpłaty na niewłaściwe konto w danym urzędzie, wystarczy wtedy wyjaśnienie telefoniczne lub na piśmie, aby wpłata została właściwie zaksięgowana. Problemem niestety jest wpłata do niewłaściwego urzędu skarbowego. W takiej sytuacji nie następuje wygaśnięcie zobowiązania podatkowego, powstaje zaległość podatkowa i naliczone są odsetki za zwłokę. Jedynym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest jak najszybsze złożenie bezpośrednio w urzędzie lub za pośrednictwem poczty wniosku, o przeksięgowanie mylnie uiszczonej wpłaty na prawidłowe subkonto urzędu skarbowego. Wniosek składamy do niewłaściwego miejscowo urzędu, na konto którego trafiła wpłata, jednocześnie zawiadamiając właściwy miejscowo urząd o mylnie dokonanej wpłacie. Wniosek o przeksięgowanie wpłaty powinien zawierać dane wnioskodawcy czyli imię i nazwisko bądź nazwę podatnika, adres zamieszkania (siedziby) oraz numer identyfikacji podatkowej, datę dokonania wpłaty, zapłaconą kwotę podatku i rodzaj podatku. Wskazujemy w nim urząd skarbowy, do którego ma być przekazana wpłata i przedstawiamy wyczerpująco zaistniały stan faktyczny.

Wniosek nie podlega opłacie skarbowej i jest rozpatrywany niezwłocznie. Podatnik informowany jest o przekazaniu podatku do właściwego urzędu.