Sprzedaż drogiego samochodu, który nie został w pełni zamortyzowany 2019

Nowelizacja ustaw podatkowych, która weszła w życie 1 stycznia 2019 roku przyniosła wiele zmian w zakresie rozliczania wydatków związanych z samochodem osobowym wykorzystywanym w firmie. Co ważne, zmieniły się również zasady rozliczania sprzedaży takiego pojazdu, jeśli stanowił on wcześniej środek trwały w danym przedsiębiorstwie. Znowelizowane przepisy uderzą przede wszystkich w przedsiębiorców, którzy zakupią drogie samochody o wartości przekraczającej 150 000 zł.

Sprzedaż samochodu osobowego stanowiącego środek trwały – jak było?

Zgodnie z obowiązującym do końca 2018 roku art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, dochodem z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej była różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych dokonanych od tych składników majątku.

Warto również przypomnieć, że jeśli wartość początkowa samochodu przekraczała 20000 euro, w przeliczeniu na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania, nadwyżka ponad ten limit nie mogła stanowić kosztu uzyskania przychodu. Jednak w przypadku sprzedaży takiego samochodu, do kosztów podatkowych można było zaliczyć również proporcjonalną część odpisów amortyzacyjnych wynikającą z nadwyżki ponad wspomniane 20.000 euro, która zgodnie z przepisami nie może być kosztem podczas trwania amortyzacji.

Przykład 1:

Pan Jan w styczniu 2017 roku nabył samochód osobowy o wartości 250 000 zł. Pojazd ten był amortyzowany do sierpnia 2018 roku (amortyzacja liniowa, stawka 20%), a następnie sprzedany za 190 000 zł.

Jak wyglądało wyliczenie dochodu/straty ze sprzedaży tego samochodu?

Wartość początkowa samochodu Pana Jana: 250 000 zł

Roczna stawka amortyzacji samochodu osobowego: 20%

Wysokość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego: 250 000 zł x 20% / 12 miesięcy = 4 166,67 zł

Suma dokonanych odpisów (od lutego 2017 do sierpnia 2018, czyli 19 miesięcy) = 19 x 4 166,67 zł = 79 166,73 zł

Część odpisów stanowiąca koszt podatkowy w trakcie dokonywania amortyzacji (kurs euro = 4,2) = 20 000 euro x 4,2 x 20% / 12 miesięcy x 19 miesięcy = 26 600,00 zł

Niezamortyzowana część samochodu: 250 000 zł – 79 166,73 zł = 170 833,27 zł

Dochód/strata ze zbycia samochodu: 190 000 zł – 170 833,27 zł = 19 166,73 zł

Jak wynika z powyższych wyliczeń, według starych przepisów, Pan Jan osiągnął dochód ze sprzedaży samochodu w wysokości 19 166,73 zł, od którego musiał odprowadzić podatek dochodowy.

Sprzedaż samochodu osobowego stanowiącego środek trwały – jak jest?

Od stycznia 2019 roku do art. 24 dodano ust. 2a, zgodnie z którym dochodem lub stratą z odpłatnego zbycia nabytego uprzednio samochodu osobowego będącego środkiem trwałym jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia tego samochodu, a jego wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych, w części nieprzekraczającej kwoty 150.000 zł przy samochodzie osobowym (225.000 zł przy samochodzie elektrycznym; o nowych limitach amortyzacji przeczytasz tutaj), po pomniejszeniu tej wartości o sumę odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia tego samochodu zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

W związku z powyższym, nowy limit wartości początkowej samochodu, od której odpisy amortyzacyjne mogą stanowić koszt uzyskania przychodu (w miejsce wspomnianych wyżej 20 000 euro) wynosi 150 000 zł. Co ważne, nowe zasady wyliczania limitu amortyzacji podatkowej stosuje się także do środków trwałych przyjętych przed 2019 rokiem. Jak zmienia to sytuację Pana Jana z przykładu, zakładając, że przeprowadził taką samą transakcję, ale dwa lata później?

Przykład 2:

Załóżmy, że Pan Jan zakupił ten sam samochód w styczniu 2019 roku i postanowił go sprzedać w sierpniu 2020 roku, czyli okres amortyzacji zostaje ten sam.

Jak będzie wyglądało ustalenie dochodu/straty ze sprzedaży tego samochodu według obecnie obowiązujących przepisów?

Wartość początkowa samochodu Pana Jana: 250 000 zł Wysokość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego: 250 000 zł x 20% / 12 miesięcy = 4 166,67 zł, a w tym:

• 4 166,67 zł x 150 000 zł / 250 000 zł = 2 500 zł stanowi koszt podatkowy,

• 4 166,67 zł – 2 500 zł = 1 666,67 zł nie będzie kosztem uzyskania przychodu.

Suma dokonanych odpisów (od lutego 2019 do sierpnia 2020, czyli 19 miesięcy) = 19 m-cy x 4 166,67 zł = 79 166,73 zł

Suma dokonanych odpisów w części zaliczanej do kosztów podatkowych: 2 500 zł x 19 m-cy = 47 500 zł

Niezamortyzowana część samochodu: 250 000 zł – 79 166,73 zł = 170 833,27 zł

Niezamortyzowana część samochodu stanowiąca koszt uzyskania przychodu: 150 000 zł – 47 500 zł = 102 500 zł (ta część będzie mogła stanowić koszt podatkowy przy sprzedaży samochodu)

Dochód/strata ze zbycia samochodu: 190 000 zł – 102 500 zł = 87 500 zł

Jak wynika z powyższych wyliczeń, sprzedaż tego samego samochodu na tych samych warunkach i po identycznym okresie amortyzacji będzie wiązała się z powstaniem dużo wyższego dochodu w wysokości 87 500 zł, od którego Pan Jan będzie zobowiązany odprowadzić podatek dochodowy.