Staż absolwencki

Staż absolwencki to program rządowy mający na celu ułatwienie startu zawodowego osobom kończącym naukę i wchodzącym na rynek pracy, czyli nie dotyczy on już studentów a osób które ukończyły studia i z braku ofert pracy musiały zarejestrować się w Powiatowym Urzędzie Pracy. Dlatego, w myśl ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, taki staż to “nabywanie przez bezrobotnego umiejętności praktycznych do wykonywania pracy przez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą”. Dzisiaj dyplom wyższej uczelni to za mało, żeby znaleźć dobrą pracę albo pracę w ogóle. Poza wiedzą pracodawcy wymagają bowiem różnych umiejętności, których na studiach się nie zdobędzie. Można je za to nabyć na stażu.

Kto może zostać stażystą

Stażystą może być osoba , która nie ma jeszcze 27 lat i zdobyła dyplom magistra, inżyniera czy licencjata. Oczywiście musi być zarejestrowana w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna a data ukończenia uczelni nie może być dalej niż rok wstecz (decyduje data ukończenia uczelni zawarta na dyplomie).Może to być też zatrudniony absolwent innej szkoły, np. liceum, technikum, szkoły zawodowej albo szkoły pomaturalnej lub policealnej, wówczas nie może mieć ukończone 25 lat. Status bezrobotnego absolwenta wygasa z upływem 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły lub nauki. Jeżeli więc osoba, która ukończyła szkołę zarejestruje się w urzędzie pracy dopiero po 5 miesiącach od dnia ukończenia tej szkoły, będzie posiadać status absolwenta jeszcze tylko przez okres 7 miesięcy.

Jak zdobyć staż absolwencki?

Po pierwsze można wybrać jedną z ofert spośród proponowanych przez urząd pracy. Po drugie samodzielnie znaleźć firmę, w której chce się odbyć staż. Staże dla młodych bezrobotnych i absolwentów organizują starostowie, którzy są organem odpowiadający za politykę zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu na lokalnym rynku pracy. Dlatego we właściwym starostwie lub powiatowym urzędzie pracy należy zasięgnąć informacji, czy i w jakim zakresie organizowane są staże dla absolwentów i młodych bezrobotnych.

Na czym polega staż absolwencki

Zatrudniając pracownika na staż pracodawcy najlepiej opłaca się zatrudnić zarejestrowanego w Powiatowym Urzędzie Pracy (PUP) bezrobotnego absolwenta. Jeżeli bezrobotny absolwent sam znajdzie firmę w której będzie odbywał staż to składa wniosek o zorganizowanie stażu, który pobiera z urzędu pracy albo drukuje z jego strony internetowej. Wypełniony przez pracodawcę wniosek składa w urzędzie pracy. Ważne jest to, żeby przyszły pracodawca we wniosku wymienił stażystę z imienia i nazwiska. Staż można odbyć u dowolnego pracodawcy – miejsce zamieszkania i zameldowania ani miasto, w którym się studiowało, nie mają znaczenia. Jeżeli to pracodawca chce pozyskać stażystę zgłasza się do właściwego powiatowego urzędu pracy i składa wniosek o przyjęcie takiej osoby. We wniosku pracodawca może też określić wymagany poziom wykształcenia, umiejętności, albo wskazać bezrobotnego z imienia i nazwiska, którego chce zatrudnić na staż. Wniosek taki jest rozpatrywany w ciągu 30 dni. W pierwszej kolejności urzędy pracy kierują na staż do pracodawców, którzy zdeklarują się po ukończeniu stażu zatrudnić stażystę. Staż odbywa się na podstawie umowy zawartej między pracodawcą a starostą według programu określonego w umowie. W umowie tej zawarty jest program stażu, w którym określa się zadania stażysty i umiejętności zawodowe, jakie nabędzie w trakcie jego odbywania. Pracodawca musi zatrudnić stażystę na okres od 3 do 12 miesięcy i zapewnić mu warunki pracy zgodne z wpisanym w umowie stanowiskiem. W rozumieniu kodeksu pracy, nie jest to forma zatrudnienia , a stażysta wciąż posiada statut osoby bezrobotnej.

Wynagrodzenie, składki ZUS i koszty a staż absolwencki

Stażysta otrzymuje od urzędu pracy stypendium stażowe w wysokości zasiłku podstawowego.
Stypendium przysługuje także za dni wolne oraz dni nieobecności z powodu choroby. Warunkiem otrzymania świadczenia jest jednak przedłożenie zwolnienia lekarskiego lub zaakceptowanego przez pracodawcę wniosku o dni wolne.
Od tego stypendium urząd pracy opłaca składkę na ubezpieczenie emerytalne, rentowe , wypadkowe oraz zdrowotne- jeśli nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu ( np. może być zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego przez rodziców ).
Powiatowy urząd pracy musi zgłosić stażystę pobierającego stypendium do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS. Zgłoszenia stażysty do ZUS płatnik składek powinien dokonać w terminie 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeniowego.
Ponadto urząd pracy będzie zobowiązany co miesiąc naliczać, rozliczać i przekazywać do ZUS składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz na ubezpieczenie wypadkowe. Składki te finansuje w całości ze środków własnych podmiot kierujący bezrobotnego na staż. Jeśli chodzi o składkę na ubezpieczenie zdrowotne, to jest ona finansowana z dochodu stażysty. Przy czym naliczenia, poboru oraz opłacenia składki zdrowotnej do ZUS dokonuje także powiatowy urząd pracy.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia będzie stanowić kwota odpowiadająca wysokości pobieranego stypendium.
Urząd pracy pokrywa też koszt badań lekarskich wymaganych przed odbyciem stażu. Pracodawca musi jednak zapewnić odzież ochronną itp., jeśli są wymagane. -Jeśli staż odbywa się poza miejscem zamieszkania PUP może refundować koszty dojazdu do miejsca odbywania stażu.

Inne niezbędne informacje dotyczące stażu

Aby absolwent mógł otrzymać stypendium pracodawca na początku miesiąca (w ciągu pierwszych 4 dni roboczych miesiąca) przekazuje do urzędu pracy tzw. listę obecności na stażu (za poprzedni miesiąc). W przypadku nieobecności, pracodawca dołącza do listy zwolnienie lekarskie (druk ZUS ZLA) lub zaakceptowany przez niego wniosek o urlop.
Po zakończeniu stażu pracodawca nie ma obowiązku zatrudnienia stażysty, chyba , że zostało to wcześniej zapisane w zawartej umowie o odbyciu stażu.
Stażystę można zwolnić, ale jedynie w przypadkach, kiedy z przyczyn nieusprawiedliwionej nieobecności opuści on więcej niż jeden dzień pracy lub rażąco naruszy regulamin pracy.
Należy pamiętać, że stażysta nie jest pracownikiem w rozumieniu kodeksu pracy i nie może być obarczony odpowiedzialnością materialną, jak osoba zatrudniona na umowę o pracę.
Stażyście przysługują dni wolne, ale dopiero po upływie 30 dni odbywania stażu. Za każde 30 dni przysługuje 2 dni wolnego i za te dni stażysta otrzymuje stypendium stażowe. -Okres trwania stażu absolwenckiego wliczany jest do okresu, od którego zależy późniejszy wymiar urlopu wypoczynkowego.
Czas trwania stażu dolicza się do okresów składkowych w rozumieniu przepisów emerytalnych. Zamiast świadectwa pracy pracodawca na zakończenie stażu musi wydać pisemną opinię o zadaniach realizowanych przez bezrobotnego i umiejętnościach praktycznych pozyskanych w trakcie stażu.
Jeśli w trakcie programu stażysta znajdzie inne zatrudnienie może zrezygnować z kontynuacji stażu. Musi jednak poinformować o tym dotychczasowego pracodawcę i urząd pracy oraz dostarczyć do PUP umowę o pracę.
Staż może zostać przerwany na wniosek stażysty, jeżeli pracodawca nie realizuje harmonogramu i nie wywiązuje się z warunków umowy.

Co zawiera wniosek o zatrudnienie absolwenta

Pracodawca który chce zatrudnić bezrobotnego absolwenta składa wniosek do starosty, który musi zawierać:

dane pracodawcy: nazwa lub imię i nazwisko, adres, telefon i faks, e- mail, forma prawna, rodzaj działalności, data rozpoczęcia działalności, liczba pracowników, NIP, REGON;
imię i nazwisko osoby reprezentującej pracodawcę;
liczbę przewidywanych miejsc pracy, na których bezrobotny będzie odbywać staż;
imię i nazwisko, stanowisko oraz wykształcenie opiekuna bezrobotnego;
proponowany okres odbywania stażu lub przygotowania zawodowego, ale nie krótszy niż 3 miesiące.

Podaje też opis zadań, jakie będą wykonywane podczas stażu lub przygotowania zawodowego, nazwa stanowiska pracy oraz zakres zadań zawodowych, wymagania dotyczące predyspozycji psychofizycznych, poziomu wykształcenia oraz minimalnych kwalifikacji niezbędnych do podjęcia stażu. Dlaczego pracodawcy opłaca się zatrudnić stażystę

Pracodawca nie ponosi żadnych kosztów zatrudnienia stażysty, ponieważ wynagrodzenie, ZUS i wszelkie ubezpieczenia stażyście wypłaca urząd pracy.
Ma możliwość wyboru odpowiedniego stażysty.
Nie pokrywa też kosztów badań lekarskich wymaganych przed odbyciem stażu.
Ze stażystą nie jest zawierana umowa o pracę a zatrudnienie następuje na podstawie skierowania starosty.
W przypadku pracodawcy zatrudniającego stażystę odpada też problem prowadzenia dokumentacji ubezpieczeniowej.
Pracodawca nie jest zobowiązany do prowadzenia szczegółowych akt osobowych stażysty.
Nie ma też obowiązku udzielania płatnych urlopów czy zwolnień.
Nie musi wystawiać świadectwa pracy stażyście, a tylko wydać pisemną opinię o zadaniach realizowanych przez bezrobotnego i umiejętnościach praktycznych pozyskanych w trakcie stażu.

Co odbycie stażu daje bezrobotnemu absolwentowi

Po pierwsze absolwent zdobywa pierwsze doświadczenie zawodowe i pewne umiejętności, często przydatne w dalszej karierze zawodowej. Po drugie ma duże szanse na to, że jego praca tak się spodoba pracodawcy, że zechce on zatrudnić go na stałe. Małgorzata Michalak