Małgorzata Michalak
Umowa o dzieło a umowa o pracę
W odróżnieniu od umowy o pracę umowa o dzieło pozostawia wykonawcy swobodę jeżeli chodzi o czas i miejsce wykonywania dzieła. Zatrudnienie pracownika na umowę o dzieło, oznacza ze osoba ta nie podlega bezpośrednio poleceniom swojego przełożonego. Sama decyduje o sposobie wykonania dzieła. Natomiast zleceniodawca ma obowiązek zapewnić zleceniobiorcy wynagrodzenie a także bezpieczne i higieniczne warunki pracy.Co powinno być zawarte w umowie o dzieło?
- W umowie o dzieło należy przede wszystkim określić strony umowy.
- Umowa powinna też zawierać dokładny opis zamawianego dzieła.
- Powinien być też określony zakres współpracy.
- Należy też podać datę i miejsce sporządzenia umowy.
- Ponieważ umowa o dzieło jest umową odpłatną należy podać wysokość wynagrodzenia oraz termin a także sposób zapłaty.
- Można podać też kto dostarcza materiały i kto ponosi ich koszt.
- Powinny być też własnoręczne podpisy obu stron.
Umowa o dzieło a składki ZUS
Umowa o dzieło jest dla pracodawców atrakcyjną forma zatrudnienia ponieważ nie odprowadza się od niej składek ZUS. Obowiązek ubezpieczenia z tytułu umowy o dzieło powstaje jednak w dwóch przypadkach:- gdy umowę zawiera się z własnym pracodawcą
- gdy umowa o dzieło jest wykonywana na rzecz własnego pracodawcy.
Koszty uzyskania przychodu przy umowie o dzieło
Przy podpisywaniu umowy o dzieło ważne jest ustalenie kosztów uzyskania przychodów. W przypadku osobistego wykonania prac na podstawie umowy o dzieło czy umowy zlecenia określa się koszt uzyskania przychodu w wysokości 20 procent uzyskanego przychodu. Natomiast koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów z praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzenia przez nich tymi prawami wynoszą 50 procent. Czyli, twórcy zatrudnieni na podstawie umowy o dzieło nie otrzymują wynagrodzenia za wykonanie dzieła (utworu). Tylko właśnie za przeniesienie praw do utworu (umowa zbycia praw autorskich, licencja). W umowie o dzieło określone są warunki na których twórca wykona dzieło, a także termin w którym przeniesie prawa autorskie do wykonanego przez siebie dzieła. Wynagrodzenie jest wypłacane za prawa autorskie. Koszty w wysokości 50 proc. mogą być zastosowane, gdy jednocześnie wystąpią dwie okoliczności- po pierwsze musi istnieć utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
- po drugie twórca musi udzielić odpłatnie licencji zamawiającemu na korzystanie z danego utworu albo twórca dokona innego odpłatnego rozporządzania przysługującymi mu majątkowymi prawami autorskimi do utworu. Jeżeli chodzi o licencję na korzystanie z autorskich praw majątkowych do utworu to musi ona zostać udzielona w formie pisemnej. Natomiast rozporządzanie majątkowymi prawami autorskimi umożliwia twórcy zawieranie umów dotyczących prawa autorskiego do utworu -przeniesienie praw autorskich. I jeśli chodzi o przeniesienie praw autorskich na nabywcę to powinno to być również sporządzone w formie pisemnej umowy.
Utwór oraz prawa autorskie w ustawie
Wszystko to jest uregulowane w ustawie z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wg tej ustawy„ przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)”.Powyższa ustawa podaje, że w szczególności są to utwory:
- wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
- plastyczne, fotograficzne, lutnicze, wrornictwa przemysłowego,
- architektoniczne, urbanistyczne,
- muzyczne i słowno-muzyczne,
- sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne oraz audiowizualne (w tym filmowe).
- akty normatywne lub ich urzędowe projekty,
- urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,
- opublikowane opisy patentowe lub ochronne
- proste informacje prasowe.
Badania lekarskie i szkolenia BHP przy umowie o dzieło
O tym czy skierować zleceniobiorcę na badania lekarskie decyduje pracodawca. Decyzja ta jest uzależniona od rodzaju wykonywanej pracy przez osobę zatrudnioną na podstawie umowy o dzieło czy umowy zlecenia. Potwierdziła to Państwowa Inspekcja Pracy w stanowisku Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy z lipca 2007 r. ( nr GNP/426/4560-364/07/PE ). Cyt:„ Główny Inspektorat Pracy uważa, że wszystko zależy od rodzaju pracy. Jeżeli zagrożenia związane z warunkami pracy lub jej przebiegiem są na tyle duże, że nawet do doraźnego wykonywania tych prac lub przebywania w tych warunkach były dopuszczane wyłącznie osoby fizyczne z odpowiednim stanem zdrowia i przeszkoleniem bhp, to pracodawca lub inny podmiot organizujący pracę może wymagać od osoby, z którą zawiera umowę cywilną aby poddała się badaniu lekarskiemu lub szkoleniu w zakresie bhp. Przy czym pracodawca może stwierdzić, że ze względu na zagrożenia na danym stanowisku pracy będzie zalecał wykonanie przez zleceniobiorcę tylko jednego z tych obowiązków, np. instruktażu stanowiskowego.”Takie samo stanowisko potwierdzone jest także przez orzecznictwo ( wyrok Sądu Najwyższego z 25 września 1974 r. , II CR 493/74 ). Jeżeli chodzi o koszty związane z przeprowadzeniem badań lekarskich i szkoleń bhp osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych nie są określone w kodeksie pracy. Dlatego najlepiej jest tę kwestię ująć w zawartej z pracownikiem umowie cywilnoprawnej. Czyli w umowie tej określić należy kto ponosi koszty badań i szkoleń bhp, czy będzie to zleceniodawca czy zleceniobiorca.
Umowa o dzieło – plusy i minusy
- dla zleceniodawcy
- od umowy o dzieło nie odprowadzamy składek ZUS;
- naliczany jest koszt uzyskania przychodu minimum 20 procent bez względu na wydatki ponoszone przez zatrudnionego.
- przy umowie o dzieło pracownik nie może się ubiegać o dodatkowe świadczenia;
- pracodawca nie ma bezpośredniej kontroli nad zadaniami jakie wykonuje pracownik, jak to jest w przypadku umowy o pracę.
- dla zleceniobiorcy
- wyższe zarobki;
- oraz swoboda co do miejsca i czasu pracy.
- brak prawa do niektórych świadczeń przewidzianych przez prawo pracy np. urlopu wypoczynkowego czy innych dni wolnych;
- także brak niektórych świadczeń socjalnych np. po zakończonej umowie o dzieło nie można dostać zasiłku dla bezrobotnych; nie można korzystać z bezpłatnej służby zdrowia bo taka osoba nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu; umowa o dzieło nie liczy się do emerytury i renty ponieważ nie jest odprowadzana składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe;nie można korzystać ze zwolnienia lekarskiego ponieważ nie jest się zgłoszonym do ubezpieczenia chorobowego.
Dorota Łesak
Małgorzata Jagusiak
Krzysztof Janoś
Jak już napisałem w innym moim komentarzu, bardzo jestem zadowolony z jasności opisów przedstawionych tematów. W większym stopniu zauważam teraz różnice pomiędzy umową o dzieło a zlecenia.
Nie ma jednak jak konkretny przykład, w tym przypadku umowy o dzieło. Czy mogę liczyć na informację, link do strony gdzie znajdę pewien zbiór przykładowych umów o dzieło (ew. zlecenia) abym bardziej wgryzł się w ich konstrukcję i formę.
Chce po porostu uniknąć mogących wyniknąć niedomówień i problemów w związku z zawieranymi w przyszłości umowami. Jestem “krusowcem”, toteż chciałbym odpowiednio wykorzystać tę sytuację w sferach zarobkowych innych niż rolnicze.
Pytałem kilku znajomych księgowych co w istocie musi być wyszczególnione a co nie oraz jak w takowym dokumencie, lecz żadna nie potrafiła jasno mi tego przedstawić.
Liczę na pomoc lub wskazówki i góry dziękuję.
Pozdrawiam, Piotr.
W odpowiedzi na Pana pytanie podaje kilka linków do artykułów jakie znalazłam na stronach internetu na temat umowy o dzieło które bardziej być może naświetlą Panu to zagadnienie.
http://www.vat.pl/pracownicy-i-zus/inne-formy-zatrudnienia/umowa-o-dzielo–inne-formy-zatrudnienia-7375/
http://www.findict.pl/slownik/umowa-o-dzielo
Witam Serdecznie!
Mam pytanie, kto jest zobowiązany dostarczyć środki potrzebne do wykonania dzieła jeśli umowa tego nie przewiduje? – Wydaje mi się, że w tym wypadku to wykonawca powinien zakupić materiał, ale nie jestem na 100% pewna, bo nie znalazłam nigdzie żadnej podstawy prawnej na ten temat. Proszę o pomoc w rozwianiu moich wątpliwości 🙂
Odpowiedź na pytanie Pani Pauli:
Powyższy problem reguluje Kodeks cywilny. I tak:
Cyt: „ Art.633. Jeżeli materiałów na wykonanie dzieła dostarcza zamawiający, przyjmujący zamówienie powinien ich użyć w sposób odpowiedni oraz złożyć rachunek i zwrócić nie zużytą część. Art.634. Jeżeli materiał dostarczony przez zamawiającego nie nadaje się do prawidłowego wykonania dzieła albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu, przyjmujący zamówienie powinien niezwłocznie zawiadomić o tym zamawiającego. „
Cz organizowanie jakichkolwiek spotkań np. biznesowych, czy pokazów dla dzieci można wykonywać na zasadzie umowy o dzieło? Czy pracownik koordynujący takie działania w biurze będzie zatrudniony na umowie zleceniu, czy o dzieło?
Pozdrawiam, Tomasz
Odpowiedź na pytanie Pana Tomka:
W tym przypadku należy odpowiedzieć sobie na pytanie co według Kodeksu cywilnego jest umową zlecenie a co umową o dzieło.
Zgodnie z art. 627 kodeksu cywilnego umowa o dzieło jest to umowa na podstawie której przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Dziełem tym jest określony przez strony rezultat ( efekt ).
Według art. 734.par. 1. „Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie”.
Umowę zlecenia określa się jako umowę starannego działania. To oznacza, że w umowie zleceniu ważna jest wykonywana praca (wykonywanie czynności) na rzecz zleceniodawcy, która niekoniecznie prowadzi do jakiegoś rezultatu jak to jest w przypadku umowy o dzieło.
W tej sytuacji jeżeli umowa będzie odpowiednio sformułowana i będzie jakiś efekt wykonanego dzieła to można podpisać taką umowę z osobą zajmującą się np. animacją czyli świadczeniem usług na jakiś przyjęciach dla dzieci czy spotkań albo wyjazdów integracyjnych.
Ale w tej kwestii najlepiej proponowałabym skonsultować się z prawnikiem od prawa cywilnego, posiadającym większy zakres wiedzy w tej dziedzinie.
Natomiast pracownik koordynujący takie działanie w biurze powinien być zatrudniony na podstawie umowy o pracę ponieważ wystąpią tu elementy charakterystyczne dla stosunku pracy które zostały wskazane w artykule 22 § 1 Kodeksu pracy.
Cyt: – „ Art. 22. § 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
§ 11. Zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez
względu na nazwę zawartej przez strony umowy.
§ 12. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków
wykonywania pracy, określonych w § 1.”
Artykuł okazał się bardzo pomocny w zaznajomieniu tematu, lecz po jego przeczytaniu mam pytanie odnośnie sposobu zawierania umowy o dzieło.
Chciałbym wykonać stronę internetową i dla wygody obydwu stron zawrzeć umowę drogą elektroniczną, ale nie jestem pewien czy można ją zawierać przez Internet (email) nawet bez podpisu kwalifikowanego? Dodam, że jestem osobą nie prowadząca własnej działalności gospodarczej. Ponadto kto w tym przypadku odprowadzałby zaliczkę do U.S.?
Pozdrawiam,
~Wojtek
Odpowiedź na pytanie Pana Wojtka:
Jeżeli jakaś firma podpisze z Panem umowę o dzieło to podatek od tej umowy odprowadza ta firma a Pan dostanie później pit-11 ( jeżeli będzie to umowa o dzieło powyżej 200 zł brutto). Jeżeli chodzi o Kodeks cywilny to nie wymaga on dla zawarcia takiej umowy formy szczególnej tzn. że może być ona zawarta zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej. Ale oczywiście dobrze by było jeżeli taka umowa będzie zawarta w formie pisemnej z uwagi na ewentualny spór jaki może wystąpić pomiędzy stronami. Ważne jest tutaj natomiast to, że jeżeli zawieramy umowę o dzieło z przekazaniem praw autorskich to wymagana jest w takim przypadku forma pisemna- mówi o tym Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Natomiast jeżeli chodzi o sporządzenie takiej umowy przez internet to nie jest to nigdzie sprecyzowane dlatego więcej informacji na ten temat powinien uzyskać Pan konsultując ten problem z prawnikiem zajmującym się prawem cywilnym.
Chciałabym zapytać jakie są konsekwencje odstąpienia od umowy przez zleceniobiorcę?
z jakimi kosztami się to wiąże, jak długi jest okres wypowiedzenia (w tej sytuacji nie nastpiło przekazanie materiałów przez zleceniodawcę).
Z góry dziękuję za odpowiedz.
Odpowiedź na pytanie Pani Joanny:
Powyższe kwestie reguluje kodeks cywilny:
Cyt:
„ Art. 636. § 1.Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.
§ 2. Jeżeli zamawiający sam dostarczył materiału, może on w razie odstąpienia od umowy lub powierzenia wykonania dzieła innej osobie żądać zwrotu materiału i wydania rozpoczętego dzieła.
Art. 637. § 1. Jeżeli dzieło ma wady, zamawiający może żądać ich usunięcia, wyznaczając w tym celu przyjmującemu zamówienie odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu nie przyjmie naprawy. Przyjmujący może odmówić naprawy, gdyby wymagała nadmiernych kosztów.
§ 2. Gdy wady usunąć się nie dadzą albo gdy z okoliczności wynika, że przyjmujący zamówienie nie zdoła ich usunąć w czasie odpowiednim, zamawiający może od umowy odstąpić, jeżeli wady są istotne; jeżeli wady nie są istotne, zamawiający może żądać obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku. To samo dotyczy wypadku, gdy przyjmujący zamówienie nie usunął wad w terminie wyznaczonym przez zamawiającego.
Art. 644. Dopóki dzieło nie zostało ukończone, zamawiający może w każdej chwili od umowy odstąpić płacąc umówione wynagrodzenie. Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła. „
Odpowiedź na pytanie Pani Ali:
Wg kodeksu cywilnego umowa o dzieło
jest umową cywilnoprawną którą reguluje Kodeks cywilny art.
627-646. Zakres tej umowy określa Art. 627. „ Przez
umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do
wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty
wynagrodzenia”.
Umowa o dzieło powinna być
sporządzona w formie pisemnej a zwłaszcza wówczas, kiedy jest ona
z przeniesieniem praw autorskich, o czym mówi Ustawa o prawie
autorskim i prawach pokrewnych. Dlatego należy o tym pamiętać
zwłaszcza podczas zawierania umowy o dzieło, której przedmiotem z
definicji jest efekt działań zleceniobiorcy.
Z tego co Pani tutaj pisze umowa o
dzieło została sporządzona bardzo ogólnie i nie wszystko zostało
w niej zawarte w formie pisemnej, dlatego tutaj proponowałabym aby
powyższy problem skonsultowała Pani z prawnikiem zajmującym się
prawem cywilnym.
Witam,
mam pytanie : chcę podpisać umowę dzieło z żoną jak wygląda sprawa zus i rozliczenia tej umowy ?
Jeśli to nie będzie stała współpraca, to może Pan podpisać z żoną umowę o dzieło. Przy umowie o dzieło brak będzie składek ZUS
i brak zgłoszenia do ZUS. Od takiej umowy będzie tylko zaliczka
na podatek, którą trzeba wpłacić do 20 dnia następnego miesiąc po
miesiącu wypłacenia wynagrodzenia.
”Kosztów pracy małżonka, czyli zasadniczo wynagrodzenia nie można już
zaliczać do kosztów uzyskania przychodów.
Wynagrodzenie wypłacone małżonkowi i małoletnim dzieciom przedsiębiorcy,
zatrudnionym w firmie nie może stanowić kosztu podatkowego dla
przedsiębiorcy. Zakaz ten wynika wprost z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o
PIT (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Obowiązujące
przepisy skutkują tym, że np. nie można uznać za koszty umowy zlecenie
żony czy męża.”