Czy wspólnik spółki cywilnej może być w niej pracownikiem?

Okazuje się, że wspólnik spółki cywilnej może być przez nią zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Co ważne, same przepisy kodeksu cywilnego nie wyłączają takiej możliwości. W jaki sposób wygląda w takiej sytuacji rozliczanie składek ZUS? Czy są jakieś dodatkowe obowiązki, o których należy pamiętać zatrudniając wspólnika spółki cywilnej w tej spółce?

Zatrudnianie wspólnika spółki cywilnej w tej spółce

Spółka cywilna może zatrudnić na podstawie umowy o pracę jednego ze wspólników (np. w związku z posiadaniem przez niego określonych i wymaganych w spółce kwalifikacji), jednak pod warunkiem, że do obowiązków pracowniczych takiej osoby nie będzie należało prowadzenie spraw spółki lub jej reprezentowanie. Oznacza to, że przedmiotem takiej umowy nie mogą być czynności, które należą do zadań wspólnika spółki cywilnej. Warto przy tym pamiętać, że obowiązki te muszą zostać faktycznie rozgraniczone, a nie jedynie pozornie, czy wyłącznie dla formalności. Wspólnik spółki cywilnej na podstawie umowy o pracę może świadczyć na rzecz spółki profesjonalne usługi, np. księgowe. Co więcej, w takiej sytuacji wspólnik spółki cywilnej nie może sam sobie być szefem, dlatego powinien pracować pod czyimś nadzorem (np. innego wspólnika).

Wspólnik spółki cywilnej a zatrudnienie na podstawie umowy o pracę

Zgodnie z art. 9a ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wspólnik spółki cywilnej zatrudniony na podstawie umowy o pracę w tej spółce, z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu, chyba że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca, jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia. W takiej sytuacji ubezpieczenia społeczne opłacane są wyłącznie ze stosunku pracy łączącego wspólnika spółki cywilnej z tą spółką.

Czy wynagrodzenie wspólnika spółki cywilnej będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu?

Wynagrodzenie wspólnika spółki cywilnej zatrudnionego w niej na umowę o pracę będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu wyłącznie dla pozostałych wspólników, proporcjonalnie do ich udziału w zysku spółki. Potwierdzeniem takiego podejścia jest m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 14 maja 2015 roku (sygn. ILPB1/4511-1-244/15-2/AMN), w której czytamy:

stwierdzić należy, że wynagrodzenie Wnioskodawcy (wspólnika spółki osobowej) z tytułu wykonywania czynności na podstawie umowy o pracę zawartej ze spółką, nie będzie stanowić dla tego wspólnika (Wnioskodawcy) kosztu uzyskania przychodów. Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.