Umowa o pracę na okres próbny w 2025. Najważniejsze informacje i wzór do pobrania

×

Umowa o pracę na okres próbny

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy umowa o pracę może zostać zawarta:

• na okres próbny;
• na czas określony;
• na czas nieokreślony [por. art. 25 §1].

Umowa o pracę na czas nieokreślony i określony to najczęściej zawierane umowy o pracę z pracownikiem. Regulują one relacje pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, w tym ich prawa oraz obowiązki oraz podstawy i zasady zatrudnienia. Co szczególnie istotne, umowy te charakteryzują się pewnego rodzaju stabilnością (mimo że umowa o pracę na czas określony może zakończyć się w określonym w umowie terminie), której nie gwarantuje przykładowo umowa zlecenia, bowiem chronią one pracownika przed nagłym wypowiedzeniem umowy o pracę, gwarantując zachowanie okresu wypowiedzenia.

Z kolei umowa o pracę na okres próbny to umowa o charakterze tymczasowym służąca weryfikacji, czy pracownik spełnia wymagania i posiada odpowiednie kwalifikacje do objęcia danego stanowiska w formie oraz czy warunki pracy odpowiadają każdej ze stron. Umowa ta nie daje stabilności w zatrudnieniu u danego pracodawcy, ale po jej ustaniu można zdecydować, czy strony zdecydują się na zawarcie umowy o pracę na czas określony albo nieokreślony.

A jeśli chcesz dowiedzieć się, czym się przedwstępna umowa o pracę i pobrać jej darmowy wzór, to przejdź tutaj.

Cechy charakterystyczne umowy o pracę na okres próbny

Wśród cech charakterystycznych dla umowy o pracę na okres próbny należy wyróżnić:

• Czas trwania:
  • może być zawarta na maksymalnie 3 miesiące z pewnymi wyjątkami;
  • można ją przedłużyć o czas urlopu oraz innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeśli wystąpią takie okoliczności (ważne – taki zapis musi być zawarty w umowie);
  • umowa na okres próbny przekraczająca jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu;
  • może być zawarta na okres nieprzekraczający:
    • 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
    • 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy;
  • ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe, pod warunkiem że zatrudnienie będzie dotyczyć innego rodzaju pracy u tego pracodawcy (ważne – umowy o pracę na okres próbny nie można przedłużać ani ponownie zawierać z tym samym pracownikiem na to samo stanowisko);
  • strony mogą jednokrotnie wydłużyć 1 lub 2 miesięczny okres umowy na okres próbny, nie więcej jednak niż o 1 miesiąc, o ile jest to uzasadnione rodzajem pracy.

Przykład 1

Pracodawca i pracownik zawarli umowę o pracę na okres próbny trwającą 3 miesiące, w której ustalili, że umowa zostanie przedłużona o czas urlopu oraz o czas innych usprawiedliwionych nieobecności pracownika. Po 2 miesiącach pracy pracownik zachorował i przebywał przez okres 7 dni na L4. Wobec tego czas trwania umowy na okres próbny został przedłużony o kolejne 7 dni, wskutek czego umowa ta przekroczy (ale zgodnie z prawem) okres 3 miesięcy.

• Cel:
  • weryfikacja kwalifikacji pracownika w zakresie objęcia konkretnego stanowiska w danej firmie;
  • weryfikacja możliwości zatrudnienia pracownika w celu wykonywania określonego rodzaju pracy;
  • weryfikacja, czy stronom będą odpowiadać warunki umowy, organizacja firmy czy też środowisko pracy.
• Okres wypowiedzenia:
  • umowa ta charakteryzuje się krótszymi okresami wypowiedzenia, tj.:
    • 3 dni robocze – jeśli umowa trwała do 2 tygodni,
    • 1 tydzień – jeśli umowa trwała od 2 tygodni do 3 miesięcy,
    • 2 tygodnie – jeśli umowa trwała pełne 3 miesiące,
  • pracodawca oraz pracownik mogą wypowiedzieć umowę bez wskazywania uzasadnienia.
• Prawa i obowiązki pracownika:
  • pracownik ma takie same prawa i obowiązki jak w przypadku innych umów (umowy o pracę na czas określony i nieokreślony), przykładowo:
    • obowiązek wykonywania pracy sumiennie i starannie,
    • obowiązek wykonywania poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę,
    • obowiązek przestrzegania czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy, regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku, przepisów BHP,
    • prawo do otrzymania wynagrodzenia za pracę,
    • prawo do urlopu,
    • prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
• Forma i treść:
  • umowa musi być zawarta w formie pisemnej i powinna zawierać następujące elementy:
    • określenie stron umowy,
    • rodzaj pracy,
    • miejsce lub miejsca wykonywania pracy,
    • wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia,
    • wymiar czasu pracy,
    • dzień rozpoczęcia pracy,
    • czas jej trwania lub dzień jej zakończenia oraz, gdy strony tak uzgodnią, postanowienie o przedłużeniu umowy o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli wystąpią takie nieobecności,
    • okres, na który strony mają zamiar zawrzeć umowę o pracę na czas określony oraz postanowienie o wydłużeniu umowy w przypadku,
    • wypowiedzenie.

Umowa na okres próbny a wypowiedzenie

Umowa o pracę na okres próbny jak każda inna może zostać wypowiedziana przez każdą ze stron z poszanowaniem okresów wypowiedzenia:

• 3 dni robocze – jeśli umowa trwała do 2 tygodni,
• 1 tydzień – jeśli umowa trwała od 2 tygodni do 3 miesięcy,
• 2 tygodnie – jeśli umowa trwała pełne 3 miesiące.

Wypowiedzenie umowy o pracę na okres próbny nie wymaga podania przyczyny, jednak w praktyce, jeśli umowę wypowiada pracodawca, rekomenduje się wskazanie przyczyn wypowiedzenia takiej umowy.

Jeśli chodzi o formę wypowiedzenia, to tak jak w każdym innym przypadku, należy je dokonać na piśmie niezależnie od tego, czy składa je pracownik, czy pracodawca. W okresie wypowiedzenia pracownik zobowiązany jest do wykonywania pracy, chyba że pracodawca zwolni go z obowiązku jej świadczenia.

Umowa o pracę na okres próbny może również zostać rozwiązania bez zachowania okresu wypowiedzenia, o ile wystąpią ku temu uzasadnione okoliczności:

• pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w przypadku np.:
  • ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
  • popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
  • zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku;
• pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy przykładowo w przypadku:
  • jeśli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.

Chcesz wiedzieć, co zrobić, gdy bezprawnie rozwiązano obowiązującą umowę o pracę? Jeśli tak, to przejdź tutaj.

Umowa o pracę na okres próbny – najczęstsze pytania

1. Czy umowa na okres próbny wlicza się do limitu umów?

   Umowa na okres próbny nie wlicza się do limitu umów o pracę na czas określony (strony umowy o pracę mogą zawrzeć maksymalnie trzy umowy o pracę na czas określony, przy czym ich łączny czas trwania nie może przekraczać 33 miesięcy).

2. Czy umowa na okres próbny przedłuża się automatycznie?

   Nie, umowa o pracę na okres próbny nie przedłuża się automatycznie, albowiem co do zasady kończy się w dniu określonym w umowie. Wyjątek jednak stanowi urlop, inna usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy oraz ciąża pracownicy. Jeśli w trakcie trwania stosunku pracy pracownik uda się na urlop albo będzie przebywać na zwolnieniu lekarskim, to czas trwania takiej umowy zostanie wydłużony o czas urlopu bądź nieobecności w pracy pracownika, natomiast jeśli pracownik jest w ciąży a umowa na okres próbny przekraczająca jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu.

3. Ile trwa umowa na okres próbny?

   Umowa o pracę na okres próbny może trwać co do zasady maksymalnie 3 miesiące. Jednakże może być zawarta na krótszy okres, który nie przekracza:

   • 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
   • 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.
4. Czy umowa o pracę na okres próbny wlicza się do stażu pracy?

   Tak, umowa na okres próbny wlicza się do stażu pracy, bowiem staż pracy obejmuje wszystkie okresy zatrudnienia, niezależnie od typu umowy o pracę.

5. Czy umowa na okres próbny wlicza się do 33 miesięcy?

   Nie, umowa o pracę na okres próbny nie wlicza się do limitu 33 miesięcy, bowiem limit ten przewidziany jest wyłącznie dla umów o pracę na czas określony.

6. Umowa o pracę a ponowne zatrudnienie – czy ponowne zatrudnienie jest możliwe?

   Umowa o pracę na okres próbny może zostać zawarta przez te same strony tylko raz, chyba że pracownik ma być zatrudniony do wykonywania innego rodzaju pracy u tego samego pracodawcy.

Podsumowanie

Umowa o pracę na okres próbny to umowa mająca na celu sprawdzenie kwalifikacji pracownika i jego dopasowania do wymagań w zakresie danego stanowiska. Tego rodzaju umowa, mimo że ma charakter tymczasowy, testowy, to przyznaje pracownikowi również pełne prawa, jakie przysługują pracownikowi, np. prawo do wynagrodzenia czy też prawo do urlopu.