Urlop wychowawczy – zmiany w 2012 r.

Do tej pory tj. od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r., podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych stanowiła kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym.

Od 1 stycznia 2012 r. uległa zmianie podstawa składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym. Od stycznia 2012 r. podstawę taką stanowić będzie kwota 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Składka w nowej wysokości obowiązuje od trzeciego miesiąca następnego kwartału.

Nowe przepisy przewidują także, że tak określona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy, nie więcej jednak niż kwota 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia- w styczniu i lutym 2012 r. jest to – 2049,60 zł.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustala się w taki sposób, jak podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, tj. dzieli się wynagrodzenie osiągnięte przez pracownika przez liczbę miesięcy, z których wynagrodzenie to zostało osiągnięte. Z tą różnicą , że przyjmuje się pełne wynagrodzenie brutto, łącznie z częścią składek społecznych finansowanych przez pracownika ( 13,71 proc ).

W przypadku osób które były zatrudnione przed przejściem na urlop wychowawczy w pełnym wymiarze czasu pracy i uzyskiwały z tego tytułu wynagrodzenie minimalne podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku. W 2012 r. będzie to 1500,00 zł. Jak była to praca na część etatu to podstawę ustalamy proporcjonalnie np. ½ etatu -750,00 zł brutto itd.

Reasumując:
Musimy ustalić podstawę składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe biorąc pod uwagę średnią z 12 miesięcy ( albo z miesięcy faktycznie przepracowanych ) poprzedzające okres zatrudnienia u danego pracodawcy przed urlopem wychowawczym (uwzględniamy tylko pełne miesiące ). Ważne jest aby ta średnia nie przekroczyła kwoty 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. W styczniu i lutym 2012 r. jest to kwota 2.049,60 zł ( liczona od 3.416,00 zł – przeciętne miesięczne wynagrodzenie w poprzednim kwartale ).
Jeżeli ze średniej z 12 miesięcy wyjdzie kwota wyższa niż 2.049,60 zł to podstawę składek na emerytalne i rentowe ustalamy właśnie od tej podstawy. Nie można przekroczyć tej kwoty.

Ważne!
Przeciętne wynagrodzenia w IV kwartale 2011 r. wyniosło 3.586,75 zł.
Tym samym kwota 60% przeciętnego wynagrodzenia od marca do maja 2012 r. będzie wynosiła 2.152,05 zł (3.586,75 zł * 60%).

Podstawa składki zdrowotnej w 2012 r.
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej u osób przebywających na urlopie wychowawczym nie uległa zmianie i nadal wynosi 520 zł. Podstawy nie obniża się proporcjonalnie, tak jak w przypadku składek emerytalnej i rentowej.

Podstawa prawna:
art. 6 ust. 1 pkt 19, art. 9 ust. 6, art. 18 ust. 5b, ust. 14 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585, ze zm.),
art. 81 ust. 8 pkt 10 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027, ze zm.).

Jak to wykazać w serwisie ifirma:
Jeżeli urlop wychowawczy będzie cały miesiąc a ustalona podstawa na emerytalne i rentowe będzie np. 1500,00 zł brutto to w serwisie wprowadzamy w ten sposób:
Dla pracownicy nie musimy wystawiać rachunku. Ale musimy tę osobę wykazać w raportach i deklaracji do ZUS. W serwisie wchodzimy na zakładkę < deklarację >wygeneruj deklaracje ZUS> zatwierdzamy. Utworzy się deklaracja ZUS DRA za dany miesiąc i raporty RCA, RZA, RSA .
Wchodzimy na raport ZUS RCA dodaj osobę ubezpieczoną >otworzy się raport który należy uzupełnić. Podajemy dane pracownika, kod tytułu ubezpieczeń, podstawę składek i składki a następnie zatwierdzamy.
Uzupełniamy poszczególne punkty:
pkt.01 – wpisujemy kod -12 11 0 0
pkt.04 – podajemy -podstawę na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Od stycznia 2012 r. -podstawa wynosi – 1.500,00 zł
pkt.11- podajemy -składkę emerytalną finansowaną przez płatnika – 19,52% – 292,80 zł
pkt.12- podajemy -składkę rentową finansowaną przez płatnika – 8% ( od lutego 2012 r. ) – 120,00 zł
pkt.06- podajemy- podstawę na ubezpieczenie zdrowotne -520,00 zł
pkt.10- podajemy -składkę na ubezpieczenie zdrowotne -46,80 zł
pkt.15- podajemy – razem składka : 459,60 zł.
Zatwierdzamy.
Wchodzimy na raport ZUS RSA :
otworzy się nam strona z RSA< edytuj> dodaj osobę ubezpieczoną>uzupełniamy dane
pkt.01 – wpisujemy kod – 01 10 00
pkt.02- wpisujemy kod świadczenia przerwy -121 ( wybieramy z listy )
pkt.03-podajemy okres świadczenia przerwy -data -od…
pkt.04-podajemy okres świadczenia przerwy -data – do…
Zatwierdzamy.
Teraz należy to jeszcze wykazać w deklaracji ZUS DRA.
Wchodzimy na zakładkę < deklaracje> DRA < należy ją edytować i wpisać:
część III DRA -pkt. 01- liczba ubezpieczonych, musimy dodać tę osobę
część IV -składki finansowane z budżetu państwa
pkt. 10 -składka na emerytalne -19,52% – wpisujemy – 292,80 zł
pkt.11-składka na rentowe- 8% ( od lutego 2012 r. ) – wpisujemy – 120,00 zł
pkt. 12- suma -412,80 zł
część VII pkt. 03- podajemy -46,80 zł.
Zatwierdzamy.

Podstawa zasiłku za niepełny miesiąc:
Jeżeli początek lub koniec urlopu wychowawczego nastąpi w trakcie miesiąca to podstawę na ubezpieczenie emerytalne i rentowe ustalamy proporcjonalnie. Ustalamy ją dzieląc policzoną wcześniej podstawę lub te 60 proc. ( 2.049,60 zł w styczniu i lutym 2012 r. ) przez liczbę dni kalendarzowych danego miesiąca ( np. luty ma 29 dni w 2012 r.) i mnożymy prze liczbę dni , w których osoba podlegała ubezpieczeniu z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym.
Np. Pracownica rozpoczyna urlop wychowawczy od 20 lutego 2012 r. a ustaloną podstawą jest 1500,00 zł.
To 1500,00 zł : 29 dni w lutym * 10 dni ( od 20 lutego do 29 lutego jest 10 dni ) = 517,24 zł.
I od tej podstawy ustalamy składki na emerytalne i rentowe tak jak w przykładzie podanym wyżej, tylko zamiast od 1500,00 zł liczymy od 517,24 zł.

Ważne!
Zasiłek wychowawczy wykazujemy na raportach i deklaracji do ZUS zawsze w miesiącu którego dotyczą np. zasiłek wychowawczy jest w miesiącu lutym to wykazujemy to w raportach i deklaracji lutowej.

Małgorzata Michalak