Ustawa o aktywności zawodowej – założenia projektu ustawy

Więcej na temat projektu ustawy o aktywności zawodowej przeczytasz w niniejszym artykule.

Projekt ustawy o aktywności zawodowej – uwagi ogólne

Jak w wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy o aktywności zawodowej:

• Wejście w życie przepisów ustawy o aktywności zawodowej będzie realizacją części kamienia milowego nr A51G dla reformy pn. A4.1 Efektywne instytucje na rzecz rynku pracy, zapisanej w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Przedmiotem ww. reformy zaplanowanej w KPO jest kompleksowa modernizacja instytucji polskiego rynku pracy, poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki;
• Celem tych działań jest zwiększenie poziomu zatrudnienia w Polsce, przede wszystkim na miejscach pracy wysokiej jakości oraz dostosowanie potencjału kadrowego Polski do potrzeb gospodarki, przechodzącej zmiany strukturalne wynikające z postępu technologicznego i cyfrowego, transformacji energetycznej i procesów demograficznych;
• Koniecznym stało się uchwalenie nowej ustawy, tak aby nowe regulacje uwzględniały obecną sytuację społeczno-gospodarczą i odpowiadały na nowe wyzwania rynku pracy.

Niewątpliwie projekt nowej ustawy ma na celu usprawnienie działania publicznych służb zatrudnienia, co przyczyni się do zwiększenia aktywności na rynku pracy.

Wśród zmian mających nastąpić z początkiem 2023 roku jest wzrost minimalnej stawki godzinowej, o czym przeczytasz tutaj.

Najistotniejsze rozwiązania zawarte w projekcie ustawy o aktywności gospodarczej

Do głównych założeń projektu ustawy o aktywności gospodarczej zaliczane zaliczają się następujące kwestie, tj.:

1. Oddzielenie statusu bezrobotnego od ubezpieczenia zdrowotnego i wprowadzenie rozwiązania polegającego na dokonywaniu zgłoszenia do tego ubezpieczenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS):

• w ramach oddzielenia statusu bezrobotnego od ubezpieczenia zdrowotnego planuje się wprowadzenie ubezpieczenia zdrowotnego dla osoby niemającej innego tytułu do tego ubezpieczenia. Rozwiązanie to ma na celu umożliwienie uzyskania uprawnień do świadczeń zdrowotnych przez osoby nieaktywne zawodowo i niezarejestrowane w urzędzie pracy. Zakłada się, że ZUS będzie udostępniał wniosek o uzyskanie uprawnień do świadczeń zdrowotnych i będzie odpowiadać za jego weryfikację w zakresie danych dostępnych z rejestrów prowadzonych w ZUS i tych, do których ZUS posiada prawny dostęp;

2. Udoskonalone mechanizmy obsługi i wsparcia osób bezrobotnych i poszukujących pracy:

• wprowadzenie pierwszeństwa w skierowaniu do udziału w formach pomocy określonych w projektowanej ustawie, m.in. bezrobotnym członkom rodzin wielodzietnych posiadającym Kartę Dużej Rodziny;
• uwzględnienie przedsiębiorstw rodzinnych w przyznawaniu i rozliczaniu form pomocy finansowanych z Funduszu Pracy; w praktyce oznaczać to będzie, że w uzasadnionych przypadkach pomoc będzie mogła być udzielana pomimo pokrewieństwa klienta powiatowego urzędu pracy z pracodawcą, u którego podjął lub planuje podjąć zatrudnienie;
• wprowadzenie rozwiązań mających na celu zachęcenie do podejmowania pracy m.in. przez matki lub ojców sprawujących opiekę nad dziećmi w wymiarze umożliwiającym pogodzenie roli rodzica z aktywnością zawodową, np. praca na pół etatu za wynagrodzenie równe wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę; praca na pół etatu będzie podstawą do ubiegania się o prawo do zasiłku w wysokości połowy tego zasiłku.

3. Uproszczenie i ujednolicenie procedur w urzędach pracy oraz większa standaryzacja funkcjonowania urzędów pracy i precyzyjna ocena ich efektywności, poprzez ustanowenie trzyletnich Planów Rozwoju Publicznych Służb Zatrudnienia, będących w praktyce zarządczymi ramami wykonania dla systemu publicznych służb zatrudnienia (PSZ) w Polsce;

4. Zniesienie właściwości urzędu pracy ze względu na miejsce zameldowania stałego lub czasowego:

• zakłada się powiązanie bezrobotnego z urzędem pracy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Przyjęte rozwiązanie umożliwi łatwy kontakt bezrobotnego z urzędem pracy. Należy podkreślić, że adres zameldowania to pojęcie z zakresu prawa administracyjnego; w zasadzie służy on wyłącznie celom ewidencyjnym i wiąże się z dopełnieniem określonych formalności w urzędzie gminy. Miejsce zamieszkania to pojęcie z zakresu prawa cywilnego; określa ono miejscowość, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu;

5. Cyfryzacja procesów obsługi klientów PUP (z zachowaniem praw osób wykluczonych cyfrowo);

6. Zmniejszenie obciążeń dla bezrobotnych i pracodawców dzięki uproszczeniu przepisów i zmniejszeniu biurokracji:

• usprawnienie składania ofert pracy poprzez zmniejszenie zakresu obligatoryjnych informacji wymaganych od pracodawcy zgłaszającego ofertę pracy;
• rezygnacja z ograniczenia dla pracodawców w zakresie wyboru PUP, z którym chcą współpracować;
• wprowadzenie obowiązku przeprowadzenia przez doradcę ds. zatrudnienia rozmowy z każdą osobą rejestrującą się w PUP w celu ustalenia jej sytuacji, potrzeb i możliwości wejścia lub powrotu na rynek pracy;
• redefinicja zadań Centrów Informacji i Planowania Kariery Zawodowej (CIiPKZ); zaplanowane działania są powiązane z cyfryzacją procesów obsługi klientów PUP (z zachowaniem praw osób wykluczonych cyfrowo), poprzez zapewnienie wszystkim, w szczególności osobom bezrobotnym, dostępu do ofert pracy zawartych w CBOP, umożliwienie przygotowania i udostępnienia CV w centralnej bazie CV, rozwój mechanizmów automatycznego doboru ofert pracy do oczekiwań osób bezrobotnych;

7. Zwiększenie potencjału i zasięgu CBOP:

• proponuje się m.in. wprowadzenie dla pracodawców z sektora publicznego oraz prywatnego (dla przedsiębiorców, którzy korzystają ze środków publicznych np. uczestnicząc w przetargach, i prowadzą rekrutacje na wolne miejsca pracy) obowiązku zgłaszania ofert pracy do CBOP;

8. Zmiany w zakresie OHP:

• OHP będą prowadziły działania na rzecz młodzieży, uczącej się, sprawiającej problemy wychowawcze lub mającej opóźnienie w realizacji obowiązku nauki, a także działań aktywizacyjnych adresowanych do młodzieży niepracującej i nieuczącej się. W ramach projektowanych działań proponuje się m.in.: wprowadzenie górnej i dolnej granicy wieku osób, które mogą być objęte pomocą OHP.

Jak wskazuje się w uzasadnieniu do projektu ustawy: Dzięki projektowanym zmianom w większym stopniu wykorzystany zostanie potencjał PSZ, które będą mogły w bardziej efektywny sposób zapewnić obsługę osób, które chcą pracować i w celu uzyskania realnej pomocy rejestrują się w urzędach pracy. Podjęte działania zmierzają do usprawnienia obsługi klientów urzędów pracy.

Podsumowanie

Projektowana ustawa o aktywności zawodowej ma zastąpić ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Obecnie projekt jest w etapie konsultacji z różnymi organizacjami, m.in. pracodawców i ze związkowcami. Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

A jeśli jednak chcesz wiedzieć czym jest bon na zasiedlenie oraz jakie warunki należy spełnić w przypadku zamiaru podjęcia działalności gospodarczej w świetle aktualnie obowiązujących przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, to zajrzyj do tego artykułu.