Uzupełniający urlop macierzyński już w 2025 roku!

Urlop macierzyński a przepisy prawa pracy

Urlop macierzyński uregulowany jest w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy i zgodnie z regulacjami przysługuje w wymiarze:

• 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
• 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie;
• 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie;
• 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
• 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Z kolei przed prognozowaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego.

Zgodnie z aktualnymi przepisami w przypadku urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala. Nowe przepisy mają wprowadzić uzupełniający urlop macierzyński.

Warunki skorzystania uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

W nowelizacji przepisów prawa pracy w kontekście urlopu macierzyńskiego ustawodawca przewidział wprowadzenie nowego przepisu, tj. art. 180(2) do Kodeksu pracy. Zgodnie z tą regulacją pracownica albo pracownik wychowujący dziecko ma prawo bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego . W przypadku urodzenia dziecka:

• przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15 tygodnia po porodzie;
• po ukończeniu 28 tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8 tygodnia po porodzie;
• po ukończeniu 37 tygodnia ciąży, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5 do 28 dnia po porodzie – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5 dnia do upływu 8 tygodnia po porodzie.

W sytuacji urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego należy uwzględnić wagę dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.

Procedura udzielenia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

W zakresie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego należy również zapamiętać następujące kwestie:

• wymiar:
  • podczas ustalania wymiaru tego urlopu należy sumować okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8 albo 15 tygodnia po porodzie;
  • niepełny tydzień należy zaokrąglić w górę do pełnego tygodnia;
• wniosek:
  • uzupełniający urlop macierzyński udzielany jest na wniosek pracownicy albo pracownika (ojca) wychowującego dziecko złożony w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego;
  • wniosek o uzupełniający urlop macierzyński można złożyć tylko raz, co oznacza, że uzupełniający urlop macierzyński będzie udzielany jednorazowo;
  • pracodawca zobowiązany jest uwzględnić wniosek;
  • wniosek należy złożyć w formie papierowej lub elektronicznej;
  • do wniosku dołącza się zaświadczenie wydane przez szpital, w którym przebywało dziecko, oraz dokumenty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 186(8a) Kodeksu pracy. Zaświadczenie ze szpitala powinno zawierać informacje o okresie pobytu dziecka w szpitalu oraz o urodzeniu dziecka:
    • przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g;
    • po ukończeniu 28 tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g;
    • po ukończeniu 37 tygodnia ciąży;
  • we wniosku o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego określa się termin zakończenia urlopu macierzyńskiego;
• wysokość świadczenia – osoby korzystające z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego są uprawnieni do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Ochrona stosunku pracy

Znowelizowane przepisy przewidują również ochronę stosunku pracy dla osoby korzystającej z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Nowe przepisy przewidują, że od dnia złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o uzupełniający urlop macierzyński do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie będzie mógł:

• prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem;
• wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że będą zachodziły przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca tę pracownicę lub tego pracownika zakładowa organizacja związkowa wyrazi zgodę na rozwiązanie umowy. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie mogło nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.

Od powyższej zasady jest jednak wyjątek, ponieważ rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest zobowiązany uzgodnić termin rozwiązania umowy o pracę z zakładową organizacją związkową reprezentującą pracownicę lub pracownika.

Urlop macierzyński 2025 – podsumowanie

Ustawa przewiduje, że jej przepisy wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, co oznacza, iż ich obowiązywanie datowane będzie w marcu 2025 roku.

Z procesem legislacyjnym zapoznasz się tutaj.