Wakacje od ZUS – najważniejsze informacje w formie video:

Miesięczna ulga od ZUS

Proponowana miesięczna ulga na ZUS dla przedsiębiorców (nazywana także wakacjami od ZUS, urlopem od ZUS, wakacjami ZUS itp.) polega na miesięcznym braku obowiązku opłacania składek społecznych przez przedsiębiorców, prowadzących działalność gospodarczą, przy braku konieczności jej zawieszania. Podczas korzystania z wakacji składkowych ZUS, przedsiębiorcy będą mogli nadal prowadzić działalność gospodarczą i wystawiać faktury.

Przedsiębiorca ma mieć dowolność w zakresie wyboru miesiąca, w którym będzie chciał skorzystać z ulgi od ZUS. W miesiącu, w którym skorzysta z ulgi, składkę na ubezpieczenie społeczne ma opłacić za niego ZUS, aby zachować ciągłość opłacania składek i żeby nikt nie stracił w przyszłości na wysokości emerytury.

Dla kogo urlop od ZUS?

Z wakacji od składek ZUS mogą skorzystać przedsiębiorcy wpisani do CEIDG, zarówno samozatrudnieni, jak i firmy zatrudniające maksymalnie 9 pracowników ((opłacający składki za nie więcej niż 9 osób). Przy czym, jeśli firma zatrudniająca pracowników będzie chciała skorzystać z urlopu od ZUS, to wciąż będzie musiała opłacić składki za swoich pracowników.

Przykład 1.

Pan Marek w swojej firmie zatrudnia trzech pracowników, za których odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne. Zdecydował się, że w grudniu skorzysta z wakacji od ZUS. Oznacza to, że pan Marek:

• nie będzie musiał opłacać składek społecznych za siebie (zadanie to zostanie scedowane na ZUS),
• będzie musiał opłacić ZUS za pracowników jak co miesiąc — na niezmienionych zasadach.

Kto nie będzie mógł skorzystać z urlopu od ZUS?

Z urlopu od ZUS nie mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy wykonują działalność dla byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywali w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności. Zastrzeżenie takie ma zabiegać tzw. „wypychaniu” pracowników na samozatrudnienie.

Wakacje od ZUS dotyczą składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy w odniesieniu do niego samego (nie do osób przez niego ubezpieczanych, np. współpracujących czy jego pracowników

Przykład 2

Pani Anna w sierpniu 2023 roku założyła działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług programistycznych. Wcześniej w tym samym roku była pracownikiem na stanowisku programisty u klienta, dla którego w 2023 roku świadczy usługi w ramach B2B w zakresie pokrywającym się z jej poprzednimi obowiązkami na etacie. Pani Anna w roku 2024 nie będzie mogła skorzystać z urlopu od ZUS. Jeżeli działalność tego typu była wykonywana dodatkowo w roku 2024, to także i w roku 2025 „wakacje składkowe” nie będą dla niej dostępne.

Z urlopu od ZUS nie skorzystają również przedsiębiorcy, którzy w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o wakacje składkowe nie podlegali ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności gospodarczej.

Ponadto z wakacji zusowskich nie skorzystają właściciele firm, których przychody roczne z działalności gospodarczej przekroczą dwa miliony euro.:

• w ostatnich dwóch latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku lub
• w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku.

Wielkość osiąganego przychodu, o którym mowa wyżej ma charakter „całościowy”, a zatem nie podlega miarkowaniu ze względu na liczbę dni, w których pozarolnicza działalność gospodarcza była faktycznie prowadzona.

Wakacje od jakich składek ZUS?

Wakacje składkowe dotyczą zwolnienia z opłacania składek społecznych. Przedsiębiorcy będą zwolnieni także z własnych składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy (jeśli im podlegają).

W przypadku ubezpieczenia chorobowego – ze względu na jego dobrowolność – możliwość skorzystania z ulgi ZUS obwarowana będzie dodatkowo koniecznością podlegania pod nie w miesiącu złożenia wniosku, a także w miesiącu go poprzedzającym.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za miesiąc objęty zwolnieniem z opłacenia składek ma stanowić najniższa obowiązująca danego przedsiębiorcę podstawa wymiaru składek. Przykładowo, jeśli przedsiębiorca zadeklarował w działalności opłacanie składek z podstawą wymiaru wyższą niż ustawowa („ryczałtowa”), to na czas urlopu od ZUS, Zakład opłaci za niego składki od ustawowej, czyli niższej podstawy wymiaru.

Przykład 3.

Pan Andrzej zadeklarował w swojej działalności opłacanie dużego ZUS od kwoty 5400 zł (czyli od kwoty wyższej niż 60% przeciętnego wynagrodzenia krajowego, która jest najniższą podstawą wymiaru dla dużego ZUS). W grudniu przedsiębiorca chce skorzystać z urlopu od ZUS — oznacza, to, że za grudzień składki za pana Marka opłaci ZUS, naliczając je od kwoty stanowiącej 60% przeciętnego wynagrodzenia krajowego, czyli od kwoty 4694,60 zł.

Wakacje od ZUS będą dotyczyć składek ZUS społecznych. Nie będą natomiast dotyczyć składek zdrowotnych. Te drugie należy opłacać obowiązkowo niezależnie od korzystania z miesięcznej ulgi na składki społeczne.

Przypomnijmy, że składki społeczne, czyli emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe wpływają na wysokość emerytury, renty, a gdy opłacana jest także chorobowa — przedsiębiorca ma prawo do otrzymania zasiłku chorobowego od ZUS, gdy np. zdrowie zaszwankuje (L4), czy na inne świadczenia z tytułu choroby i macierzyństwa, jak np. zasiłek opiekuńczy, macierzyński, ojcowski itd.

Składki zdrowotne natomiast dają możliwość korzystania z bezpłatnej służby zdrowia, czyli kolokwialnie mówiąc, chodzenia do lekarzy na NFZ.

Przeczytaj także: Składka zdrowotna a składka chorobowa – różnice.

Wakacje składkowe warunki – zestawienie

Ponieważ, aby skorzystać z wakacji ZUS, należy spełnić różne warunki, które obowiązują w różnych okresach, przygotowaliśmy zestawienie, które wskazuje, do jakiego czasu odnosi się każdy z tych warunków.

Wakacje składkowe — jak skorzystać

Przedsiębiorca, który będzie chciał skorzystać z wakacji składkowych, będzie musiał złożyć wniosek do ZUS-u w miesiącu poprzedzającym wybrany przez siebie miesiąc. Przykładowo, jeśli będzie chciał, by to grudzień był miesiącem wolnym od składek na ubezpieczenia społeczne, wniosek powinien zostać złożony do ZUS-u w listopadzie.

Jeśli wniosek o zwolnienie ze składek zostanie złożony po terminie, pozostanie on bez rozpoznania. Informacja o tym fakcie będzie dostępna w systemie teleinformatycznym ZUS. Wszelkie decyzje (np. o pozytywnym rozpatrzeniu wniosku), postanowienia, zawiadomienia, wezwania, informacje i inne pisma dotyczące „wakacji składkowych” będą sporządzane i doręczane wnioskodawcy w postaci elektronicznej na profilu informacyjnym ZUS.

Wniosek o zwolnienie ze składek ZUS

Wniosek o wakacje składkowe powinien zawierać m.in:

• imię i nazwisko osoby wnioskującej;
• numer NIP i PESEL, a jeżeli nie nadano tych numerów lub jednego z nich ‒ serię i numer dowodu osobistego albo paszportu;
• wskazanie miesiąca kalendarzowego, w którym przedsiębiorca chce skorzystać ze zwolnienia z opłacenia składek;
• oświadczenie, że przedsiębiorca nie wykonywał w poprzednim lub w bieżącym roku kalendarzowym pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
• zaświadczenie o otrzymanej lub nieotrzymanej pomocy de minimis.

Wniosek o zwolnienie z opłacenia składek będzie mógł być składany wyłącznie za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS.

Będzie można korzystać z tzw. urlopu dla przedsiębiorców na podstawie wniosku wysłanego do ZUS. Jeśli przedsiębiorca będzie spełniał odpowiednie warunki, wniosek zostanie zaakceptowany automatycznie a przedsiębiorca zostanie poinformowany o przyznaniu prawa do wakacji składkowych na PUE ZUS.

Wniosek będzie miał charakter wiążący dla składającego – przedsiębiorca będzie podlegał zwolnieniu we wskazanym przez siebie miesiącu kalendarzowym i nie będzie mógł się z tego wycofać ani zmienić okresu podlegania pod ulgę zusowską.

Deklaracje rozliczeniowe za czas urlopu od ZUS

W czasie korzystania ze zwolnienia z opłacania składek trzeba będzie pamiętać o złożeniu deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów miesięcznych za miesiąc korzystania z wakacji składkowych w terminie do 20. dnia następnego miesiąca.

Za miesiąc, w którym przedsiębiorca korzystał z wakacji składkowych, powinien wysłać:

• deklarację rozliczeniową;
• imienny raport miesięczny z informacją o składkach na ubezpieczenia społeczne za siebie, objętych zwolnieniem;
• imienny raport miesięczny z informacją o należnej składce na ubezpieczenie zdrowotne za siebie; w przypadku zgłaszania do ubezpieczeń innych ubezpieczonych ‒ imienne raporty za tych ubezpieczonych.

Wakacje od ZUS a podatek PIT

Wsparcie w postaci zwolnienia od opłacenia składek ZUS w ramach wakacji składkowych jest zwolnione z podatku PIT.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Wakacje od ZUS zostały wprowadzone Ustawą z dnia 9 maja 2024 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Szczegółowo z jej treścią zapoznamy się na stronie rządowego centrum legislacji.

Ustawa wchodzi w życie 1 listopada 2024 roku, co oznacza, że w grudniu tego roku przedsiębiorcy będą mogli skorzystać ze zwolnienia z jednomiesięcznego opłacania ZUS (jeśli w listopadzie złożą w ZUS odpowiedni wniosek i spełniają powyższe warunki).

Na koniec dodajmy, że wakacje zusowskie to rozwiązanie dobrowolne. Przedsiębiorca sam zdecyduje, czy i kiedy będzie chciał z niego skorzystać.