Rodziny ukraińskie, które mają co najmniej jedno dziecko w wieku od 12. do 35. miesięcy, mogą wnioskować o przyznanie Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego. Przeczytaj artykuł i sprawdź, jak to zrobić.
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO) to świadczenie, którego celem jest pokrycie części wydatków związanych z opieką nad drugim i kolejnym dzieckiem w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. RKO jest przyznawany bez względu na dochody rodziny. Świadczenie przysługuje także rodzinom ukraińskim, które w wyniku działań wojennych przebywają na terenie Polski. Przeczytaj artykuł, a dowiesz się, jak obywatel Ukrainy może złożyć wniosek o wypłatę RKO i o co wcześniej musi się zatroszczyć.
Świadczenie RKO wprowadziła ustawa z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (dalej: ustawa), która weszła w życie 1 stycznia 2022 r. Zgodnie z jej zapisami maksymalna kwota RKO to 12 tys. zł. Jest to świadczenie dla rodzin z dwójką lub więcej dzieci, o ile przynajmniej jedno z dzieci jest w wieku od 12. do 35. miesiąca życia.
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc życia, do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dziecko ukończy 36. miesiąc życia. RKO jest wypłacane na każde dziecko w tym wieku, o ile żadne z tych dzieci nie jest najstarszym.
Prościej mówiąc – RKO nie przysługuje na każde dziecko w uprawnionym wieku, jeżeli są to jedyne dzieci w rodzinie. Wtedy jedno z dzieci traktowane jest jako “najstarsze”, a na to nie jest wypłacane świadczenie.
Pani Dorota, dotychczas bezdzietna, urodziła bliźnięta. Dzieci przyszły na świat tego samego dnia i tego samego dnia ukończą 12. miesiąc życia. Pani Dorota we wniosku o wypłatę kapitału musi wskazać któreś z dzieci jako pierwsze (najstarsze). Na to dziecko nie otrzyma świadczenia. Sytuacja byłaby zupełnie inna, gdyby bliźnięta posiadały starszą siostrę lub brata – żadne z nich nie byłoby wtedy “najstarszym dzieckiem”, a więc RKO przysługiwałby na oboje z bliźniąt.
Za członków rodziny w rozumieniu ustawy są:
RKO przysługuje bez względu na wiek pierwszego dziecka, czyli także w przypadku, kiedy jest ono pełnoletnie.
Rodzice dziecka mogą zdecydować, czy chcą pobierać RKO przez:
Jeden raz w okresie otrzymywania kapitału rodzic może złożyć wniosek o zmianę formy wypłaty, tzn. zamienić kwotę 500 zł na 1 000 zł lub na odwrót.
W przypadku orzeczenia sądu o sprawowaniu opieki naprzemiennej, każdemu rodzicowi przysługuje RKO w wysokości połowy kwoty za dany miesiąc (250 zł albo 500 zł).
Anna i Piotr są rodzicami 20-latka. 17 stycznia 2022 r. Anna urodziła drugie dziecko. 12. miesiąc życia ukończyło ono 17 stycznia 2023 r., a więc od 1 stycznia tego roku są oni uprawnieni do pobierania RKO. 29 marca 2023 r. Anna urodziła kolejne (trzecie) dziecko, na które także przysługuje RKO po ukończeniu przez nie 12 miesiąca życia. Poniżej symulacje, w jakich okresach rodzice mogą pobierać RKO w zależności od wybranej wysokości wypłaty.
Przy 500 zł co miesiąc na każde dziecko:
Przy 1 000 zł co miesiąc na każde dziecko:
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy przysługują Ukraińcom, którzy zamieszkują z dziećmi w Polsce i mają zezwolenie na pobyt czasowy lub kartę stałego pobytu. Na stronie ZUS znajduje się informacja wprost, że RKO należy się na dziecko, które przybyło z Ukrainy do Polski w związku z działaniami wojennymi po 23 lutego 2022 r.
Ukraińcy, tak samo jak Polacy, mogą złożyć wniosek o wypłatę RKO poprzez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.
Zanim to zrobią, muszą zatroszczyć się o kwestie formalne, do których należą:
Do PUE ZUS można zalogować się poprzez bankowość elektroniczną lub po uprzednim założeniu profilu na PUE ZUS. Do założenia profilu wymagany jest m.in. polski nr PESEL. Profil można zarejestrować klikając link https://www.zus.pl/pue/rejestracja i w część “Dla Ciebie”. Po kliknięcie tego komunikatu warto zmienić język na ukraiński, dzięki czemu wszystkie kolejne informacje będą się wyświetlały w tym języku.
Po zalogowaniu się do PUE ZUS należy wybrać zakładkę Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, a następnie rodzaj wniosku RKO-U. Formularz jest analogiczny jak RKO-R (dla obywateli Polski), tylko przetłumaczony na język ukraiński.
Formularz będzie w większości wypełniony o dane pochodzące z systemów ZUS.
Wnioskujący musi uzupełnić go o dane takie jak:
Do formularza należy dołączyć akt urodzenia starszego dziecka albo zaświadczenie z placówki konsularnej Ukrainy, jeżeli:
Jeżeli partnerzy są małżeństwem, potrzebny jest też akt małżeństwa.
ZUS ma 2 miesiące od dnia złożenia wniosku wraz z wymaganymi dokumentami na rozpatrzenie wniosku o przyznanie RKO. Jeśli kapitał zostanie przyznany, rodzic otrzyma informację o przyznaniu świadczenia, która będzie znajdować się w skrzynce odbiorczej na profilu na PUE ZUS. W przypadku decyzji odmownej, rodzicowi przysługuje odwołanie do Prezesa ZUS, a następnie skarga do sądu administracyjnego.
Obywatele i obywatelki Ukrainy, które przybywają w Polsce w związku z konfliktem wojennym i wychowują co najmniej dwójkę dzieci, z których jedno jest pomiędzy 12. a 35 miesiącem życia, mogą pobierać RKO.
Wniosek o Rodzinny Kapitał Opiekuńczy mogą złożyć przez platformę PUE ZUS z formularzem RKO-U w języku ukraińskim. W razie problemów warto wiedzieć, że ZUS uruchomił infolinię pod numerem 22 444 02 55 dotyczącą świadczeń rodzinnych dla obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski z powodu wojny. Telefon działa od poniedziałku do piątku w godz. od 8.00 do 18.00 i obsługują go m.in. osoby z Ukrainy.
Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.
Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.