Wolne za oddanie krwi dla pracownika i dla przedsiębiorcy

Pracownik, który oddał krew ma prawo do zwolnienia z pracy. A czy przedsiębiorca może wziąć L4 na czas oddawania krwi?

Ile wolnego od pracy za oddanie krwi?

Pracownikowi, który oddał krew przysługuje z tego tytułu zwolnienie z pracy.

Przed wystąpieniem epidemii COVID w Polsce za czas oddania krwi przysługiwał 1 (jeden) dzień zwolnienia. W czasie pandemii oraz stanu zagrożenia epidemicznego, czas ten został rozszerzony na 2 dni wolnego.

Od 20 kwietnia 2023 zaczęły obowiązywać przepisy, które przyznają dwa dni zwolnienia z pracy już na stałe.

Oznacza to, że jeśli pracownik oddaje krew, to – niezależnie od tego, czy w kraju występuje stan zagrożenia epidemicznego – ma prawo skorzystać z 2 dni zwolnienia z pracy; na dzień oddawania krwi oraz dzień po nim kolejno następujący. Przy czym musi to być dzień kolejny. Jeśli pracownik odda krew w piątek, to nie przysługuje mu wolne w poniedziałek, ponieważ kolejnym dniem po dniu oddania krwi jest tutaj sobota.

Jeśli chodzi o pracowników, to sytuacja tu jest jasna – oddaje krew, ma prawo do 2 dni płatnego zwolnienia z pracy, okres ten nie jest wliczany do urlopu.

Czy przedsiębiorca, który oddał krew może wziąć L4?

Temat oddawania krwi przez przedsiębiorcę był przedmiotem Interpelacji nr 25691 w sprawie zwolnienia z obowiązkowych składek honorowych dawców krwi prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze. Zadano w niej w pytania:

• czy honorowo oddającemu krew przedsiębiorcy nie winno przysługiwać przynajmniej zwolnienie z obowiązkowych składek uwzględniających każdorazowo 2 dni po donacji, które przysługują chociażby pracownikom?
• czy w przypadku, gdy honorowym dawcą krwi jest przedsiębiorca, te dwa dni wolnego przysługujące każdemu honorowemu dawcy nie powinny być dla przedsiębiorcy traktowane np. jako zwolnienie lekarskie.

Na oba pytania odpowiedź jest negatywna. W odpowiedzi poselskiej, stwierdzono, że “(…) nie należy porównywać albo też próbować zrównać pod każdym względem sytuacji osób prowadzących pozarolniczą działalność z pracownikami. (…) pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Natomiast każdy przedsiębiorca sam decyduje jak kiedy i w jakich godzinach będzie pracował, jak również kiedy i jak długo będzie odpoczywał. (…).”.

Ministerstwo w odpowiedzi na interpelację, dalej stwierdza również “(…) określenie iż czas, w którym przedsiębiorca oddaje krew i podlega okresowym badaniom lekarskim dawców krwi, jest okresem niezdolności do pracy (przyznaniem zwolnienia lekarskiego) spowodowałoby właśnie powstanie nierówności między pracownikami, a osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność w kwestii objęcia ubezpieczeniami społecznymi (…)”.

A zatem, przedsiębiorca, który odda krew nie może wziąć sobie z tego tytułu zwolnienia z wykonywania działalności gospodarczej. Nie może także wziąć na tę okoliczność zwolnienia L4.

Oddanie krwi a składki ZUS

Oddanie krwi nie wpływa na składki ZUS ani u pracowników ani u przedsiębiorców. Zarówno pracownik, jak i osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega w tym czasie ubezpieczeniom społecznym, mimo niewykonywania w ten dzień (czy w dzień kolejny) swoich obowiązków zawodowych.

Przedsiębiorca ma możliwość nieopłacania ZUS jedynie za czas zawieszenia działalności gospodarczej. Przy czym jeśli działalność zawiesi na parę dni w miesiącu, to składki społeczne płaci proporcjonalnie – za te dni, w których działalność nie była zawieszona. Składka zdrowotna jest płatna za cały miesiąc, w pełnej wysokości, niezależnie od tego, przez ile dni w miesiącu działalność była zawieszona.

Odliczenie krwi od podatku

Oddanie krwi jest darowizną na cele pożytku publicznego i można ją odliczyć w rocznym PIT. Aby ustalić wysokość odliczenia należy pomnożyć ilość rocznie oddanej krwi wyrażonej w litrach przez 130 (stały wskaźnik).

Ulga podatkowa dla krwiodawców przysługuje pracownikom oraz przedsiębiorom opodatkowanym na zasadach ogólnych oraz na ryczałcie. Nie rozliczą jej firmy będące na podatku liniowym. Po więcej informacji w tym temacie zapraszamy do artykułu: Ulga w zeznaniu podatkowym – ulga dla krwiodawców.

Jak widzimy, pracownicy mają więcej przywilejów z tytułu oddania krwi. Przysługuje im zwolnienie z pracy na ten czas oraz możliwość odliczenia oddanej krwi od podatku.

Przedsiębiorca zaś może skorzystać jedynie z opcji odliczenia krwi od podatku. I to tylko jeśli firma jest opodatkowana na zasadach ogólnych lub ryczałtem. Przedsiębiorca, który stosuje podatek liniowy w żaden sposób nie skorzysta z oddania krwi – nie przysługuje mu zwolnienie, L4, mniejsze składki ZUS oraz nie ma prawa odliczenia oddanej krwi od podatku.