Wszystko o KPIR – część 4

Każdy przedsiębiorca ma obowiązek wpłaty zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego, a po zakończeniu roku musi obliczyć dochód roczny. Wyliczenie zaliczki odbywa się zgodnie z określonym schematem, który trzeba znać, aby prawidłowo określić podatek do zapłaty. W dzisiejszej publikacji napiszemy między innym o tym, w jaki sposób należy to zrobić.

Jak obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy?

Podatek rozliczany na zasadach ogólnych może być opodatkowany według skali podatkowej lub podatkiem liniowym. Decyduje o tym sam przedsiębiorca, jaką formę opodatkowania wybierze. Poniżej opiszemy sposób wyliczenia zaliczek według każdej z tych metod.

Podatek według skali podatkowej

Podatek według skali podatkowej obliczany jest według następującej zasady:

1. Sumujemy przychód narastająco i koszty uzyskania przychodów narastająco, czyli od początku roku.
2. Obliczamy dochód narastająco = przychód narastająco – koszty narastająco.
3. Jeżeli składki na ubezpieczenia społeczne nie zostały zaksięgowane w kosztach w PKPiR to również dokonujemy ich sumowania od początku roku.
4. Dochód od początku roku pomniejszamy o zapłacone składki społeczne od początku roku otrzymujemy dochód do opodatkowania, który zaokrąglamy do pełnych złotych.
5. Podstawę opodatkowania mnożymy przez stawkę podatku 17% do 85.528 zł i 32% powyżej 85.528 zł, po sumowaniu otrzymujemy kwotę podatku.
6. Jeżeli przysługuje odliczenie kwoty wolnej od podatku, obecnie 525,12 zł, to odejmujemy od kwoty z poz. 5.
7. Następnie pomniejszamy o składki na ubezpieczenia zdrowotne zapłacone od początku roku. Składka zdrowotna opłacana jest w wysokości 9%, odliczeniu od podatku podlega tylko 7,75%.
8. Od wyliczonego podatku odejmujemy zapłacone zaliczki w poprzednich okresach danego roku i otrzymujemy kwotę do zapłaty za dany okres rozliczeniowy.

Podatek liniowy

Podatek liniowy obliczamy według zasady opisanej poniżej:

1. Sumujemy przychód narastająco i koszty uzyskania przychodów narastająco.
2. Obliczamy dochód narastająco = przychód narastająco – koszty narastająco.
3. Jeżeli składki na ubezpieczenia społeczne nie zostały zaksięgowane w kosztach w PKPiR to również dokonujemy ich sumowania od początku roku.
4. Dochód od początku roku pomniejszamy o zapłacone składki społeczne otrzymujemy dochód do opodatkowania, który zaokrąglamy do pełnych złotych.
5. Podstawę opodatkowania mnożymy przez 19% i otrzymujemy kwotę podatku.
6. Wyliczony podatek pomniejszamy o zapłacone składki na ubezpieczenia zdrowotne. Pamiętamy, że składka zdrowotna wynosi 9%, odliczamy natomiast 7,75%.
7. Od kwoty z poz. 6 odejmujemy zaliczki zapłacone w poprzednich okresach danego roku i otrzymujemy podatek do zapłaty za dany okres.

Jak wyliczyć dochód roczny?

Sposób wyliczenia dochodu rocznego został omówiony na przykładzie w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej książki przychodów i rozchodów. Do wyliczenia dochodu rocznego niezbędna będzie informacja na temat wysokości spisów z natury na początek i na koniec roku podatkowego. Ważne jest prawidłowe wyliczenie rocznej kwoty kosztów uzyskania przychodów, według następującej zasady:

Ustalenie dochodu osiągniętego w roku podatkowym:

Kolumny KPiR – objaśnienia

Kolumna 1 jest przeznaczona do wpisania kolejnego numeru zapisów do księgi i tym numerem należy oznaczyć dowód księgowy będący podstawą zapisu.

Kolumna 2 – wpisuje się datę poniesienia wydatku, otrzymania towaru lub uzyskania przychodu albo datę zestawienia sprzedaży.

Kolumna 3 – zamieszcza się numer faktury lub innego dowodu. Jeżeli zapisów dokonuje się na podstawie dziennego zestawienia sprzedaży, należy wpisywać numer zestawienia faktur.

Kolumna 4 i 5 służy do wpisania danych kontrahentów (imion i nazwisk, nazw firm oraz adresów, z którymi zawarte zostały transakcje dotyczące zakupu m.in. surowców, materiałów, towarów lub sprzedaży towarów, gdy transakcje te udokumentowane są fakturami i paragonami. Kolumn tych nie wypełnia się w wypadku zapisów dotyczących przychodu ze sprzedaży na podstawie dziennych zestawień sprzedaży oraz dowodów wewnętrznych.

Kolumna 6 służy do wpisania rodzajów przychodów lub wydatków.

Kolumna 7 jest przeznaczona do wpisywania przychodów ze sprzedaży wyrobów (towarów handlowych) i sprzedaży usług. Przedsiębiorcy prowadzący działalność kantorową w kolumnie tej wpisują miesięczną wysokość przychodu (sprzedaży wartości dewizowych) wynikającą z ewidencji kupna i sprzedaży wartości dewizowych.

Kolumna 8 jest przeznaczona do wpisywania pozostałych przychodów, np. przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku, otrzymanych kar umownych, wynagrodzenia płatnika, dodatnich różnic kursowych.

Kolumna 9 jest przeznaczona do wpisywania łącznej kwoty przychodów zewidencjonowanych w kolumnach 7 i 8.

Kolumna 10 jest przeznaczona do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu. Przedsiębiorcy prowadzący działalność kantorową w kolumnie tej wpisują miesięczną kwotę zakupionych wartości dewizowych, wynikającą z ewidencji kupna i sprzedaży wartości dewizowych.

Kolumna 11 jest przeznaczona do wpisywania kosztów ubocznych związanych z zakupem, np. kosztów dotyczących transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze.

Kolumna 12 jest przeznaczona do wpisywania wynagrodzeń brutto wypłacanych pracownikom (w gotówce i w naturze). Wpisu dokonuje się:

• na podstawie listy płac lub innych dowodów, na których pracownik potwierdza własnym podpisem kwoty otrzymanych wynagrodzeń w gotówce i w naturze – w przypadku wypłaty wynagrodzenia w kasie,
• na podstawie innych dowodów, np. dowodu potwierdzającego przekazanie wynagrodzenia na rachunek pracownika – jeżeli wynagrodzenie nie jest wypłacane w kasie.

W kolumnie tej ewidencjonuje się również wynagrodzenia wypłacane osobom z tytułu umów zlecenia i umów o dzieło.

Kolumna 13 jest przeznaczona do wpisywania pozostałych kosztów (poza wymienionymi w kolumnach 10–12). W kolumnie tej wpisuje się w szczególności takie wydatki, jak: czynsz za lokal, opłatę za energię elektryczną, gaz, wodę, c.o., opłatę za telefon, zakup paliw, wydatki dotyczące remontów, amortyzację środków trwałych, składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe pracowników w części finansowanej przez pracodawcę, składki na ubezpieczenie wypadkowe pracowników, wartość zakupionego wyposażenia, to jest rzeczowych składników majątku, związanych z wykonywaną działalnością, niezaliczonych, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym, do środków trwałych.

Zapisów dotyczących kosztów podróży służbowej, w tym również diet właściciela oraz osób z nim współpracujących, dokonuje się na podstawie rozliczenia tych kosztów sporządzonego na dowodzie wewnętrznym. Do rozliczenia należy dołączyć dowody (faktury) potwierdzające poszczególne wydatki. Jeżeli uzyskanie dowodu (faktury) nie było możliwe, pracownik musi złożyć pisemne oświadczenie o dokonanym wydatku i przyczynach braku jego udokumentowania. Nie wymagają udokumentowania fakturami diety oraz wydatki objęte ryczałtem, a także koszty przejazdu własnym samochodem pracownika.

Kolumna 14 jest przeznaczona do wpisywania łącznej kwoty wydatków wykazanych w kolumnach 12 i 13.

Kolumna 15 jest wolna. W kolumnie tej można wpisywać inne zaszłości gospodarcze poza wymienionymi w kolumnach 1–13. W kolumnie tej można również wpisywać wydatki odnoszące się do przychodów miesiąca lub roku następnego (lat następnych).

Kolumna 16 jest przeznaczona do wpisywania kosztów działalności badawczo-rozwojowej, o których mowa w art. 26 e ustawy o podatku dochodowym. Po zakończeniu roku należy zsumować te koszty. W kolumnie tej należy wpisać wszystkie koszty działalności badawczo-rozwojowej, niezależnie od tego, jaka ich część będzie odliczona od podstawy opodatkowania.

Kolumna 17 jest przeznaczona do wpisywania uwag co do treści zapisów w kolumnach 2–16. Kolumna ta może być także wykorzystywana np. do wpisywania pobranych zaliczek, obrotu opakowaniami zwrotnymi. W kolumnie tej mogą być także ewidencjonowane przychody faktycznie przez podatnika otrzymane.

W przypadku wyboru w następnym roku podatkowym opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, limit otrzymanych przychodów w poprzednim roku podatkowym w kwocie stanowiącej równowartość 200.000 euro jest – zgodnie z art. 21 ust. 1b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – warunkiem korzystania z kwartalnego sposobu wpłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Po zakończeniu miesiąca wpisy dokonane w PKPiR w danym miesiącu należy podkreślić, a dane z kolumn 7–14 zsumować. Przedsiębiorca może pod podsumowaniem danego miesiąca wpisać w poszczególnych kolumnach sumy od początku roku do miesiąca poprzedzającego dany miesiąc i w kolejnej pozycji wpisać w poszczególnych kolumnach sumę od początku roku.

Jeżeli przedsiębiorca nie dokonuje podsumowania zapisów kolejnych miesięcy narastająco od początku roku, po zakończeniu roku podatkowego musi na oddzielnej stronie w księdze sporządzić zestawienie roczne. W tym celu należy wpisać do właściwych kolumn sumy z poszczególnych miesięcy i je zsumować.