Wykup samochodu z leasingu - jak rozliczyć podatki? Co ze sprzedażą?

Wykup samochodu z leasingu - najważniejsze informacje:

Pokaż więcej ↓

Przedsiębiorcy chętnie korzystają z zawierania umów leasingu operacyjnego, w szczególności jeśli w grę wchodzą pojazdy samochodowe. Jednak w momencie wykupu takiego pojazdu z leasingu można to zrobić na dwa sposoby: do działalności gospodarczej lub prywatnie. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się tematem wykupu samochodu z leasingu operacyjnym i rozliczeniem takiej transakcji na gruncie podatku dochodowego i podatku VAT. Odpowiemy również na pytanie, w jaki sposób rozliczyć sprzedaż poleasingowego samochodu.

Wykup samochodu po leasingu operacyjnym – podatek dochodowy

Leasing operacyjny jest to umowa zawierana na określony czas. Leasingobiorca otrzymuje prawo do dysponowania przedmiotem leasingu w zamian za spłatę comiesięcznych rat leasingowych. Po upływie okresu, na jaki została zawarta umowa przedmiot umowy leasingu, na przykład samochód, może zostać wykupiony. Kwota wykupu ustalona jest w umowie leasingowej. Wykupu można dokonać na dwa sposoby: na firmę lub prywatnie. Jednak po wprowadzeniu ustawy o Polskim Ładzie znacząco zmieniły się przepisy ustawy o podatku dochodowym dotyczące sprzedaży samochodu w przypadku wykupu prywatnego.

Wykup samochodu z leasingu na osobę prywatną

Jeśli przedsiębiorca podejmie decyzję o wykupie prywatnym, to musi pamiętać o tym, że obecnie na gruncie ustawy o podatku dochodowym co do zasady bez znaczenia pozostaje fakt, czy jest to wykup na firmę, czy prywatny.

Od 1 stycznia 2022 roku w przypadku podatku PIT wykup po leasingu operacyjnym na osobę prywatną najczęściej będzie generował przychód podlegający opodatkowaniu

Ważne!
Jeżeli dojdzie do sprzedaży takiego samochodu przed upływem 6 lat, to przedsiębiorca będzie musiał zapłacić podatek dochodowy, taki sam jak od działalności gospodarczej. Nawet wówczas jeśli był to wykup prywatny

Wykup samochodu z leasingu na osobę prywatną i jego sprzedaż

Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na wykup samochodu z leasingu operacyjnego na osobę prywatną, a następnie dokonana jego sprzedaży poza działalnością gospodarczą, to w pierwszej kolejności musimy ustalić kiedy doszło do wykupu.

Wykup samochodu z leasingu prywatnie
Do 31.12.2021 r.	Jeśli upłynęło 6 miesięcy od daty wykupu, nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Sprzedaż przed upływem 6 miesięcy rodziła przychód poza działalnością gospodarczą (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit.d PIT), który należało wykazać w zeznaniu rocznym
Od 01.01.2022 r.	Jeśli do sprzedaży dojdzie po upływie 6 lat od daty wykupu, nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Sprzedaż przed upływem 6 lat generuje przychód z działalności gospodarczej

Przykład 1

Pani Lucyna wykupiła samochód osobowy z leasingu operacyjnego prywatnie w dniu 31 grudnia 2021 roku. Do sprzedaży samochodu doszło w maju 2023 roku. W tym przypadku upłynęło 6 miesięcy od wykupu, a to oznacza, że pani Lucyna nie musi opodatkować tej sprzedaży.

Przykład 2

Pan Jakub wykupił prywatnie samochód z leasingu w grudniu 2023 roku. Chcę sprzedać samochód w marcu 2025 roku. W tym przypadku przychód ze sprzedaży będzie opodatkowany w działalności gospodarczej. Dopiero jakby doszło do sprzedaży w styczniu 2030 roku, to pan Jakub nie zapłaciłby podatku PIT.

Wykup samochodu po leasingu operacyjnym na firmę i jego sprzedaż

Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na wykup samochodu z leasingu na firmę, to będzie on stanowił składnik majątkowy. W zależności od tego, jaka będzie kwota wykupu, rozliczenie będzie wyglądało następująco.

Wartość samochodu poniżej 10.000 zł	Wartość samochodu powyżej 10.000 zł
Przedsiębiorca może wybrać jedną z trzech opcji: zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, ująć w ewidencji środków trwałych i dokonywać odpisów amortyzacyjnych, ująć w ewidencji środków trwałych i dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego.	Przedsiębiorca musi ująć samochód w ewidencji środków trwałych i dokonywać odpisów amortyzacyjnych według metody liniowej. Obowiązują limity amortyzacji: 225.000 zł – samochody osobowe elektryczne i napędzane wodorem, 150.000 zł – pozostałe samochody osobowe.

Uwaga!

Warto pamiętać, że jeśli samochód zostanie zaliczony do środków trwałych i będzie amortyzowany, to w momencie sprzedaży dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej taka czynność może korzystać ze zwolnienia ewidencjonowania na kasie fiskalnej pod warunkiem, że w całości zostanie udokumentowana fakturą.

Forma opodatkowania	Sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu na firmę
Skala podatkowa	Opodatkowany jest dochód według skali 12%/32%
Podatek liniowy	Opodatkowany jest dochód stawką 19%
Zryczałtowany podatek dochodowy	Opodatkowany jest przychód stawką 3%
Uwaga! Od 1 stycznia 2025 roku przedsiębiorcy nie mają obowiązku zapłaty składki zdrowotnej od sprzedaży środków trwałych
Jeśli przedsiębiorca dojdzie do wniosku, że chce uwzględnić dochód w podstawie do naliczania składki zdrowotnej, to może to zrobić na takich samych zasadach, jakie obowiązywały do 31.12.2024 r.

Wykup samochodu po leasingu operacyjnym – podatek VAT

W przypadku podatku VAT zasada rozliczania będzie się różniła w zależności od tego czy doszło do wykupu samochodu na firmę, czy prywatnie.

Wykup samochodu z leasingu operacyjnego
Prywatnie	Na firmę
W przypadku wykupu samochodu prywatnie przedsiębiorca nie odliczy podatku VAT. Samochód stanowi jego majątek osobisty	W przypadku wykupu samochodu na firmę czynny podatnik VAT będzie miał prawo do odliczenia: 50% VAT, jeśli samochód jest wykorzystywany w sposób mieszany w działalności i prywatnie, 100% VAT, jeśli to jest samochód ciężarowy lub spełnia kryteria do odliczenia 100% VAT.
Jeśli samochód zostanie wykupiony do majątku prywatnego, to w momencie sprzedaży nie ma obowiązku naliczania podatku VAT należnego.	Jeśli samochód zostanie wprowadzony do majątku firmowego to w momencie sprzedaży lub wycofania z działalności gospodarczej przedsiębiorca nalicza podatek VAT należny, taki jak od sprzedaży. Jeśli do sprzedaży lub wycofania samochodu dojdzie w okresie korekty podatku VAT naliczonego, a przedsiębiorca przy zakupie odliczył tylko 50% podatku VAT, to może odzyskać część nieodliczonego podatku VAT. Okres korekty podatku VAT naliczonego zależy od wartości początkowej samochodu: do kwoty 15.000 zł – okres korekty wynosi 12 miesięcy, powyżej kwoty 15.000 zł – okres korekty wynosi 60 miesięcy. Skorzystanie z korekty podatku naliczonego na plus jest prawem, a nie obowiązkiem przedsiębiorcy.

Przykład 3

Pani Michalina wykupiła samochód z leasingu operacyjnego prywatnie w listopadzie 2024 roku. W maju 2025 r. dokona sprzedaży samochodu. Zastanawia się, czy ma obowiązek zapłaty podatku VAT? Nie, pani Lucyna nie ma obowiązku zapłaty podatku VAT należnego od sprzedaży, ponieważ nie przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupu.

Przykład 4

Pan Paweł wykupił samochód osobowy na firmę w styczniu 2025 roku, a w lutym 2025 r. sprzedał samochód. Samochód został wykupiony za kwotę 30.000 zł netto i VAT 6.900 zł. Cena sprzedaży 40.000 zł i 9.200 zł podatek VAT. Samochód był wykorzystywany w firmie w sposób mieszany, a więc z prawem do odliczenia 50% podatku VAT. W przypadku samochodów, których wartość początkowa jest powyżej 15.000 zł, okres korekty podatku VAT naliczonego wynosi 60 miesięcy. Oznacza to, że w przypadku sprzedaży taki samochód jest traktowany, tak jakby był wykorzystywany do końca okresu korekty tylko w działalności gospodarczej, dlatego przedsiębiorca ma prawo do dokonania korekty podatku VAT naliczonego na plus.

Wykup	Sprzedaż
3.450 zł – podatek VAT naliczony podlegający odliczeniu	9.200 zł – podatek VAT należny od sprzedaży, 3.392,50 zł – korekta podatku VAT naliczonego (3.450 x 59 m-cy) : 60 m-cy = 3.392,50 zł

Darowizna samochodu wykupionego na firmę a podatek PIT

W przypadku darowizny dochodzi do nieodpłatnego przekazania określonych dóbr pomiędzy stronami. Większość osób na pewno otrzymała w swoim życiu jakąś darowiznę. Najczęściej takie transakcje odbywają się w kręgu najbliższej rodziny, ale to nie oznacza, że do przekazania darowizny może dojść także pomiędzy niespokrewnionymi stronami.

W przypadku darowizny nie będą miały zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym tylko ustawa o podatku od spadków i darowizn.

Ważne!
Na gruncie podatku dochodowego darowizna samochodu wykupionego z leasingu na firmę nie rodzi przychodu w prowadzonej działalności gospodarczej

Obdarowany musi sprawdzić, czy nie ma obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn. Nie zawsze to będzie konieczne, ustawa przewiduje kwoty wolne od podatku lub zwolnienia od podatku w kręgu najbliższej rodziny

W podlinkowanej publikacji można dowiedzieć się, jaka jest obecnie wysokość kwot wolnych od podatku w zależności od grupy podatkowej.

Darowizna samochodu wykupionego prywatnie po leasingu operacyjnym i podatek dochodowy

Przy darowiźnie samochodu wykupionego po leasingu operacyjnym prywatnie powstaje pytanie co do rozliczenia w podatku dochodowym. Jeśli chodzi o obdarowanego, to będą miały do niego zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednak przedsiębiorcy zastanawiają się, czy nie powstaje u nich przychód do opodatkowania? Jak można przeczytać w interpretacjach podatkowych, taki obowiązek nie powstanie. Z zapytaniem skierowanym do organu podatkowego zwróciła się firma, która dokonała wykupu samochodów do majątku prywatnego, mowa o interpretacji podatkowej z dnia 20.07.2023 r. nr 0112-KDIL2-2.4011.259.2023.5.AA. W uzasadnieniu Dyrektor KIS napisał m.in., że w związku z aktem darowizny darczyńca nie otrzymuje żadnych wartości pieniężnych ani innego przysporzenia majątkowego. A to oznacza, że przekazanie samochodu w drodze darowizny nie będzie wywoływało skutków podatkowych u darczyńcy.

Ważne!
Darowizna samochodu wykupionego po leasingu operacyjnym do majątku prywatnego nie rodzi obowiązku rozliczenia przez darczyńcę podatku dochodowego od osób fizycznych

Darowizna samochodu wykupionego prywatnie po leasingu operacyjnym a podatek VAT

Nie ma przeszkód, żeby doszło do darowizny samochodu wykupionego prywatnie z leasingu operacyjnego. Powstaje jednak pytanie, czy w takiej sytuacji przedsiębiorca nie ma obowiązku zapłaty podatku VAT? Napisaliśmy już, że jeżeli dojdzie do wykupu samochodu po leasingu operacyjnym do majątku prywatnego, to przedsiębiorca nie odliczy podatku VAT naliczonego, ale nie będzie również zobowiązany do zapłaty podatku należnego w momencie sprzedaży. Ta sama zasada obowiązuje w sytuacji, gdy dojdzie do darowizny samochodu.

Uwaga! Darowizna samochodu wykupionego prywatnie po leasingu operacyjnym nie rodzi obowiązku naliczenia podatku VAT należnego od takiej transakcji

Potwierdzają to również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. W jednej z nich nr 0114-KDIP4-2.4012.64.2023.2.MB z dnia 19.04.2023 r. zostało zadane pytanie w tym temacie. W ocenie przedsiębiorcy taka transakcja nie podlega pod ustawę o podatku VAT. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) zgodził się z tym stanowiskiem, a w uzasadnieniu napisał m.in., że taka czynność nie nosi znamion działalności gospodarczej, a darowizna samochodu wykupionego po leasingu operacyjnym nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Takie samo stanowisko zajął Dyrektor KIS również w innej interpretacji nr 0113-KDIPT1-3.4012.183.2023.4.OS z dnia 09.06.2023 r.

Darowizna samochodu wykupionego na firmę po leasingu operacyjnym a podatek VAT

Przy wykupie samochodu z leasingu na firmę przedsiębiorca ma prawo do odliczenia 50% lub 100% podatku VAT. Będzie to zależało czy samochód jest wykorzystywany tylko w działalności, czy w sposób mieszany w działalności i prywatnie. W takim układzie darowizna wykupionego samochodu na firmę będzie opodatkowana w VAT.

Na gruncie ustawy o podatku VAT darowizna jest traktowana jak odpłatna dostawa towarów, a więc jest opodatkowana w VAT

Uwaga!
Jeśli przedsiębiorcy przysługiwało prawo do odliczenia częściowego lub pełnego podatku VAT naliczonego przy nabyciu, to ma obowiązek naliczyć podatek VAT należny przy darowiźnie samochodu

Potwierdza to Dyrektor KIS w interpretacji sygn. 0112-KDIL1-1.4012.788.2021.2.MB z dnia 01.02.2022 r. W uzasadnieniu Dyrektor napisał: przekazanie w formie darowizny samochodu osobowego na rzecz ojca jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z art. 7 ust. 2 ustawy. Czynność ta nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. W konsekwencji przedsiębiorca jest zobowiązany uiścić podatek od towarów i usług od przekazania w formie darowizny samochodu osobowego na rzecz ojca.

Wykup samochodu z leasingu prywatnie – rozliczenie PIT i VAT

Końcowo dla lepszego zrozumienia prezentowanych treści w dzisiejszej publikacji pokażemy na przykładzie, w jaki sposób dokonywać rozliczeń podatkowych przy prywatnym wykupie z leasingu operacyjnego.

Przykład 5

Pan Mikołaj wykupił samochód z leasingu operacyjnego prywatnie za kwotę brutto 24.600 zł. W takim przypadku nie przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego i nie zalicza samochodu do środków trwałych w firmie.

	Wykup	Sprzedaż
Podatek PIT	Brak obowiązku księgowania w działalności gospodarczej	Jeśli dojdzie do sprzedaży samochodu przed upływem 6 lat od wykupu, to pan Mikołaj zapłaci podatek dochodowy, taki jak w działalności gospodarczej
Podatek VAT	Brak obowiązku księgowania w działalności gospodarczej	Pan Mikołaj nie ma obowiązku zapłaty podatku VAT w momencie sprzedaży

Wykup samochodu z leasingu na firmę – rozliczenie PIT i VAT

Wykup samochodu z leasingu na firmę powoduje obowiązek ujęcia przedmiotu leasingu w odpowiednich urządzeniach księgowych.

Przykład 6

Pan Piotr wykupił samochód z leasingu na firmę za kwotę brutto 36.900 zł, samochód będzie wykorzystywany w działalności sposób mieszany. Pan Piotr jest opodatkowany podatkiem liniowym.

	Wykup	Sprzedaż
Podatek PIT	Samochód znajdzie się w ewidencji środków trwałych: 33.450 zł – wartość początkowa do odpisów amortyzacyjnych (30.000 zł + 3.450 zł VAT niepodlegający odliczeniu), odpisy amortyzacyjne znajdą się w kosztach uzyskania przychodów w PKPiR w kol. 13 “Pozostałe wydatki”.	Jeśli dojdzie do sprzedaży samochodu, to przychód ze sprzedaży będzie opodatkowany w PIT. W PKPiR zostanie zaksięgowany w kol. 8 jako “Pozostały przychód”. Na ryczałcie przedsiębiorca opodatkuje taką sprzedaż składnika majątku 3% stawką ryczałtu (art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. f ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym)
Podatek VAT	Prawo do odliczenia 50% VAT, czyli kwoty 3.450 zł	W momencie sprzedaży trzeba wyliczyć podatek należny w wysokości 23% i wykazać w JPK_V7 w poz. P_19 i P_20. Jeśli do sprzedaży dojdzie w okresie 60 miesięcy od zakupu, pan Piotr może skorzystać z korekty podatku VAT naliczonego, który wykaże w JPK_V7 w poz. P_44

Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji omówiony został temat wykupu samochodu z leasingu operacyjnego na firmę i prywatnie. Szukaliśmy odpowiedzi na pytanie, jakie to rodzi skutki na gruncie ustawy o podatku VAT i w podatku dochodowym.

Dokonując wykupu samochodu na firmę, przedsiębiorca ma prawo do rozliczenia kosztów uzyskania przychodów, jeśli prowadzi PKPiR i odliczenia podatku VAT w wysokości 50% lub 100%.

Przy wykupie prywatnym przedsiębiorca nie dokonuje rozliczeń w działalności gospodarczej, ani w podatku PIT, ani w podatku VAT.

Przepisy nakładają obowiązek opodatkowania w PIT sprzedaży samochodu wykupionego prywatnie po leasingu operacyjnym, jeśli taka transakcja zostanie przeprowadzona przed upływem 6 lat od wykupu.

Jeśli nastąpi sprzedaż samochodu po wykupie na firmę, przedsiębiorca zawsze zapłaci podatek dochodowy od sprzedaży i podatek VAT. W podatku VAT może skorzystać z korekty podatku VAT naliczonego w okresie korekty.

Przedsiębiorcy nie chcąc ponosić dodatkowych obciążeń finansowych, dokonują wykupu do majątku prywatnego, decydując się niekiedy na dokonanie darowizny samochodu. Taka darowizna nie podlega pod podatek VAT i nie stanowi przychodu do opodatkowania w podatku PIT dla darczyńcy. Obdarowany musi pamiętać o rozliczeniu podatku od spadków i darowizn.

Nieco inaczej będzie przy darowiźnie samochodu po wykupie z leasingu na firmę. Nie powstanie co prawda przychód w podatku PIT, ale darowizna będzie opodatkowana w VAT, jak każda sprzedaż.

Stan prawny na dzień: 12.02.2025 r.