Wypłata wynagrodzenia w kryptowalucie?

Czy wynagrodzenie może być wypłacane w kryptowalucie?

Kodeks pracy w art. 86 § 2 stwierdza, że “wypłaty wynagrodzenia dokonuje się w formie pieniężnej; częściowe spełnienie wynagrodzenia w innej formie niż pieniężna jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy przewidują to ustawowe przepisy prawa pracy lub układ zbiorowy pracy”.

Oznacza to, że:

• część wynagrodzenia z umowy o pracę musi być wypłacona w formie pieniężnej,
• część wynagrodzenia z etatu może być wypłacona w formie niepieniężnej (np. deputatem węglowym, czy kryptowalutą), ale tylko jeśli jest to określone w ustawach lub pozwala na to układ zbiorowy pracy.

A zatem w praktyce, wypłata wynagrodzenia w kryptowalucie (z umowy o pracę) jest możliwa tylko tam, gdzie pozwala na to układ zbiorowy pracy (czyli istnieją związki zawodowe), ponieważ obecnie nie ma w polskim prawodawstwie ustaw regulujących to zagadnienie. Jeśli zaś w danej firmie nie ma organizacji związkowej pracowników to nie ma możliwości wypłaty pensji w kryptowalucie, czy w innej formie niepieniężnej.

Przepisy nie regulują także, jaka część wynagrodzenia powinna być wypłacona w kwocie pieniężnej, czy mniejsza, czy większa od części pozapieniężnej. W środowisku ekspertów panuje jednak pogląd, aby w postaci pieniądza wypłacać kwotę równą co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu (a resztę “w naturze”) – aby pozwolić na zaspokojenie potrzeb pracownika poprzez zagwarantowanie uzyskania powszechnego prawnego środka płatniczego.

Nie ma natomiast przeszkód prawnych, aby w kryptowalucie wypłacić pracownikowi tzw. nagrody uznaniowe, bonusy, benefity itd – jeśli jest to ustalone w umowie o pracę.

Rozliczenie pensji w kryptowlaucie

Kodeks pracy w art. 18 3c § 2 mówi, że “wynagrodzenie (…), obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej formie niż pieniężna”.

Oznacza to, że jeśli część pensji będzie wypłacona w kryptowalutach, to całość wynagrodzenia (część w formie pieniężnej wraz z częścią w kryptowalucie) podlega opodatkowaniu i ozusowaniu na standardowych zasadach.

Zatem, w przypadku otrzymania przez pracownika wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę płatnego w postaci kryptowaluty powstaje u niego przychód z umowy o pracę (opodatkowany według skali podatkowej), od którego pracodawca powinien odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy. A pracownik powinien cały przychód rozliczyć w PIT rocznym, w którym rozlicza dochody z pracy (PIT-37 lub PIT-36).

Art. 12 ust. 2 ustawy o PIT wskazuje, że wartość pieniężną świadczeń w naturze określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami bądź prawami.

Przychód odpowiadać będzie równowartości waluty tradycyjnej w stosunku do danej kryptowaluty.

Przykład 1.

Pan Marek pracujący na etacie, w dniu 10.02.2023 roku otrzymał część wynagrodzenia w kryptowalucie 1 ETH (która została wyceniona na 5 000 zł) oraz pozostałą część (6 000 zł) w kwocie pieniężnej. Pracodawca powinien od całego wynagrodzenia, czyli od 11 000 zł pobrać zaliczkę na podatek, a Pan Marek wykazać całe wynagrodzenie w PIT, w którym rozlicza roczne dochody z pracy (PIT-37 lub PIT-36).

Wynagrodzenie w kryptowalucie na B2B

Kodeks pracy nie dotyczy samozatrudnionych, stąd mogą oni dowolnie regulować swoje zobowiązania, czyli opłacać/otrzymywać całą płatność za wykonaną usługę w kryptowalucie. Należy tu jednak zwrócić uwagę na art. 8a ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, który mówi, że “wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej dokonuje się w formie pieniężnej”. Oznacza to, że część wynagrodzenie wynikająca z zastosowania minimalnej stawki godzinowej powinna być wypłacona w formie pieniężnej, pozostała część – może być wypłacona w kryptowalucie.

A zatem, w przypadku tych umów, do których zastosowanie ma minimalna stawka godzinowa – część wynagrodzenia musi być wypłacona w formie pieniężnej, zaś w przypadku tych, które są poza regulacją tej ustawy – całość wynagrodzenia może być wypłacona w kryptowalucie.

Warto tu jeszcze odnotować fakt, że przy umowach B2B płatnych w kryptowalucie wartość wyświadczonej usługi/sprzedaży towaru będzie kosztem uzyskania przychodu. Dowiedz się więcej: Zapłata kryptowalutą za fakturę i rozliczenie podatkowe.

Sprzedaż kryptowalut otrzymanych w ramach wynagrodzenia z etatu

Pracownik, który sprzeda kryptowaluty (gdy wyjdzie do FIAT) otrzymane w ramach wypłaty wynagrodzenia za pracę, powinien taką sprzedaż wykazać w PIT-38, w sposób wskazany w artykule: Jak rozliczyć kryptowaluty? Jako przychód ujmie kwoty uzyskane ze sprzedaży krypto, nie będzie miał natomiast kosztu zakupu waluty wirtualnej (ponieważ nie poniósł wydatków na jej nabycie), do kosztu może zaliczyć ewentualne prowizje pobrane przez giełdę, czy kantor przy sprzedaży krypto.

Przykład 2.

Pan Marek pracujący na etacie, w dniu 10.02.2023 roku otrzymał część wynagrodzenia w kryptowalucie 1 ETH (która została wyceniona na 5 000 zł) Kryptowalutę sprzedał (wymienił na 10 000 PLN) w listopadzie 2023.

Pan Marek powinien wykazać sprzedaż kryptowaluty w PIT-38 za rok 2023. I zapłacić 19% podatku, czyli 1 900 zł. Przypomnijmy, że dochody z pracy (również te otrzymane w kryptowalucie) pan Marek rozliczy na PIT-37 lub PIT-36. Czyli ostatecznie pan Marek powinien “rozliczyć” kryptowaluty w dwóch zeznaniach rocznych: w PIT-38 (sprzedaż na PLN) oraz w PIT, w którym wykazuje dochody z pracy etatowej.