Zatrudnianie cudzoziemców na nowych zasadach! Projekt ustawy o dostępie cudzoziemców do rynku pracy

---

Cel projektowanej ustawy

W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że „Celem projektowanej ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest ograniczenie występujących nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja postępowań”.

Z kolei na oficjalnej stronie rządowej wskazano, że:

• „Projekt został uwzględniony w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) jako realizacja części kamienia milowego nr A51G dla reformy pn. A4.1 Efektywne instytucje na rzecz rynku pracy”.
• „W wyniku oceny funkcjonowania przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 735, z późn. zm.) w ciągu ostatnich kilku lat jej obowiązywania, zdiagnozowano następujące problemy dotyczące stosowania przepisów w zakresie zatrudniania cudzoziemców:
  • nadużywanie przepisów i procedur uzyskania zezwolenia na pracę lub oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi w celu wjazdu cudzoziemców na terytorium Polski i zatrudnianie ich w szarej strefie w Polsce lub w innych państwach obszaru Schengen,
  • w konsekwencji tego, brak realnego zaspokojenia potrzeb rynku pracy,
  • tworzenie nadmiernej biurokracji w urzędach wydających takie dokumenty”.

Tym samym projektowana ustawa ma na celu usunięcie zidentyfikowanych na rynku pracy problemów związanych z zatrudnianiem cudzoziemców. Dlatego nowa ustawa ma określać m.in. warunki dostępu cudzoziemców do rynku pracy, zasady wjazdu i pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z wykonywaniem pracy, a także konsekwencje powierzenia pracy cudzoziemcowi, który przebywa nielegalnie na terytorium Polski.

Założenia projektu ustawy

Jeśli mowa jest w ustawie o cudzoziemcu, to należy przez to rozumieć każdą osobę fizyczną, która nie posiada obywatelstwa polskiego.

Przykładowymi istotnymi założeniami projektu ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są:

• swobodny dostęp do rynku pracy przewidziany jest dla cudzoziemców mających prawo stałego pobytu na podstawie zezwolenia na pobyt stały;
• wyłączona została możliwość wykonywania pracy m.in. na podstawie wizy wydanej w celach turystycznym, rodzinnych, tranzytu lub leczenia;
• możliwość wstępowania przez cudzoziemców do związków zawodowych podczas wykonywania pracy w Polsce;
• konieczność zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej w przypadku jego zatrudnienia;
• ustawa określa przypadki, kiedy będzie wymagane wydanie zezwolenia na pracę, tj.:
• gdy cudzoziemiec będzie wykonywał pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy o pracę z polskim podmiotem powierzającym pracę cudzoziemcowi, a w przypadku kierowania tego cudzoziemca przez podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi do innego podmiotu – na podstawie umowy o pracę dotyczącej pracy tymczasowej z polskim podmiotem powierzającym pracę cudzoziemcowi będącym agencją pracy tymczasowej;
• gdy cudzoziemiec będzie przebywać na terytorium Polski i będzie pełnić funkcję w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców KRS lub spółki kapitałowej w organizacji albo będzie reprezentował spółkę komandytową lub komandytowo-akcyjną lub prowadził sprawy takiej spółki, albo będzie pełnił funkcję prokurenta;
• gdy cudzoziemiec będzie pracownikiem podmiotu zagranicznego i będzie delegowany na terytorium Polski w celu wykonywania pracy;
• gdy cudzoziemiec będzie wykonywał na terytorium Polski pracę sezonową.

określenie elementów wniosku o wydanie zezwolenia na pracę;

uregulowanie, iż wnioski o wydanie zezwolenia na pracę oraz środki zaskarżenia w sprawach zezwoleń będą składane za pomocą systemu teleinformatycznego; konieczność wniesienia opłaty w związku z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę przez podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi; ustalenie, że stroną postępowania w sprawach dotyczących zezwoleń na pracę będzie podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi (czyli jednostka organizacyjna, chociażby nie posiadała osobowości prawnej, lub osobę fizyczną, która na podstawie umowy lub innego stosunku prawnego powierza lub zamierza powierzyć pracę cudzoziemcowi); określenie przypadków uzasadniających odmowę wydania zezwolenia na pracę, np. gdy podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi złożył wniosek zawierający nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje lub dołączył do niego dokumenty zawierające takie dane; możliwość określania rocznych limitów liczby wydawanych zezwoleń na pracę, które będą określane w drodze rozporządzenia Rady Ministrów; określono również obowiązki (w tym obowiązki informacyjne) podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi, któremu wydano zezwolenie na pracę; wprowadzono również zasadę, że rozpatrywane będą w pierwszej kolejności wnioski złożone przez podmioty, które kontynuują współpracę z cudzoziemcem na warunkach określonych w uprzednio wydanym zezwoleniu na pracę.

Przepisy projektowanej ustawy nie będą miały zastosowania do:

• pracy cudzoziemca wpisanego do CEIDG, wykonywanej na podstawie umowy cywilnoprawnej w ramach jego działalności gospodarczej;
• pełnienia funkcji przez członków misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych;
• świadczeń wolontariuszy wykonywanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
• wykonywania zadań w ramach stażu, o którym mowa w art. 3 pkt 16a ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach przez cudzoziemca, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy wydanej w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 13a tej ustawy lub posiada zezwolenie na pobyt czasowy dla stażysty, o którym mowa w art. 157a tej ustawy;
• okazjonalnego, incydentalnego wykonywania czynności na rzecz podmiotu zagranicznego, niemających związku z rynkiem pracy i gospodarką Rzeczypospolitej Polskiej, przez cudzoziemca, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w innym celu niż wykonywanie tych czynności, w szczególności jeżeli czynności te nie mają na celu świadczenia usług przez podmiot zagraniczny z lub na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i ich wykonywanie nie jest organizowane bezpośrednio lub pośrednio przez podmiot zagraniczny;
• powierzania pracy:
  • obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
  • obywatelom Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, o których mowa w art. 10 ust. 1 lit. b oraz d Umowy o Wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, zwanej dalej „Umową Wystąpienia”, oraz członkom ich rodzin, o których mowa w art. 10 ust. 1 lit. e oraz f Umowy Wystąpienia.

  Podsumowanie

  Z procesem legislacyjnym zapoznasz się tutaj.