W Polsce obowiązują różne stawki podatku VAT i zostały one opisane w ustawie o VAT. Dodatkowo w przepisach wykonawczych w postaci rozporządzeń mogą być zamieszczane dodatkowe informacje na temat stawek, a także informacje o okresowym obniżaniu ich wysokości. W dzisiejszej publikacji napiszemy o zmianie stawki VAT na artykuły spożywcze od kwietnia 2024 roku.
Obniżanie i podwyższanie stawek VAT
W przepisach mówi się o stawce podstawowej w VAT, która w Polsce obecnie wynosi 23%, ale niektórzy przedsiębiorcy mogą korzystać ze stawek obniżonych. Historia pokazuje również, że ustawodawca może wprowadzać podwyższenie stawek VAT. Taką sytuację mamy również obecnie, że stawka podstawowa 22% i obniżona 7% została podwyższona o jeden punkt procentowy w 2011 roku i miały wrócić po pierwotnej wysokości po 2-3 latach. Na razie nic nie zapowiada jednak powrotu do stawki 22% i 7%, słyszymy tylko co jakiś czas, że termin ten jest przesuwany na kolejne lata. Po takim upływie czasu mało kto już pamięta, że to podniesienie stawek miało być na krótko, a jak się okazuje zostało z nami już na kolejną dekadę. Jeśli w grę wchodzi obniżenie stawek VAT, to już nie można liczyć na tak długie okresy obowiązywania. Takie zabiegi są stosowane z różnych powodów. Podwyższanie stawek VAT ma na pewno spowodować wzrost wpływów do Budżetu Państwa. Na okresowe obniżanie stawki VAT na artykuły żywnościowe miały wpływ czynniki ekonomiczne.
Obniżona stawka VAT na żywność
Na decyzję o obniżeniu stawki podatku VAT na żywność miała wpływ bardzo wysoka inflacja, która występowała w 2022 i 2023 roku. W miesiącu styczniu 2022 r. inflacja wynosił 9,2% i to dało sygnał do podjęcia takiej decyzji na czas określony.
| Wprowadzenie 0% stawki VAT na żywność nastąpiło od 1 lutego 2022 roku i co jakiś czas jej obowiązywanie było przedłużane
|
| Stawka obniżona 0% na artykuły spożywcze dotyczyła towarów wymienionych w pozycjach od 1 do 18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT
|
| Informacja na temat czasowej obniżki stawki VAT znalazła się w Rozporządzeniu w sprawie obniżonych stawek VAT
|
Zmiana stawki VAT na artykuły spożywcze od kwietnia 2024
Z cytowanego wcześniej Rozporządzenia data ostatniego obowiązywania 0% stawki na żywność jest datowana na 31 marca 2024 r. Po zbadaniu przez rząd aktualnego wskaźnika inflacji w miesiącu styczniu 2024 r. okazało się, że nastąpiła obniżka do 3,9%. Według szacunków taka tendencja ma się utrzymywać, stąd decyzja o zmianie stawki VAT na żywność, czyli powrót do stanu sprzed 1 lutego 2022 r.
Uwaga!
Od 1 kwietnia 2024 roku stawka VAT na podstawowe artykuły żywnościowe znowu wynosi 5%. Ministerstwo Finansów podjęło decyzję o nieprzedłużaniu 0% stawki VAT
Jak można przeczytać na stronach Krajowej Administracji Skarbowej zmiany w przepisach dotyczących stawek VAT oznaczają wygaśnięcie 1 kwietnia 2024 r. WIS wydanych dla podstawowych produktów spożywczych objętych przejściową stawką VAT 0%.
Ważne!
Powrót od 1 kwietnia 2024 r. do 5% stawki VAT na podstawowe artykuły spożywcze spowodowało wygaśnięcie WIS wydanych w okresie od 1 lutego 2022 r. do 31 marca 2024 r. |
| Jak donosi Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) nie ma to jednak wpływu na klasyfikację towarów będących przedmiotem WIS według Nomenklatury Scalonej (CN). Kody CN pozostaną aktualne pod warunkiem, że opis, skład, charakter czy zastosowanie tych towarów się nie zmienia
|
| Jeśli przedsiębiorca złoży jednak wniosek o wydanie nowej WIS dla towarów objętych zmianą stawek od 1 kwietnia 2024 r., to Krajowa Informacja Skarbowa dołoży wszelkich starań, aby wnioski były załatwiane nie później niż w ciągu miesiąca od ich wpływu
|
Zmiana stawki VAT – podsumowanie
W każdym kraju unijnym obowiązują różne stawki podatku VAT, zawsze jest jednak stawka podstawowa i stawki obniżone, które mogą obejmować tylko określone kategorie towarów i usług enumeratywnie wymienione w przepisach. Jak wspomniano w publikacji ustawodawca może zarówno podwyższać, jak i obniżać stawki VAT w pewnym przedziale czasowym. Jednak na mocy Rozporządzenia w sprawie stawek VAT terminy te mogą być przesuwane na kolejne okresy. W przypadku VAT na podstawowe artykuły żywnościowe od 1 kwietnia 2024 r. nastąpił powrót do stawki 5%. Swoją decyzję Ministerstwo Finansów uzasadnia spadkiem inflacji, czyli cen konsumpcyjnych, który był badany w okresie od marca 2021 do marca 2024 r.
Stan prawny na dzień: 29-04-2024 r.
Małgorzata Jagusiak 
Rozliczenie PIT przez Urząd Skarbowy za 2023 również dla przedsiębiorców
VAT od części składowych na nieruchomości
Składka zdrowotna a podatek liniowy – jak obliczyć jej wysokość w 2024?
Dopłaty do używanych samochodów elektrycznych – kto skorzysta z dofinansowania?
Dorota Łesak
