Zmiany w CEIDG - co zakłada nowy projekt ustawy?

Planowane zmiany w CEIDG - omówione zagadnienia:

Termin “projekt zmian” nie budzi już takich emocji jak dawniej. Żyjemy w czasach, w których z określeniem “zmiana” spotykamy się na co dzień, jest to nieodłączna część naszej egzystencji. Oczywiście na łamach naszych artykułów zajmujemy się przede wszystkim zmianami związanymi z działalnością gospodarczą i nie inaczej będzie w tej publikacji. Tym razem zajmiemy się nowym projektem ustawy obejmującym zmiany w CEIDG.

Co to jest CEIDG?

Skrót CEIDG oznacza, że mówimy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jest to rejestr przedsiębiorców – osób fizycznych, którzy prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą. W rejestrze dokonywane są wpisy związane z rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej, ale również informacja o zawieszeniu czy zakończeniu prowadzenia firmy. W CEIDG zamieszczone są m.in.:

Numer NIP

Numer REGON

Imię, nazwisko, nazwa firmy

Dane adresowe

Data rozpoczęcia, zawieszenia, wznowienia, zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej

Kody PKD wykonywanej działalności gospodarczej

Pełnomocnicy/prokurenci

Zarządca sukcesyjny

Numery rachunków bankowych

Forma opodatkowania

Adresy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą

Każda zmiana mająca związek z prowadzoną działalnością gospodarczą powinna być aktualizowana na wniosku składanym do CEIDG w terminie 7 dni od dnia jej powstania. W ustawie o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy zawarte są szczegółowe informacje na temat zasad funkcjonowania CEIDG.

Cel wprowadzanych zmian w CEIDG

Jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu ustawy celem wprowadzanych zmian jest wdrożenie rozwiązań mających na celu uproszczenie procesu podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców. Dodatkowo ważne jest poszerzenie zakresu informacji publikowanych za pośrednictwem CEIDG tym bardziej, że około 90% użytkowników pozytywnie ocenia oferowane usługi. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom odbiorców usługi oraz uwzględniając zmiany otoczenia prawno-gospodarczego Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) zaproponowało kolejne rozwiązania, o których napiszemy w dzisiejszej publikacji.

Zmiany w CEIDG – nowy projekt ustawy zakłada szerokie zmiany

Projekt ustawy zakłada wprowadzenie nowych uproszczeń dla użytkowników uwzględniając również dotychczasowe sugestie przekazywane przez przedsiębiorców. Spójrzmy więc, jakie zmiany mają zostać wprowadzone:

Uproszczenie procesu rejestracji i stworzenie jednego miejsca (CEIDG) do publikacji informacji o spółce cywilnej

Wprowadzenie możliwości składania wniosków o wpis w CEIDG tylko on-line, a tym samym rezygnację z formy papierowej

Elektronizację i rozszerzenie zakresu informacji o udzielonych przez przedsiębiorców pełnomocnictwach w CEIDG

Automatyzację procesów oraz wymianę danych przez integrację CEIDG z innymi systemami informatycznymi

Stworzenie dla organów koncesyjnych możliwości prowadzenia rejestru działalności regulowanej w ramach usługi udostępnianej przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) oraz doprecyzowanie zakresu danych przekazywanych przez organy koncesyjne oraz izby rzemieślnicze

Zwiększenie efektywności i optymalizacji procesów dotyczących rejestru CEIDG oraz Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy (PIP), w tym poszerzenie katalogu dokumentów, które można dołączyć do wniosku o wpis do CEIDG, np. zgłoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towaru i usług (VAT-Z)

Doprecyzowanie przepisów m.in. w zakresie:
a) zarządu sukcesyjnego,
b) udostępniania danych w CEIDG,
c) syndyka,
d) informacji o kwalifikacjach rzemieślniczych,
e) przesłanek sprostowania wpisu w CEIDG

Poniżej napiszemy kilka słów o każdej ze zmian.

Uproszczenie procesu rejestracji

Uproszczenie procesu rejestracji jest w szczególności skierowane do spółek cywilnych. W takim przypadku proces rejestracji obejmuje szereg czynności przez co jest bardzo czasochłonny, chodzi m.in. o złożenia dokumentów zgłoszeniowych do:

urzędu skarbowego (US),
GUS,
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)/Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) jako płatnika składek,
do nadania numeru NIP spółki NIP do US,
zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

Mając powyższe na uwadze proponuje się wprowadzenie następujących rozwiązań:

Uproszczony zostanie proces przekazywania informacji o spółce cywilnej, w tym także jej rejestracja:

dostępny będzie zintegrowany wniosek, na którym znajdą się wszystkie informacje pozwalające na załatwienie wszystkich spraw rejestracyjnych, ale także na takim wniosku możliwe będzie zgłaszanie wszelkich zmian, zawieszenia, wznowienia czy wykreślenia. Dotyczyć to będzie spraw załatwianych w US, GUS i ZUS/KRUS. Wniosek będzie zastępować dotychczas obowiązujące formularze i pozwoli uzyskać numery NIP i REGON,
utworzone zostanie „jedno okienko” dla rejestracji spółki cywilnej,
zapewniona zostanie weryfikacja złożonego wniosku polegająca na sprawdzeniu poprawności danych,
będzie możliwość dołączania innych formularzy niezbędnych do realizacji spraw związanych ze spółką cywilną

Dostępna będzie publikacja kompleksowej informacji o spółce cywilnej:

wyodrębnione zostaną dane wpisowe o spółce cywilnej, dotyczy to spółek osób fizycznych,
będzie dostęp do kompleksowych informacji na temat spółki,
osoby zainteresowane będą miały możliwość pobrania osobnego zaświadczenia o spółce cywilnej,
wydruk z CEIDG w zakresie spółki cywilnej miałby charakter zaświadczenia

Rejestracja działalności gospodarczej on-line

W projekcie zakłada się możliwość składania wniosków o wpis w CEIDG tylko on-line, a więc nastąpi odejście od formy papierowej. Z uwagi na ograniczony dostęp niektórych osób do takiej formuły, ponieważ nie korzystają one z technologii cyfrowych, procesu całkowitej elektronizacji będzie rozłożony w czasie. Przewiduje się, że odejście od możliwości składania wniosków w formie papierowej będzie następować stopniowo. Zgodnie z tym co można przeczytać w uzasadnieniu całkowita elektronizacja systemu składania wniosków o wpis w CEIDG będzie początkowo, wyglądała następująco:

Od 1 października 2024 r. – obejmie wnioski o rozpoczęcie działalności gospodarczej

Od 1 października 2026 r. – obejmie pozostałe wnioski – o zawieszenie, wznowienie, zakończenie, zmianę wpisu

Informacja o pełnomocnictwach udzielanych przez przedsiębiorcę

Począwszy od 2011 roku przedsiębiorca ma możliwość dokonania wpisu w CEIDG o ustanowieniu pełnomocnika. Dzięki temu pełnomocnik może załatwiać sprawy w zakresie udzielonego pełnomocnictwa bez konieczności posługiwania się dokumentem pełnomocnictwa. Obecnie jest możliwość wskazania pełnomocnika – osoby fizycznej i osoby prawnej. Po zmianie będzie można również wskazywać pełnomocnika w innej formie:

Jako jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej np. spółki jawnej, jednostki organizacyjnej nie zaliczanej do osób prawnych, w tym tzw. ułomnych osób prawnych

Dane o pełnomocniku będą publikowane jedynie on-line – dojdzie do pełnej elektronizacji procesu publikacji

Integracja z innymi systemami informatycznymi

W ramach tzw. “jednego okienka” rozszerzony zostanie zakres współpracy z następującymi jednostkami:

ZUS,
KRUS,
GUS,
Ministerstwem Finansów,
rejestrem PESEL,
Krajowym Rejestrem Karnym w zakresie zakazów wykonywania działalności
gospodarczej, w tym automatyczne wykreślenie z rejestru w przypadku całkowitego zakazu wykonywania działalności gospodarczej,
TERYF w zakresie zgodności danych adresowych opublikowanych w CEIDG.

Będzie to wymagało weryfikacji i uporządkowania danych historycznych, które były pobierane z rejestrów gmin.

Publikacja informacji w zakresie działalności regulowanej

Pod pojęciem działalności regulowanej kryją się różnego rodzaju koncesje, zezwolenia czy licencje.

Na temat reglamentacji działalności gospodarczej przygotowana została obszerna publikacja, z którą powinny się zapoznać osoby zainteresowane. Dostęp do kompendium wiedzy znajduje się pod linkiem.

Zgodnie z założeniami do projektu przewiduje się stopniową elektronizację rejestrów, w których gromadzone są dane na temat udzielonych koncesji, licencji, zezwoleń oraz rejestrów działalności regulowanych. Jak można przeczytać w uzasadnieniu takie rozwiązanie pozwoli na szybki dostęp do informacji oraz automatyczną aktualizację, przy wykorzystaniu Aplikacji Urzędnika CEIDG. Elektronizacja będzie przebiegać wieloetapowo, planowany termin jej zakończenia datuje się na grudzień 2025 r. Ponadto podkreśla się, że udział w tym przedsięwzięciu organów koncesyjnych jest dobrowolny.

Optymalizacja procesów dotyczących rejestru CEIDG oraz Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy (PIP)

Zgodnie z projektem poszerzony zostanie katalog dokumentów, które można dołączyć do wniosku CEIDG-1. Chodzi m.in. o formularz VAT-Z – zgłoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towaru i usług (VAT–Z). Chodzi o możliwość załatwiania większości spraw związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą w jednym miejscu, którym ma być docelowo CEIDG.

Doprecyzowanie przepisów

Jak można przeczytać w uzasadnieniu doprecyzowanie przepisów ma na celu wyeliminowanie wątpliwości proceduralnych, które pojawiają się na gruncie wszczynanych przez ministra właściwego do spraw gospodarki postępowań administracyjnych.

Przepisy doprecyzowujące:
W zakresie obowiązku posiadania tytułu prawnego do nieruchomości. Proponuje się, aby przepisy w zakresie posiadania tytułu prawnego do adresów wpisanych do CEIDG stosowane były także do zarządcy sukcesyjnego
Rozszerzenie możliwości niepublikowania danych w CEIDG. Proponuje się wprowadzenie możliwości niepublikowania danych kontaktowych, takich jak adres poczty elektronicznej oraz numer telefonu. Nie będą również publikowane dane adresowe po wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru CEIDG
Rozszerzenie przesłanek do sprostowania wpisu przez ministra właściwego do spraw gospodarki Po zmianie ma być wprowadzony zapis, że sprostowanie wpisu w CEIDG następuje w drodze postanowienia z urzędu bądź na wniosek. Proponuje się także dodanie przesłanki fakultatywnej sprostowania wpisu, co umożliwiłoby sprostowania wpisu na podstawie informacji uzyskanych od notariuszy, sądów. Obecnie taka możliwość jest dostępna tylko w przypadku niezgodności z innymi rejestrami publicznymi. Projekt przewiduje także możliwość sprostowania wpisu w zakresie zarządu sukcesyjnego w przypadku otrzymania od uprawnionego podmiotu informacji o niepoprawności danych.
Doprecyzowanie przepisów m.in. w zakresie zarządu sukcesyjnego, syndyka, informacji o kwalifikacjach rzemieślniczych Projekt doprecyzowuje, jakie informacje w zakresie kwalifikacji rzemieślniczych będą publikowane w CEIDG, Określony zostanie również zakres danych informacyjnych, podlegających wpisowi do CEIDG w zakresie przedstawiciela ustawowego, w szczególności syndyka, Poprawione zostaną również przepisy w zakresie zarządu sukcesyjnego, m.in. co do wskazania do jakich czynności w CEIDG uprawniony jest zarządca sukcesyjny

Planowane zmiany w CEIDG – podsumowanie

Projekt zmiany ustawy o CEIDG jest na razie w procesie uzgodnień. Zakres projektowanych zmian jest bardzo obszerny, widoczna jest tendencja automatyzacji wszystkich procesów, które mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Integracja dostępnych systemów, w których rejestrowane są dane na temat prowadzonej działalności gospodarczej należy oceniać pozytywnie. Powinny to ograniczyć czas poświęcany na bieganie po urzędach. Jednak projektowane zmiany wymagają również zmian w systemach informatycznych, co jest jednym z czynników mających wpływ na rozciągnięcie procesu w czasie. Planowane wejście w życie przepisów o charakterze proceduralnym ma nastąpić w terminie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, natomiast pozostała część przepisów wejdzie w życie w dniu 1 października 2024 r. lub w dniu 1 października 2026 r.