Małgorzata Michalak 
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od 1 września 2013 r.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowić będzie kwota 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Jednocześnie tak ustalona podstawa nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy poprzedzających urlop wychowawczy i nie może być niższa niż 75 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Czyli, od września do grudnia 2013 r. podstawa wymiaru składek:- nie może być wyższa niż 2.227,80 zł tj. 60% z 3713 zł (jest to zgodne z obwieszczeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2012 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2013 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P.poz. 1018))
- i nie może być niższa niż 1.200,00 zł, tj. 75% z 1600,00 zł (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 września 2012 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia za pracę w 2013 r.(Dz.U. z 2012 r. poz. 1026)).
Ważne!
Zgodnie z ustawą osoby sprawujące opiekę nad dziećmi będą mogły korzystać z takich samych rozwiązań, w przypadku urlopu wychowawczego, jak do tej pory pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Teraz za przedsiębiorców i zleceniobiorców z minimum 6- miesięcznym stażem ubezpieczeniowym budżet państwa zapłaci składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i ubezpieczenie zdrowotne. Składki te będą opłacane przez okres do 3 lat, jednak nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 5 roku życia ( do tej pory było do 4 roku życia ), a w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki tej osoby, przez okres do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.Urlop wychowawczy z umowy o pracę
Jeżeli chodzi o urlop wychowawczy z umowy o pracę, to tak jak było do tej pory, podstawę opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe ustalamy w oparciu o przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy. Oczywiście jeżeli stanowiło ono podstawę wymiaru składki chorobowej. Od 1 września 2013 r. do końca 2013 r. tak ustalona podstawa nie będzie mogła być wyższa niż 2.227,80 zł, czyli kwota 60 proc. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia kwoty rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalno- rentowych. Ale też nie będzie mogła być ona niższa niż 75 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia, czyli do końca 2013 r.- 1200, 00 zł. Podstawa składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 520,00 zł.Ważne!
Pracownicy, którzy przed wrześniem 2013 r. mieli już ustaloną podstawę od której będą opłacane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe i po zmianie przepisów mieści się ona pomiędzy górną granicą -2.227,80 zł a dolną granicą -1200,00 zł nie ustalają tej podstawy na nowo.Urlop wychowawczy z działalności gospodarczej
Osoba prowadząca działalność gospodarczą, posiadająca co najmniej 6-miesięczny staż ubezpieczeniowy jeżeli będzie chciała skorzystać z urlopu wychowawczego to musi zamknąć albo zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie art. 14a ust. 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 i 675). W takim przypadku podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe jakie finansuje budżet państwa dla takiego przedsiębiorcy do końca 2013 r. wynosi 2.227,80 zł. Podstawa na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 520,00 zł.Urlop wychowawczy w przypadku osoby współpracującej
Osoba współpracująca przy prowadzeniu działalności gospodarczej posiadająca co najmniej 6 -miesięczny staż ubezpieczeniowy jeżeli będzie chciała skorzystać z urlopu wychowawczego to musi zostać wyrejestrowana z ubezpieczeń. Podstawa naliczania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne będzie na takich samych zasadach jak w przypadku osoby prowadzącej działalność.Urlop wychowawczy z umowy zlecenia
Osoba, która posiada co najmniej 6-miesięczny staż ubezpieczeniowy jeżeli będzie chciała skorzystać z urlopu wychowawczego musi zostać wyrejestrowana z ubezpieczeń. Podstawą naliczania składki na emerytalne i rentowe będzie średnia z 6 miesięcy i do końca 2013 r. nie może być ona niższa niż 1200,00 zł i wyższa niż 2.227,80 zł. Podstawą na ubezpieczenie zdrowotne będzie 520,00 zł.Zasady finansowania składek
Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne za osoby przebywające na urlopach wychowawczych finansuje budżet państwa za pośrednictwem ZUS. Osoby chcące skorzystać z urlopu wychowawczego wnioskują do ZUS o taki urlop. Druki oświadczeń można pobrać na stronie ZUS – www.zus.pl W zakładce- Osobista opieka nad dzieckiem od 1.09.2013 r. Co powinno zawierać takie oświadczenie- przede wszystkim imię i nazwisko osoby sprawującej osobistą opiekę nad dzieckiem oraz jej numer PESEL, a w razie gdy nie nadano numeru PESEL – serię i numer dowodu osobistego lub paszportu,
- miejsce zamieszkania,
- podajemy dzień rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,
- a także dzień zakończenia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,
- a także imię i nazwisko dziecka oraz datę jego urodzenia,
- podajemy też informację o ostatnim okresie ubezpieczenia
- oraz informację o korzystaniu lub niekorzystaniu przez drugiego rodzica z uprawnień określonych w art. 6 ust. 1 pkt 19 lub art. 6a ust. 1 lub art. 6b ust. 1 ustawy o sus.
Urlop wychowawczy dla osób z krótszym stażem ubezpieczeniowym niż 6 miesięcy
Według ustawy osoby, które nie są ubezpieczone lub osoby z krótszym stażem ubezpieczeniowym niż 6 miesięcy mogą też skorzystać z urlopu wychowawczego. Wtedy za takie osoby budżet państwa opłaca tylko składkę na ubezpieczenie emerytalne. Osoby takie nie będą miały prawa do opieki zdrowotnej z NFZ a także nie będą chronione na wypadek niezdolności do pracy. W takim przypadku podstawa wymiaru składek wyniesie 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.AUTOR: Małgorzata Michalak
Małgorzata Jagusiak
Krzysztof Janoś
Adrianna Glapiak
