ZUS w przypadku zatrudnienia obywatela Ukrainy – jak jest liczony?

Zatrudnianie obcokrajowców może rodzić pytanie odnośnie zasad ich rozliczania, szczególnie jeśli chodzi o składki ZUS. Od lat w Polsce pracuje wiele osób z Ukrainy i w dzisiejszym artykule napiszemy jak jest liczony ZUS w przypadku zatrudnienia obywatela Ukrainy.

Zatrudnianie cudzoziemców

Zatrudnianie cudzoziemców najczęściej będzie się wiązało z dodatkowymi obowiązkami, o których powinien pamiętać pracodawca. Przede wszystkim musi posiadać zezwolenie na pracę lub oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Trzeba pamiętać, że nie jest to dokument zastępujący umowę o pracę, która musi zostać zawarta w formie pisemnej, tak jak w przypadku każdego pracownika. Dodatkowo w przypadku cudzoziemców taka umowa powinna być w języku zrozumiałym dla pracownika.

Dodatkowo pracodawca powinien sprawdzić, czy cudzoziemiec posiada ważny dokument uprawniający go do pobytu w Polsce. Jednocześnie z tego dokumentu powinno wynikać, czy może podejmować zatrudnienie w Polsce. Takim dokumentem nie może być przykładowo wiza turystyczna czy korzystanie z ochrony czasowej. Kopia takiego pisma powinna się znaleźć w aktach osobowych pracownika. Składki ZUS za pracowników z obszaru Unii Europejskiej, Europejskiego obszaru Gospodarczego (EOG) lub Szwajcarii opłacane są w Polsce. Płatnik ma obowiązek zgłosić takich pracowników zarówno do ubezpieczeń społecznych, jak i ubezpieczenia zdrowotnego.

Zatrudnianie pracowników z Ukrainy

Z uwagi na trwający konflikt zbrojny na terytorium Ukrainy, w Polsce zostały wprowadzone przepisy, które pozwalają na stosowanie pewnych uproszczeń przy zatrudnianiu pracowników z Ukrainy. W mocy pozostaje ustawa z 2022 roku o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Została wydłużona data ważności wiz i zezwoleń na pobyt czasowy do 4 marca 2024 r. a to pozwala na zatrudnienie obywatela Ukrainy jedynie na podstawie powiadomienia Urzędu Pracy w terminie 14 dni od zatrudnienia. Taki tryb dotyczy wszystkich obywateli Ukrainy, bez względu na termin wjazdu na terytorium Polski, tj. przed czy po 24 lutego 2022 r.

Jak liczony jest ZUS w przypadku zatrudnienia obywatela Ukrainy?

Pomiędzy Polską a Ukrainą zostało podpisane Porozumienie w 2012 roku o zabezpieczeniu społecznym, zostało ono usankcjonowane od 2014 roku. Od tego momentu obowiązuje Umowa pomiędzy Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym. Na mocy tej umowy zatrudniony cudzoziemiec z Ukrainy podlega ustawodawstwu tego państwa na terenie, którego jest zatrudniony. Jeśli więc zatrudnimy pracownika z Ukrainy, to będzie podlegał pod składki ZUS w Polsce. Jak to bywa z przepisami od tego porozumienia jest szereg wyjątków, opisanych w Umowie, najczęściej pracownik będzie podlegał pod ustawodawstwo tego kraju, na terenie którego jest zatrudniony.

Obywatel Ukrainy zatrudniony w Polsce będzie miał prawo do:

• bezpłatnej opieki zdrowotnej,
• otrzymania świadczeń w razie choroby lub wypadku przy pracy,
• świadczeń macierzyńskich.

Jak z tego wynika zasady opłacania składek ZUS w przypadku zatrudnienia obywatela Ukrainy nie różnią się niczym od zatrudnienia polskiego pracownika.

ZUS w przypadku zatrudnienia obywatela Ukrainy – podsumowanie

W przypadku zatrudniania cudzoziemców pracodawca musi posiadać pewne dodatkowe dokumenty, które będą potwierdzały legalność pobytu na terytorium Polski. Dopiero na tej podstawie można legalnie zatrudnić cudzoziemca. Przepisy są bardziej przychylne dla pracowników z Ukrainy, w stosunku do których w dalszym ciągu obowiązuje specustawa w związku z konfliktem zbrojnym, a to pozwala na uproszczony tryb zatrudniania. Zasada podlegania pod składki ZUS będzie zależała od tego, czy zostały podpisane umowy o zabezpieczeniu społecznym. Jeśli tak, to z tych umów będzie wynikało, gdzie i na jakich zasadach pracownik podlega pod składki społeczne i składkę zdrowotną. Co do zatrudnienia pracowników Ukrainy to taka umowa obowiązuje i poza pewnymi wyjątkami wynika z niej, że obywatel Ukrainy zatrudniony w Polsce podlega pod ubezpieczenia w Polsce. Płatnik ma obowiązek zgłoszenia pracownika do ZUS w terminie 7 dnia od podpisania umowy o pracę czy umowy zlecenie.