Skalowalność biznesu – czym jest i czy warto do niej dążyć?

Skalowalność biznesu jest jednym z ważniejszych elementów warunkujących szanse na odniesienie przez firmę sukcesu. Bez niej o wiele trudniej jest się rozwijać, a wejście na wyższy poziom wymaga zdecydowanie większych nakładów. Warto jest więc pomyśleć o tym zagadnieniu już na początku naszej biznesowej drogi.

Skalowalność biznesu – przykłady

Przykład 1

Załóżmy, że jesteś nauczycielem bardzo egzotycznego języka obcego, który nagle zyskuje na popularności. Masz ustaloną stałą stawkę godzinową, którą płacą klienci uczęszczający na lekcje. Jednak w tygodniu jesteś w stanie przyjąć tylko ograniczoną liczbę uczniów, gdyż doba nie jest z gumy, a zwiększanie czasu pracy kosztem odpoczynku bardzo szybko odbije się na twoim zdrowiu. W pewnym momencie dochodzisz do ściany, kiedy to nie jesteś w stanie zapisać w grafiku nowych spotkań i musisz odmawiać, mimo dużej ilości chętnych.

Biuro Rachunkowe – dedykowana księgowa

Ten typ biznesu nie jest skalowalny. Nie jest ważne, czy działalność ta realizowana jest poprzez prowadzenie własnej firmy, czy poprzez jakiś inny model rozliczeń. Żadne dokapitalizowanie firmy nie jest w stanie zmienić tej sytuacji. Jako człowiek zwyczajnie nie możesz pracować więcej godzin w tygodniu. Pewnym rozwiązaniem może być zatrudnienie pracownika, ale zgłaszający się kandydaci nie posiadają niezbędnej znajomości języka, podczas gdy osoby bardziej doświadczone stoją przed dokładnie tym samym problemem co ty – nie mogą opędzić się od zainteresowanych klientów.

Przykład 2

Wyobraźmy sobie teraz nieco inną sytuację. Widząc, że popularność tego egzotycznego języka zaczyna szybko rosnąć, uświadamiasz sobie, że nie będziesz w stanie skorzystać z niej w stopniu wykraczającym poza ograniczenia czasowe. Decydujesz się na pójście w zupełnie innym kierunku. Poświęcasz trzy miesiące na sporządzenie internetowego kursu tego języka. Oczywiście nie będzie on w stu procentach kompletny, ale umożliwi poznanie podstaw oraz opanowanie komunikacji w stopniu pozwalającym na porozumiewanie się. Kurs zamieszczasz na stworzonej przez siebie platformie internetowej, ustawiając jego cenę na kwotę np. tysiąca złotych.

Księgowość Internetowa – 30 dni za darmo

Jednocześnie zapewniasz potencjalnych chętnych, że wydając taką sumę i pracując zgodnie z kolejnością lekcji, opanują język w stopniu ponad podstawowym. Efekt? W ciągu pierwszego miesiąca sprzedajesz kilkadziesiąt egzemplarzy kursu, z nadwyżką rekompensując dochody utracone podczas jego tworzenia. Co więcej, każda kolejna sprzedaż odbywa się bez żadnego zaangażowania czasowego z twojej strony. Równie dobrze mógłbyś sprzedać kilka tysięcy egzemplarzy. Pracę wykonałeś raz, a owoce będziesz zbierał tak długo, jak długo będzie istniał popyt ze strony konsumentów.

Skalowalność biznesu kluczem do sukcesu

Myślę, że przedstawiony powyżej przykład dobre prezentuje koncepcję skalowalności biznesu. Odpowiednio planując swój model biznesowy, jesteśmy w stanie przewidzieć, czy funkcjonowanie firmy zawsze będzie opierało na pracy naszych rąk, czy też w pewnym momencie można będzie nieco zdystansować się od bieżącego zarządzania. Odpowiednio zbudowana struktura i wypracowane procedury pozwalają nawet na sprzedaż firmy, bez uszczerbku dla jej bieżącej działalności.

To właśnie możliwość skalowania biznesu jest kluczowa z punktu widzenia ewentualnej sprzedaży firmy. Postawmy się w perspektywie inwestora, który chce nie tylko kupić naszą spółkę, ale również znacznie ją dokapitalizować. Jeśli biznes nie jest skalowalny, zaangażowanie dodatkowych środków nie przyniesie znaczących rezultatów lub będą one bardzo oddalone w czasie. Z kolei firma dająca możliwość istotnej ekspansji jest w stanie przynieść konkretny i szybki zwrot na kapitale.

Program do faktur – Darmowe konto

Czym jest ta skalowalność?

Niezależnie od tego, czy rozważamy pozbycie się firmy w przyszłości, czy też nie warto uwzględniać omawianą cechę w tworzonym biznesplanie. Dlaczego?

Po pierwsze będziemy w stanie wyjść poza ograniczenia czasowe pojedynczej osoby. A więc już na wstępie zrywamy z modelem który realizuje np. samozatrudniony elektryk czy hydraulik. On zawsze będzie polegał na pracy własnych rąk, a my jesteśmy od niej, do pewnego stopnia, niezależni.

Po drugie, koszty rozwijania biznesu będą niższe w stosunku do korzyści, które z tego kroku uzyskamy. Zatrudnienie dodatkowego pracownika wykonującego tę samą pracę co my, może się opłacać, ale zyski raczej nie będą wielkie. Z kolei produkt cyfrowy, jakim jest np. ebook, posiada niemal zerowe koszty produkcji i dystrybucji. Wszystkim zajmuje się witryna internetowa, która może wygenerować niezliczoną ilość kopii danego pliku.

Co więcej, w takim wypadku również koszty kolejnych biznesowych kroków będą bardziej opłacalne. Posiadając platformę internetową lub e-sklep musimy jedynie stworzyć samą publikację, co jest kosztem jednorazowym. Platforma dystrybucji oraz zasoby marketingowe są już w naszym posiadaniu, a więc koszty są niższe, podczas gdy potencjalne zyski bardzo wysokie. Z każdym kolejnym produktem skala może się zwiększać.

Po trzecie, skalowalność może się również przejawiać w samej strukturze biznesowej firmy. Załóżmy, że przedmiotem naszej działalności jest stacjonarny sklep oferujący wysokiej klasy produkty, np. zdrową żywność nabywaną wyłącznie od certyfikowanych dostawców. Co więcej, sklep ten usytuowany jest w dużym mieście, np. Poznaniu. W rezultacie ten model biznesowy, o ile sklep jest rentowny, również jest skalowalny. Można stworzyć kolejne punkty w innych dużych miastach, np. Warszawie, Krakowie, Gdańsku czy Wrocławiu. Być może kolejnym krokiem będzie ekspansja do miast zagranicznych, których mieszkańcy również będą chcieli nabywać żywność wysokiej klasy od ekologicznych farmerów. Taki biznes daje się skalować, co pozwala na prognozowanie stóp zwrotu z dokonywanych inwestycji.

Do tego punktu należy również dodać kompetencje samych pracowników. Posiadanie w strukturze firmy osoby, której wiedza i umiejętności są unikalne (może być to sam właściciel firmy), może stanowić poważne ograniczenie w skalowalności. Maksymalne obciążenie takiej osoby pracą jest granicą, która przypomina szklany sufit. Po przeciwnej stronie stoi model biznesowy opierający się na przekazywaniu kluczowych kompetencji. Dzięki niemu jesteśmy w stanie zatrudnić dodatkowe osoby i wyszkolić je w stopniu pozwalającym na dalszy rozwój naszej firmy.

Pamiętaj, że nie każdy biznes musi być skalowalny

Należy podkreślić, że skalowalność nie jest czynnikiem, który gwarantuje odniesienie sukcesu. Istnieje niezliczona ilość firm, których model biznesowy dawał się skalować, ale jednak poniosły porażkę. I przeciwnie, są liczne przedsiębiorstwa, których działalność jest trudna w skalowaniu, a mimo to dają sobie świetnie radę na rynku.

Niekiedy właściciel firmy świadomie ogranicza jej rozrost, gdyż biznes idealnie sprawuje się w mniejszych rozmiarach, a ekspansja byłaby zagrożeniem. Jeśli jest to świadoma decyzja, z pewnością jest ona przemyślana i należy się z nią pogodzić. Być może oferowane przez firmę produkty są skalowalne (np. aplikacja komputerowa), przez co liczba pracowników wcale nie musi być duża.

Na drugim końcu skali znajdują się jednak biznesy niemal perfekcyjnie skalowalne. Takie, w których produkt nie wymaga dalszych modyfikacji, a system sprzedaży i dystrybucji jest niemal zautomatyzowany. W takiej sytuacji przedsiębiorca może ograniczyć swoją aktywność i zająć się innymi kwestiami lub wręcz przeciwnie, przerzucić cały swój zapał na stworzenie kolejnego produktu lub usługi przybliżającej go do wypracowania źródła pasywnego dochodu. Z tej perspektywy widać, że możliwość działania w większej skali przy niższych kosztach jest czymś wartym poważnego zastanowienia.

Radosław Chodkowski Inwestor indywidualny, publicysta i bloger. Autor serwisów Humanista na giełdzie oraz OpcjeNaAkcje.pl. W swoim podejściu kieruje się wskazaniami analizy technicznej, pokazując czytelnikom, jak osiągnąć długoterminowy sukces na rynkach finansowych z wykorzystaniem prostych metod długoterminowych. Koncentruje się na promowaniu rynków finansowych wśród osób szukających wysokich stóp zwrotu.